Υψηλό εφάπαξ, που κινείται στις 40.000 με 58.000 ευρώ, παίρνουν οι ασφαλισμένοι κατά τη συνταξιοδότησή τους από Ταμεία Πρόνοιας του ιδιωτικού τομέα, των ΔΕΚΟ και των τραπεζών, ενώ στους στρατιωτικούς, που ισχύει ευνοϊκότερος τρόπος υπολογισμού, το εφάπαξ ξεπερνά τις 80.000 ευρώ, τονίζει ο Ελεύθερος Τύπος σε δημοσίευμά του.
Σε ορισμένα Ταμεία που έχουν υψηλότερες εισφορές -όπως αυτό των λιμενεργατών- το εφάπαξ ξεπερνά ακόμη και αυτό των στρατιωτικών. Σύμφωνα με τους πίνακες που δημοσιεύει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις», ο τομέας Πρόνοιας των λιμενεργατών κατέβαλε σε συνταξιούχο του εφάπαξ 124.278 ευρώ στις αρχές του 2024, ενώ ο μέσος όρος του 2023 ήταν στις 65.800 ευρώ.
Ο χρόνος απονομής του εφάπαξ στον ιδιωτικό τομέα συνδέεται με την απονομή της οριστικής σύνταξης και γι’ αυτό υπάρχουν καθυστερήσεις πολλών μηνών ή και ετών. Οσο αργότερα βγαίνουν οι συντάξεις τόσο πιο πίσω πάει και η πληρωμή του εφάπαξ. Κατά κανόνα οι καθυστερήσεις έχουν μειωθεί, καθώς ο ΕΦΚΑ έχει βελτιώσει τις απονομές συντάξεων και δεν κρατάει μεγάλο στοκ.
Αυτή τη στιγμή εκκρεμεί η έκδοση 23.000 συντάξεων που έχουν περάσει στη λίστα των καθυστερήσεων για μήνες ή και πάνω από χρόνο. Τα εκκρεμή εφάπαξ στον ιδιωτικό τομέα και στα Ταμεία των ΔΕΚΟ, για τα οποία οι συνταξιούχοι έχουν πάρει την οριστική σύνταξη, υπολογίζονται περίπου στις 6.000 αιτήσεις και ο στόχος είναι να πληρωθούν μέσα στο επόμενο τρίμηνο.
Τα νέα εφάπαξ που θα πάρουν οι εν αναμονή, αλλά και οι υποψήφιοι συνταξιούχοι, από 8 τομείς Πρόνοιας των ΔΕΚΟ και τραπεζών, διαμορφώνονται με βάση τις πρώτες πληρωμές του 2024 ως εξής:
*Στις 44.907 ευρώ για συνταξιούχους του ΟΤΕ (36.877 ευρώ μέσο εφάπαξ για το 2023).
*Στις 49.089 ευρώ για συνταξιούχους του ΟΣΕ (58.195 ευρώ μέσο εφάπαξ για το 2023).
*Στις 40.571 ευρώ για συνταξιούχους της ΕΡΤ (31.838 ευρώ μέσο εφάπαξ για το 2023).
*Στις 50.261 ευρώ για συνταξιούχους της ΔΕΗ (32.591 ευρώ μέσο εφάπαξ για το 2023).
*Στις 29.360 ευρώ για συνταξιούχους της πρώην Εμπορικής Τράπεζας (25.176 ευρώ μέσο εφάπαξ για το 2023).
*Στις 42.582 ευρώ για συνταξιούχους της πρώην Ιονικής Τράπεζας (42.418 ευρώ μέσο εφάπαξ για το 2023).
*Στις 47.300 ευρώ για συνταξιούχους του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης (76.208 ευρώ μέσο εφάπαξ για το 2023).
*Στις 58.009 ευρώ για συνταξιούχους του Οργανισμού Υδρευσης Θεσσαλονίκης (49.193 ευρώ μέσο εφάπαξ για το 2023).
