Εντυπωσιακή κίνηση της χώρας μας, που ωστόσο δεν λύνει το πρόβλημα της βιωσιμότητας του χρέους
Η ηλεκτρονική έκδοση της αμερικανικής εφημερίδας Wall Street Journal αναφέρεται σήμερα στην επικείμενη επιστροφή της χώρας στις Αγορές, με δημοσίευμά της υπό τον τίτλο «Η Ελλάδα πλησιέστερα στην “ανάσταση” των Αγορών ομολόγων».
Στο δημοσίευμα, που αφορά σε σχόλιο του Μπεν Έντουαρντς στη στήλη MoneyBeat, επισημαίνεται ότι πριν δύο χρόνιαμ η Ελλάδα αναγκάστηκε να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του χρέους της για να αποφύγει τη χρεοκοπία.
Σήμερα, όμως, είναι έτοιμη να επιστρέψει στις Αγορές ομολόγων, γεγονός που επιβεβαίωσε και ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας για έκδοση του πρώτου μακροπρόθεσμου ομολόγου μέχρι τον Ιούνιο. Μερικοί αναλυτές, ωστόσο, όπως αυτοί της Commerzbank, θέλουν αυτή τη συμφωνία να πραγματοποιείται νωρίτερα.
Αναφερόμενοι στην πιθανή αναβάθμιση της χώρας μας από τον οίκο αξιολόγησης Moody’s, που αναμενόταν (αλλά αναβλήθηκε) την Παρασκευή, οι τελευταίοι επισημαίνουν ότι το παραπάνω ενδεχόμενο «θα ήταν αυτό που χρειαζόταν ώστε η Ελλάδα να εισέλθει στην πρωτογενή αγορά τις επόμενες βδομάδες, πιθανότατα και μέσα στην ερχόμενη βδομάδα».
Οποιαδήποτε συμφωνία θα υπογράμμιζε τη λεγόμενη «αξιοσημείωτη αναστροφή της ελληνικής οικονομίας», μιας οικονομίας για την οποία πολλοί μοιρολάτρες προέβλεπαν ότι θα εξερχόταν της ευρωζώνης καθώς αγωνιζόταν σκληρά να αντεπεξέλθει του υπέρογκου χρέους της (καταγράφοντας το υψηλότερο ποσοστό εντός ζώνης του ευρώ περί τα τέλη του 2013, ήτοι 175,6% του ΑΕΠ).
«Δεν θεωρούμε ότι είναι πρόωρη και βιαστική μια επιστροφή της χώρας στις Αγορές, καθώς αναμένεται ότι η έκδοση ομολόγου, στη σωστή τιμή και υπό λογικές παραχωρήσεις, θα πάει καλά», επεσήμαναν στους πελάτες τους οι αναλυτές της Morgan Stanley την Πέμπτη, με τις αποδόσεις του επικείμενου πενταετούς ομολόγου να προβλέπονται στο 5,3% περίπου (ή 4,2%, για μια συμφωνία τριών χρόνων).
Από την άλλη, ο διαχειριστής κεφαλαίων Μάρτιν Χάρβεϊ, της βρετανικής Threadneedle Investments, επισημαίνει ότι «είναι πολύ δύσκολο να επιχειρηματολογήσει κανείς περί βιωσιμότητας των επιπέδων του ελληνικού χρέους, ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος του χρέους οφείλεται σε πηγές με μακρές ημερομηνίες λήξης και αξιοσημείωτες περιόδους πληρωμής.
Επομένως, η έκδοση ενός βραχυπρόθεσμου ομολόγου θεωρείται, εύλογα, μια καλή επένδυση, ωστόσο πρέπει να μη ξεχνάμε και το τι συμβαίνει με τα μακροπρόθεσμα».
Αισιόδοξη αποτίμηση, αλλά…
Μετά από 4,5 χρόνια, η Ελλάδα σχεδιάζει να βγει εκ νέου στις Αγορές -κάτι που ασφαλώς μόνον ως θετικό σημείο μπορεί να χαρακτηρισθεί.
Οι αποδόσεις των ομολόγων, από το ιστορικό υψηλό του 36,55%, έχουν υποχωρήσει στο 6,03% στο ομόλογο λήξης του 2024.
Πρόκειται για μια εντυπωσιακή σωρευτική βελτίωση κατά 30,5%. Τα spreads έχουν συρρικνωθεί στις 450 μονάδες βάσης, ενώ τα εικονικά CDS (η Ελλάδα ελλείψει 5ετίας δεν έχει Credit Default Swaps) έχουν συρρικνωθεί δραστικά στις 580 μονάδες.
Όμως η έξοδος στις αγορές, όποτε και αν πραγματοποιηθεί μέσω private placement με την στήριξη της Morgan Stanley και της Citigroup και με την συμμετοχή των ελληνικών τραπεζών συμμετέχοντας είτε με 500 εκατ. αν το ποσό που θα αντληθεί είναι 2 δισ. και με 1 δισ. ή 33% της έκδοσης αν το ποσό που αντληθεί θα είναι 3 δισ. ευρώ.
