Στην τελική ευθεία οι διαδικασίες για OΛΠ-OΛΘ. Έρχονται τα «λιμενικά δίκτυα»
Mε βάση γεωγραφικά κριτήρια θα γίνει η συνένωση των 12 Ανώνυμων Εταιριών Οργανισμών Λιμένων σε μικρότερα λιμενικά δίκτυα. Τα δίκτυα θα έχουν τη μορφή ανώνυμων εταιριών ενώ ιδιαίτερο βάρος δίδεται στα λιμάνια του ΟΛΠ και του ΟΛΘ που θα πριμοδοτηθούν ενόψει της διαδικασίας αξιοποίησής τους μέσω των παραχωρήσεων.
Αυτά αποτελούν βασικά σημεία της ρύθμισης για την αξιοποίηση των λιμένων της χώρας που περιλαμβάνεται στο πολυνομοσχέδιο για τη νέα λιμενική πολιτική της χώρας το οποίο βρίσκεται στα κόμματα και τους φορείς της ναυτιλίας και πρόκειται να κατατεθεί τις επόμενες ημέρες στη Bουλή. Με το νομοσχέδιο, επιχειρούνται από τη μια, σειρά σημαντικών αλλαγών στην ακτοπλοΐα και από την άλλη, δίνεται το πράσινο φως στο ΤΑΙΠΕΔ να προχωρήσει στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων των λιμανιών με την μέθοδο των συμβάσεων παραχώρησης. Στην ακτοπλοΐα λύνονται τα χέρια του εκάστοτε υπουργού Ναυτιλίας να καθορίζει με αποφάσεις του τις συνθέσεις των πληρωμάτων των επιβατηγών πλοίων και παράλληλα παρέχεται στις υπηρεσίες του υπουργείου μεγαλύτερη ευελιξία στα δρομολόγια των πλοίων.
Εκτός από τα άρθρα του νομοσχεδίου που αφορούν το νέο οργανόγραμμα του υπουργείου και των υπηρεσιών του Λιμενικού Σώματος, αναφέρει ότι το ΤΑΙΠΕΔ προβαίνει, με σύμφωνη γνώμη του υπουργείου Ναυτιλίας, στις απαιτούμενες για την προσέλκυση επενδυτών ενέργειες για την ανάληψη μέρους ή όλων των δραστηριοτήτων ενός λιμένα.
Συγκεκριμένα αναφέρει ότι το ΤΑΙΠΕΔ θα μπορεί να πουλήσει πακέτα μετοχών του ΟΛΠ και του ΟΛΘ και των θυγατρικών τους και να παραχωρήσει τομείς εργασιών τους. Πληροφορίες αναφέρουν ότι σε αυτό το σημείο υπάρχει ένα τεχνικό πρόβλημα και αυτό που πρόκειται να ξεκαθαρίσει από το ΤΑΙΠΕΔ είναι ο τρόπος της αξιοποίησης, δηλαδή, αν αυτός θα γίνει με πώληση μετοχών ή με παραχώρηση δραστηριοτήτων ή και τα δύο μαζί.
Mεταβίβαση
Στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) έχουν μεταβιβαστεί οι μετοχές του ελληνικού Δημοσίου από τους Οργανισμούς Λιμένος Πειραιά και Θεσσαλονίκης, ενώ με απόφαση της διυπουργικής επιτροπής αποκρατικοποιήσεων το Νοέμβριο του 2012 μεταβιβάστηκαν οι μετοχές κατά 100% των 10 ανώνυμων εταιριών οργανισμών λιμένων (Βόλου, Ραφήνας, Ηγουμενίτσας, Πάτρας, Αλεξανδρούπολης, Ηρακλείου, Ελευσίνας, Λαυρίου, Κέρκυρας και Καβάλας). Στο επίσημο μετοχολόγιο του ΧΑΑ, σήμερα, ως κύριος μέτοχος στις ΟΛΠ και ΟΛΘ εμφανίζεται το ΤΑΙΠΕΔ με ποσοστά 74,138% και 74,268%. Στις υπόλοιπες 10 ανώνυμες εταιρίες οργανισμών λιμένων το ελληνικό Δημόσιο κατείχε έως σήμερα τη μία και μοναδική μετοχή που αντιπροσώπευε το 100% του μετοχικού κεφαλαίου κάθε εταιρίας.
Tα «δίκτυα»
Επίσης, το ΤΑΙΠΕΔ βρίσκεται στη διαδικασία αξιολόγησης διαχείρισης των δικαιωμάτων των λιμανιών και των μαρινών (πέραν των 12 μεγάλων λιμανιών που έχουν τη νομική μορφή Ανώνυμης Εταιρίας και των αντίστοιχων μαρίνων τους).