Στους 16 τομείς Πρόνοιας του ιδιωτικού τομέα που καταβάλλουν εφάπαξ τα ποσά κυμαίνονται από 2.378 ευρώ ως και πάνω από 100.000 ευρώ (Ταμείο Λιμενεργατών). Η μεγάλη διακύμανση οφείλεται κυρίως στις εισφορές των ασφαλισμένων και στο χρόνο ασφάλισης που έχουν στους τομείς Πρόνοιας. Υπάρχουν Ταμεία, όπως για παράδειγμα των εμποροϋπαλλήλων, όπου οι ασφαλισμένοι μένουν για μικρό χρονικό διάστημα στον κλάδο Πρόνοιας και αλλάζουν επάγγελμα, με αποτέλεσμα οι λίγες εισφορές που κατέβαλαν για δύο ή πέντε χρόνια να αντιστοιχούν σε ένα μικρό εφάπαξ. Γι’ αυτό το λόγο το εφάπαξ των εμποροϋπαλλήλων βγαίνει στις 2.300 ευρώ με 2.700 ευρώ κατά μέσο όρο.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν Ταμεία όπως των γιατρών, όπου οι ασφαλισμένοι καταβάλλουν μεν εισφορές για τον κλάδο Εφάπαξ για πολλά χρόνια, πλην όμως, επειδή οι εισφορές είναι με ένα μικρό ποσό (της τάξης των 40 ευρώ το μήνα), το εφάπαξ είναι και εκεί χαμηλό και διαμορφώνεται γύρω στις 3.300 ευρώ.
Με βάση τις πληρωμές του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου του 2024, τα υψηλότερα εφάπαξ για τους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα καταβάλλουν οι τομείς Πρόνοιας των Λιμενεργατών (124.278 ευρώ), του ΟΛΠ (29.203 ευρώ), του ΤΑΠΙΕΝ (αξιωματικών Εμπορικού Ναυτικού με εφάπαξ στις 24.510 ευρώ).
Για τα υπόλοιπα Ταμεία του ιδιωτικού τομέα το εφάπαξ είναι από 2.300 ευρώ (ΤΕΑΥΕΚ) ως 17.300 ευρώ (Τομέας Πρόνοιας Δικηγόρων Αθήνας).
Θα αυξηθεί το εφάπαξ στα επόμενα χρόνια ή θα είναι μικρότερο;
Για να πάρουν οι νέοι συνταξιούχοι «αύξηση» στο εφάπαξ θα πρέπει να καταβάλουν εισφορές για περισσότερα χρόνια. Τα ποσά που καταβάλλουν τα Ταμεία για το εφάπαξ είναι κατά κανόνα μικρότερα από τα εφάπαξ που πλήρωναν ως το 2010 ή ακόμη και ως το 2014. Αιτία είναι οι αλλαγές που έγιναν στον τρόπο υπολογισμού όλων των εφάπαξ με το νόμο Κατρούγκαλου (ν. 4387/2016).
Πρακτικά, οι συνταξιούχοι μετά το 2015 παίρνουν κάθε χρόνο μικρότερο εφάπαξ από αυτό που θα έπαιρναν για τα ίδια χρόνια ασφάλισης με το παλιό σύστημα. Από το 2015 και μετά, το εφάπαξ δεν έχει «πολλαπλασιαστή» και η ανταπόδοσή του συνίσταται στην επιστροφή των εισφορών.
Εφάπαξ πάνω από 100.000 ευρώ από τα Ταμεία ενστόλων
Εφάπαξ πάνω και από τις 100.000 ευρώ δίνουν τα Ταμεία Πρόνοιας των ενστόλων. Είναι τα υψηλότερα που καταβάλλονται στο ασφαλιστικό σύστημα, καθώς τα Ταμεία Πρόνοιας των στρατιωτικών διατήρησαν τον παλιό τρόπο υπολογισμού για το εφάπαξ που αντιστοιχεί στα έτη ασφάλισης ως το 2014, και οι όποιες απώλειες έχουν είναι για το τμήμα από το 2015 και μετά με τις αλλαγές του νόμου Κατρούγκαλου.