Η έξοδος στις Αγορές δεν είναι σαφές αν υλοποιηθεί αυτή την εβδομάδα, ή αμέσως μετά το Euro Working Group στις 24 Απριλίου αλλά προφανώς έχει δρομολογηθεί καθώς η κυβέρνηση θέλει να αλλάξει την εσωτερική πολιτική ατζέντα με την υπόθεση Μπαλτάκου.
Μπορεί η Moody’s να μετέθεσε για την 1η Αυγούστου την αξιολόγηση της για την Ελλάδα, αποτελώντας αρνητική έκπληξη αλλά αυτή η αρνητική παράμετρος δεν θα αλλάξει τον σχεδιασμό για έξοδο στις αγορές.
Η έξοδος της αγοράς κάτω από καθεστώς προστασίας δηλαδή μέσω private placement με την έκδοση 5ετίας κατά το πιθανότερο με επιτόκιο 5% με στόχο 2 ή 3 δισεκ. δεν λύνει το ελληνικό πρόβλημα.
Να σημειωθεί δε ότι η έξοδος στις αγορές θα στοιχίσει στην Ελλάδα 5% ετησιοποιημένο επιτόκιο αν εκδοθεί 5ετία όταν η Τρόικα μέσω των μνημονίων έχει χορηγήσει τα 245 δισεκ. ευρώ δάνεια με μέσω κόστος περίπου 2,2% με 3% μετά τις μειώσεις και αναπροσαρμογές που υπήρξαν.
Δηλαδή τα κεφάλαια των Ευρωπαίων, τα κεφάλια των μνημονίων είναι πιο φθηνά σε σχέση με τα κεφάλαια που χορηγούν οι Αγορές.
Μάλιστα αν υπάρξει και νέα μείωση των επιτοκίων κατά 0,5% ή ακόμη και 0,75% στα δάνεια της Τρόικα, τότε είναι πιθανό το συνολικό κόστος δανεισμού των μνημονίων να υποχωρήσει στο 2%.
Η Ελλάδα λοιπόν δανείζεται φθηνότερα από τα μνημόνια σε σχέση με τις αγορές. Όμως αυτό δεν είναι το κυρίαρχο στοιχείο.
Οι κρίσιμες παράμετροι
Δύο είναι οι κρίσιμες παράμετροι που δεν πρέπει να υποτιμηθούν:
1)Το γεγονός ότι ακόμη το χρέος δεν έχει καταστεί βιώσιμο. Τα 321 δισ. ευρώ δεν αποτελούν βιώσιμο χρέος και όσοι εθελοτυφλούν μη αναγνωρίζοντας το πρόβλημα θα βρεθούν εκ νέου προ αρνητικών εκπλήξεων. Η Ελλάδα βρέθηκε σε καθεστώς default σε καθεστώς χρεοκοπίας λόγω χρέους.
2) Η έξοδος στις αγορές δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση πανάκεια. Η Ελλάδα είναι η μόνη δυτική οικονομία, η μόνη φιλελεύθερη οικονομία όπου το 76% του χρέους προέρχεται όχι από τις αγορές αλλά από διακρατικές συμφωνίες που κατέληξαν στα μνημόνια. ΕΕ και ΔΝΤ ήταν οι βασικοί χρηματοδότες της Ελλάδας περίπου 3,5 χρόνια.
Το 76% του χρέους που είναι διακρατικό πρέπει να μετατραπεί εκ νέου σε ιδιωτικό, δηλαδή ν’ αντικατασταθούν τα δάνεια αυτά των κρατών με ομόλογα που θα αγοράσουν ιδιώτες.
Αν κατά μέσο όρο κάθε έκδοση είναι 3 με 4,5 δισεκ. αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα χρειάζεται +60 εκδόσεις για να μπορέσει να μετατρέψει το διακρατικό χρέος σε ιδιωτικό χωρίς κανένα από τα κεφάλαια αυτά να μην περνούν στην κοινωνία και στην κατανάλωση.
Για να είμαστε ακριβείς, τα κεφάλαια που θα καταλήξουν στην κοινωνία θα είναι δυσανάλογα λιγότερα προς το μέγεθος του δανεισμού της χώρας.
Σε ομηρία χρέους η χώρα
Η Ελλάδα για τα επόμενα χρόνια θα βρεθεί σε ομηρία χρέους καθώς θα δανείζεται για να αντικαταστήσει το διακρατικό χρέος σε ιδιωτικό ενώ κανένα από τα κεφάλαια αυτά δεν θα περάσει στην οικονομία.
Το χρέος των 321 δισ. ευρώ είναι μη βιώσιμο και για πολλοστή φορά θα τονίσουμε ότι ο μόνος τρόπος να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα αυτό είναι το haircut.
Η Ελλάδα πρέπει να ζητήσει haircut στο χρέος κατά 40% με 50%, ώστε να μπορέσει η κοινωνία όχι μόνο λογιστικά αλλά πρακτικά να ανακάμψει. Αν αυτό δεν συμβεί, η κοινωνία θα βρίσκεται σε ομηρία για πολλά ακόμη χρόνια….
