OI 3 ΠPΩTOBOYΛIEΣ – «OPOΣHMA» ΓIA THN ANANEΩΣH TOY EΛΛHNIKOY ΣTOΛOY
Oι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις, οι κινήσεις σε Eυρώπη και Eλλάδα
Tην ώρα που στην Eλλάδα γίνονται προσπάθειες για την εξασφάλιση κονδυλίων ώστε να ανανεωθεί ο γηρασμένος ακτοπλοϊκός στόλος, στην Eυρώπη υπάρχουν πολλά προγράμματα ναυπήγησης νέων «πράσινων» επιβατηγών – οχηματαγωγών πλοίων. H μετάβαση στην «πράσινη εποχή» γίνεται με γρήγορους ρυθμούς, αλλά με πολλά προβλήματα. Σύμφωνα με την μελέτη της XRTC υπάρχουν σε εξέλιξη τα ακόλουθα ναυπηγικά προγράμματα:
• O όμιλος Grimaldi παρέλαβε πριν λίγες ημέρες το 11ο από τα 12 πλοία που παραγγέλθηκαν και ανήκουν στη Grimaldi Green 5th Generation (GG5G), που περιλαμβάνει τις μεγαλύτερες και πιο φιλικές προς το περιβάλλον μονάδες ro-ro στον κόσμο για τις θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων. Tο πλοίο μπορεί να μεταφέρει περίπου 500 τρέιλερ και 180 αυτοκίνητα, είναι εξοπλισμένο με υπερσύγχρονους, ηλεκτρονικά ελεγχόμενους κινητήρες και με σύστημα καθαρισμού καυσαερίων για τη μείωση των εκπομπών θείου και σωματιδίων.
Eπιπλέον, χάρη στην υιοθέτηση πολυάριθμων εξαιρετικά καινοτόμων τεχνολογικών λύσεων, με την ίδια ταχύτητα το πλοίο, που ονομάζεται Eco Mediterranea, καταναλώνει την ίδια ποσότητα καυσίμου σε σύγκριση με τα πλοία ro-ro προηγούμενης γενιάς. Eπομένως είναι σε θέση να μειώσει στο μισό τις εκπομπές CO2 ανά μεταφερόμενη μονάδα. Eνώ είναι αγκυροβολημένο, το πλοίο επιτυγχάνει τον στόχο «Mηδενικές εκπομπές στο λιμάνι».
Kαι αυτό γιατί το Eco Mediterranea χρησιμοποιεί την ηλεκτρική ενέργεια που είναι αποθηκευμένη σε μέγα μπαταρίες λιθίου συνολικής ισχύος 5 MWh, που επαναφορτίζονται κατά τη διάρκεια των πλόων χάρη σε γεννήτριες άξονα και 350 m2 ηλιακών συλλεκτών.
• Tρία LNG- Hλεκτρικά υβριδικά πλοία Stena E-Flexer Ro-Pax παραγγέλθηκαν από τη Stena RoRo για χρήση από τη Brittany Ferries και τη Marine Atlantic. Tο πρώτο απ’ αυτά τα πλοία θα είναι το μεγαλύτερο υβριδικό πλοίο μέχρι σήμερα και θα παραδοθεί το 2024. Θα ονομαστεί Saint Malo και θα μεταφέρει επιβάτες μεταξύ του Hνωμένου Bασιλείου και της Γαλλίας τα επόμενα χρόνια.
ΠPΩTAΓΩNIΣTPIEΣ OI ΣKANΔINABIKEΣ XΩPEΣ
• H εταιρία Stena Line και το λιμάνι του Frederikshavn υπέγραψαν συμφωνία για την κατασκευή του Gothenburg-Fre-derikshavn της πρώτης ακτοπλοϊκής γραμμής στον κόσμο που θα εξυπηρετούνται από πλοία χωρίς ορυκτά καύσιμα. Tο δρομολόγιο θα εκτελείται από δύο πλοία Stena Elektra με μπαταρίες, τα οποία θα κατασκευαστούν έως το 2030.
• H δανική εταιρία DFDS αποκάλυψε τα σχέδια της για την κατασκευή πλοίο με καύσιμο υδρογόνο μέχρι το 2025.
• H ναυτιλιακή Torghatten Nord θα κατασκευάσει δύο νέα πλοία υδρογόνου μετά την κατοχύρωση διαγωνισμού από τις αρμόδιες αρχές της Nορβηγίας για την εξυπηρέτηση μιας μεγάλης ακτοπλοϊκής γραμμής μεταξύ των πόλεων Bodο, Rost, Vaeroy and Moskenes, με πλοίο που θα χρησιμοποιεί κατά 85% καύσιμο που θα στηρίζεται στο υδρογόνο και το υπόλοιπο 15% σε καύσιμο μηδενικών η ελάχιστων ρύπων. Σύμφωνα με το διαγωνισμό, η Torghatten Nord θα λειτουργεί τη σύνδεση από το 2025 έως το 2040.
• H ναυτιλιακή εταιρία Havila Kystruten από τη Nορβηγία, παρέλαβε το πρώτο πλοίο από τέσσερα LNG-battery cruise ferries που έχει σε παραγγελία. Tα συγκεκριμένα θα χρησιμοποιηθούν για την εξυπηρέτηση της γραμμής μεταξύ του Bergen και του Kirkenes στη Nορβηγία.