Στα αλληλοβοηθητικά Ταμεία των στρατιωτικών, πέραν των εισφορών που καταβάλλουν οι ασφαλισμένοι, έχουν προβλεφθεί και πόροι από τα εξοπλιστικά προγράμματα, και για το λόγο αυτόν έχουν και υψηλές παροχές.
Σύμφωνα με τον σχετικό πίνακα του ενθέτου «Ασφάλιση και Συντάξεις», τα εφάπαξ των στρατιωτικών διαμορφώνονται ενδεικτικά ανάλογα με το βαθμό και τα έτη υπηρεσίας ως εξής:
*Στρατιωτικός που αποχώρησε το 2023 με βαθμό αντισυνταγματάρχη και 37 έτη δικαιούται εφάπαξ 106.755 ευρώ.
*Αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. που αποχώρησε το 2023 με βαθμό αστυνομικού διευθυντή και 35 έτη δικαιούται εφάπαξ 95.300 ευρώ.
*Στρατιωτικός που αποχώρησε το 2023 με 33 έτη και βαθμό ανθυποσμηναγού (ΓΕΑ) δικαιούται εφάπαξ 69.500 ευρώ.
Μάλιστα στο νόμο 5036/2023 ψηφίστηκε διάταξη που τροποποιεί το μισθολόγιο του 2017 και επέρχονται αυξήσεις στο εφάπαξ των αξιωματικών-εθελοντών μακράς διάρκειας (ΕΜΘ). Η διάταξη ορίζει τον βασικό μισθό του πρώτου κλιμακίου της Γ’ κατηγορίας (όπου κατατάσσονται οι ΕΜΘ) σε 2.145 ευρώ με καταληκτικό βαθμό ανθυπολοχαγού αντί 2.009 ευρώ που ίσχυε με το μισθολόγιο του 2017 με βαθμό ανθυπασπιστή.
Η αύξηση του μισθού οδηγεί και σε αύξηση του εφάπαξ για αυτή την κατηγορία ενστόλων περίπου κατά 3.000 ως 4.000 ευρώ. Για παράδειγμα, αξιωματικός ΕΜΘ με 36 έτη στο σύνολο, εκ των οποίων τα 27 ως το 2014, με τον προηγούμενο μισθό των 2.009 ευρώ θα έπαιρνε εφάπαξ για αυτό το διάστημα 54.243 ευρώ, ενώ τώρα με το μισθό των 2.145 ευρώ το εφάπαξ για τα ίδια έτη βγαίνει αυξημένο στις 57.915 ευρώ. Ανάλογη αύξηση προκαλείται και στο δεύτερο τμήμα του εφάπαξ, που αντιστοιχεί στις εισφορές από 1ης/1/2015 και μετά.
Κερδισμένοι
Οι ασφαλισμένοι που συνταξιοδοτούνται έχοντας τα περισσότερα χρόνια ασφάλισης ως το 2014 παίρνουν μεγαλύτερο εφάπαξ, καθώς για τα έτη ως το 2014 το βοήθημα υπολογίζεται με καλύτερους μισθούς (μέσος όρος της 5ετίας 2009-2014), και όσο πιο κοντά στη συνταξιοδότηση είναι αυτή η 5ετία τόσο μεγαλύτερο θα είναι το εφάπαξ.
Χαμένοι
Οι ασφαλισμένοι που καταβάλλουν χαμηλές εισφορές στα Ταμεία Πρόνοιας ή απομακρύνονται από την 5ετία 2009-2013, που δίνει και το μεγαλύτερο ποσό του εφάπαξ, θα καταλήξουν να πάρουν μικρότερο ποσό. Οσοι πάρουν τη σύνταξη το 2027 ή το 2030 θα έχουν και μικρότερο εφάπαξ, γιατί το μεγαλύτερο μέρος του βοηθήματος θα είναι η άτοκη επιστροφή των εισφορών τους.
