Στο μεγεθυντικό φακό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μπαίνουν οι ταυτόχρονες ανακοινώσεις των μεγαλύτερων liners του κόσμου για αυξήσεις ναύλων, μετά τις ανησυχίες που εξέφρασε πρόσφατα σε ανεπίσημο επίπεδο το European Shippers’ Council, σχετικά με το κατά πόσο εφαρμόζονται πρακτικές που δεν ενισχύουν τον υγιή ανταγωνισμό.
Οπως επισημαίνουν σε έρευνά τους οι αναλυτές της Drewry, αν και τα σημάδια «συντονισμού των τιμών», με «σινιάλο» τις γενικές ανακοινώσεις για αυξήσεις από πλευράς των ocean carriers, είναι κάτι περισσότερο από εμφανή, είναι σχεδόν αδύνατο να αποδειχτεί στην πράξη εναρμόνιση πολιτικών. Συμπληρώνουν, επίσης, ότι σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα τα επίπεδα των ναύλων καθορίζονται από άλλους παράγοντες, όπως είναι η σχέση προσφοράς και ζήτησης, αλλά και η κερδοφορία των liners.
Οι πρόσφατες μεγάλες αυξήσεις στους ναύλους από την Ασία προς τη Β. Ευρώπη και τη Μεσόγειο προκάλεσαν την καχυποψία των φορτωτών (shipers) για τις πρακτικές που ακολουθούν οι μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες τακτικών γραμμών. Για παράδειγμα, επισημαίνει η Drewry, την προηγούμενη εβδομάδα οι ναύλοι στη spot αγορά από τη Σαγκάη προς το Ρότερνταμ αυξήθηκαν κατά 165%. Πρόκειται για γεγονός το οποίο ενίσχυσε τους φόβους των shipers ότι οι liners δίνουν «σινιάλο» για αυξήσεις με τις γενικές ανακοινώσεις που κάνουν. Επίσης, στο ταξίδι από Σαγκάη προς Γένοβα οι ναύλοι έχουν αυξηθεί κατά 61% τον Ιούνιο και ακόμα 15% μέσα στον Ιούλιο.
«Οι ανακοινώσεις για αυξήσεις σε κοντινές χρονικές περιόδους και σε παρόμοια επίπεδα τιμών έχουν προκαλέσει την αντίδραση του European Shiper’s Council, αν και δεν έχει θέσει το ζήτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού επίσημα» αναφέρει χαρακτηριστικά η Drewry και προσθέτει: «Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ωστόσο, παρακολουθούν το θέμα ως συνέχεια της εκτεταμένης έρευνας που είχε ξεκινήσει πριν από δύο χρόνια στα γραφεία των εταιρειών».
Σύμφωνα με πηγές του κλάδου, ορισμένες φορτωτές της Ευρώπης έχουν ερωτηθεί από αξιωματούχους της Ε.Ε. για τον τρόπο με τον οποίο γίνονται οι διαπραγματεύσεις με τους carriers για τον καθορισμό των ναύλων. «Κίνηση που έχει ιδιαίτερη σημασία, δεδομένου ότι πρέπει να αποσαφηνιστεί, πριν από οποιαδήποτε λήψη απόφασης, το ύψος των ζημιών που μπορεί να δημιουργούν τα “σινιάλα”, ώστε να αξιολογηθούν σωστά και τα ενδεχόμενα διορθωτικά μέτρα».
Η πρακτική
Η πρακτική των γενικών ανακοινώσεων που χρησιμοποιείται από τους carriers ήταν νόμιμη στην Ευρώπη μέχρι να απαγορευτεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Οκτώβριο του 2008. Ομως εξακολουθεί να επιτρέπεται στις περισσότερες χώρες εκτός Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένων και των ΗΠΑ. Στις ΗΠΑ γίνονται μόνο συστάσεις για το μέγιστο ύψος των αυξήσεων.
Στον αντίποδα, όμως, αναφέρει η Drewry, ανάλογα σινιάλα έκαναν οι εταιρείες και στις αρχές του 2012, χωρίς ωστόσο επιτυχία. «Ετσι, σε όποια “σηματοδότηση” κι αν είχαν προβεί οι carriers κατά το πρώτο εξάμηνο του 2012, αυτή έπαψε να είναι αποτελεσματική λίγο αργότερα. Κάτι ανάλογο θα μπορούσε να συμβεί και πάλι τώρα, καθώς τα θεμελιώδη δεδομένα της αγοράς στην προσφορά και τη ζήτηση δεν είναι υπέρ τους» σημειώνει χαρακτηριστικά.
Η Drewry καταλήγει τονίζοντας ότι η κάτω του μετρίου αποδοτικότητα των μεγάλων liners από το γ’ τρίμηνο του 2012 και μετά καταδεικνύει την ελεύθερη συμπεριφορά που έχει η αγορά. Για τους περισσότερους carriers οι ισολογισμοί παραμένουν στο κόκκινο, αφού το μόνο που καταφέρνουν να εξυπηρετούν είναι η πληρωμή των τόκων των δανείων τους.
Συνεργασίες
Σημειώνεται ότι πρόσφατα οι τρεις μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου, οι Maersk, MSC και CMA CGM, αποφάσισαν να συνεργαστούν στις γραμμές Απω Ανατολής – Δύσης. Το νέο service που γίνεται για την επίτευξη οικονομιών κλίμακας αποκαλείται P3 Network.