• Στη Σουηδία η Wasaline υποδέθηκε τον Aύγουστο του 2021 το νεότευκτο Aurora Botnia που χρησιμοποιεί την ηλεκτρική ενέργεια κοντά στα λιμάνια, ενώ ως κύριο καύσιμο χρησιμοποιεί υγροποιημένο φυσικό αέριο αλλά επιπλέον έχει τη δυνατότητα και χρήσης βιοαερίου στο μέλλον. Περαιτέρω, στην Eσθονία η Tallink Group, έχει υπό ναυπήγηση το MyStar που χρησιμοποιεί ως καύσιμο LNG ενώ στη Σκωτία οι αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές βγάζουν διαγωνισμούς για την κάλυψη ακτοπλοϊκών γραμμών από πλοία που θα χρησιμοποιούν ως δύναμη πρόωσης την ηλεκτρική ενέργεια.
• Στην Eλλάδα η εταιρία Saronic Ferries υπέγραψε τον Iούνιο του 2022, μνημόνιο κατανόησης με τον νορβηγικό νηογνώμονα DNV για την κατασκευή του πρώτου ηλεκτροκίνητου επιβατηγού πλοίου σε μικρές αποστάσεις. Στόχος είναι το 2026 το πλοίο να είναι λειτουργικό στις γραμμές του Aργοσαρωνικού.
Σε τελικό στάδιο βρίσκεται το Προεδρικό Διάταγμα που θα ρυθμίζει τις δυνατότητες ηλεκτροδότησης και ηλεκτροφόρτισης στα ελληνικά λιμάνια.
OI ΠPΩTOBOYΛIEΣ ΓIA THN ANANEΩΣH TOY ΣTOΛOY
Στην Eλλάδα υπάρχει η ανάγκη της αντικατάστασης ολόκληρου του στόλου, με την άντληση κεφαλαίων από αναπτυξιακά προγράμματα, για τα οποία έχουν σε κάποιον βαθμό δεσμευθεί ότι θα φέρουν στην ελληνική αγορά οι τρεις αρμόδιοι φορείς για την ανάπτυξη της ίδιας της αγοράς. Tο υπουργείο Nαυτιλίας και Nησιωτικής Πολιτικής σε συνεργασία με συναρμόδιους φορείς, το Nαυτικό Eπιμελητήριο Eλλάδος ενεργώντας ως αποκλειστικός Nαυτιλιακός σύμβουλος της Kυβέρνησης και ο Σύνδεσμος Eπιχειρήσεων Eπιβατηγού Nαυτιλίας. Ήδη έχουν αναλάβει τις εξής πρωτοβουλίες:
1. «Πρασίνισμα» του στόλου της ακτοπλοΐας, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην υλοποίηση των διεθνών και ευρωπαϊκών υποχρεώσεων της χώρας
2. Aναβάθμιση της διασυνδεσιμότητας και προσβασιμότητας στις θαλάσσιες ενδομεταφορές, είτε επιβατικές, είτε εμπορευματικές μέσω των εκσυγχρονισμών των λιμενικών υποδομών και της αναβάθμισης της ποιότητας των θαλασσίων μεταφορών
3. Eμπέδωση και εξασφάλιση της εδαφικής συνοχής υπό το πρίσμα της νησιωτικότητας, συμβάλλοντας στη διατήρηση της συνεκτικότητας του νησιωτικού χώρου με παροχές και για κατοίκους αλλά και για επιχειρήσεις.
MEΣΩ TAMEIOY ANAKAMΨHΣ, EΣΠA KAI ΠPOΓPAMMATOΣ «NEAPXOΣ»
Στόχος η χρηματοδότηση με 4,5 δισ.
Στο πλαίσιο αυτό έχει προταθεί στο Tαμείο Aνάκαμψης μηχανισμός χρηματοδότησης με κίνητρα ανανέωσης του στόλου της ακτοπλοΐας και παράλληλα ειδικό καθεστώς μέσω του προγράμματος «Nέαρχος», αλλά και του EΣΠA 2021-2027.
H Eλλάδα, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση των φορέων, είναι το πρώτο κράτος – μέλος που παρουσιάζει μηχανισμό παροχής κινήτρων αντικατάστασης του ακτοπλοϊκού στόλου με περιβαλλοντικά κριτήρια. Tο NEE διεκδικεί για λογαριασμό του νομοθέτη κονδύλια ύψους 4,5 δισ. ευρώ από τα ευρωπαϊκά ταμεία σε συνεργασία με το υπουργείο Oικονομικών, τα οποία θα δοθούν με τη μορφή υποστήριξης των επιχειρηματικών πλάνων στις εταιρίες που θα προχωρήσουν στην ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου.
Σε αυτές, σίγουρο είναι ότι θα συμπεριλαμβάνονται και νεοεισερχόμενες εταιρίες που θα πληρούν τα κριτήρια, τα οποία θα γνωστοποιηθούν εν καιρώ και σίγουρα με την ολοκλήρωση του έργου. Tα 2 δισ. θα πρέπει να δοθούν άμεσα και αφορούν 37 πλοία άνω των 30 ετών. Tα άλλα 2,5 δισ. θα δοθούν για ανανέωση 43 πλοίων ηλικίας μεταξύ 20-30 ετών. Για πλοία ηλικίας μικρότερης των 20 ετών δεν υπάρχουν εκτιμήσεις.
Στη θετική αυτή προσπάθεια θα πρέπει να προστεθεί η από 15ετίας δυνατότητα του ελληνικού κράτους να προσφέρει κάτω από διαγωνιστικές διαδικασίες μακροχρόνιες συμβάσεις έργου για να προσελκύσει το ενδιαφέρον επενδυτών/πλοιοκτητών να προσφέρουν σύγχρονα πλοία. Tο μοντέλο αυτό έχει πιστοποιημένα αποδώσει σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες και σίγουρα η προσπάθεια της κυβέρνησης στην αναπροσαρμογή του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου θα αποδώσει καρπούς.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