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο στο Αττικό Λιμενικό Δίκτυο θα ενταχθούν όλα του λιμάνια του λεκανοπεδίου, δηλαδή Πειραιά, Ραφήνας, Λαύριο και Ελευσίνας. Αντίστοιχα στο Λιμενικό Δίκτυο Βορείου Ελλάδος θα ενταχθούν τα λιμάνια Θεσσαλονίκης, Αλεξανδρούπολης και Καβάλας. Στο Λιμενικό Δίκτυο Δυτικής Ελλάδας θα ενοποιηθούν τα λιμάνια Πάτρας, Ηγουμενίτσας και Κέρκυρας ενώ στο Λιμενικό Δίκτυο Κρήτης το λιμάνι του Ηρακλείου. Συμφωνα με το νομοσχέδιο οι νέες αυτές δομές δηλαδή τα Λιμενικά Δίκτυα λειτουργούν πάντοτε έναντι τρίτων ως «οικοπεδούχος» (landlord functions) εξ ονόματος του Ελληνικού Δημοσίου.
Σε κάθε Λιμενικό Δίκτυο διαχωρίζονται οι διοικητικές λειτουργίες (port administration) από τις λιμενικές επιχειρηματικές δραστηριότητες (port operation). Το Λιμενικό Δίκτυο, μέσω της Γενικής Διεύθυνσης Αξιοποίησης και Ανάπτυξης (ΓΔΑΑ), θα εποπτεύει τις επιχειρηματικές δραστηριότητες και τις δραστηριότητες παροχής λιμενικών υπηρεσιών που αναλαμβάνουν ιδιωτικοί φορείς.
Επίσης, δημιουργείται Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων με μια σειρά αρμοδιότητες όπως είναι η παρακολούθηση της εφαρμογής της εθνικής στρατηγικής στο λιμενικό τομέα, η εποπτεία των λιμένων, κρατικών και ιδιωτικών, ως προς την τήρηση των υποχρεώσεών τους στο πλαίσιο της κείμενης νομοθεσίας, η παρακολούθηση και ο έλεγχος της λειτουργίας της αγοράς λιμενικών υπηρεσιών και των θαλασσίων ενδομεταφορών, η εισήγηση μέτρων για την τήρηση και αποκατάσταση των αρχών ελεύθερου ανταγωνισμού, αλλά και η χορήγηση αδειών σε παρόχους λιμενικών υπηρεσιών εμπορικού χαρακτήρα, ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς.
Oι ενδιαφερόμενοι
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΤΑΙΠΕΔ, ενδιαφέρον για τα ελληνικά λιμάνια υπάρχει από τις ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Ινδία, Ελβετία, Ιταλία ακόμη και από την Τουρκία με τις εταιρίες όπως η Global Ports Holding, η Dogus, η Yildirim, η Akfen, και η Fiba. Από την Ασία ενδιαφέρον για επενδύσεις σε εμπορευματικούς σταθμούς έχουν εκφράσει η Cosco, η Hutchison, η International Container Terminal Services, η China Merchant, η Shanghai International Port, η PSA, ενώ για σταθμούς κρουαζιέρας και ΣEMΠO έχει εκφράσει επενδυτικό ενδιαφέρον η Cosco. Από την Ινδία, η Adani, η ABG Ports, Tatas, η Essar Ports, η GMR, η GVK και ο όμιλος Birla. Έντονο είναι το ενδιαφέρον από ναυτιλιακούς κολοσσούς από την Ευρώπη για τους εμπορευματικούς λιμενικούς σταθμούς. Εταιρίες όπως είναι η APM Terminal του ομίλου Maersk, η Mediterranean Shipping Company η Raw & Refined (για το ΣΙΛΟ του ΟΛΘ), η Eurogate, η CMA CGM και η NCC, ενώ σε ό,τι αφορά την κρουαζιέρα ενδέχεται να ενδιαφερθεί η TUI. Από την Αμερική δεν αποκλείεται να δείξουν ενδιαφέρον για εμπορευματικούς σταθμούς, σε συνεργασία πάντως με εγχώρια επιχειρηματικά σχήματα, η AIM, η SSA Marine και η Santos Brasil, ενώ για την κρουαζιέρα ενδιαφέρονται, για χρήση και όχι για επενδύσεις σε υποδομές, οι μεγαλύτεροι όμιλοι κρουαζιέρας στον κόσμο, η Carnival και η Royal Caribbean.