Περεταίρω μείωση συντάξεων, αύξηση ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης για ορισμένους ασφαλισμένους και μια σειρά οικονομικά επώδυνων μέτρων που άπτονται των εργασιακών θεμάτων, είναι ο «πονοκέφαλος» της ηγεσίας του Υπουργείο Εργασίας.
Η ελπίδα, ότι εντός του αμέσως επομένου 6μήνου μια σειρά νομοθετημάτων θα πρέπει να ολοκληρωθούν και να προωθηθούν για έγκριση από την Βουλή, αναζωπυρώνεται τώρα με την στελέχωση του υπουργείου με τους Αντώνη Μπέζα και Γιάννη Πλακιωτάκη. Αυτό που μένει είναι να δούμε πώς θα υλοποιηθούν όλα αυτά εν μέσω προεκλογικής -όπως πολλοί ισχυρίζονται- περιόδου και ενόψει, βεβαίως, της πράγματι δύσκολης διαπραγμάτευσης με τους εταίρους μας για την τύχη του ελληνικού χρέους. Όπως και να ‘χει, από την επόμενη χρονιά οι αλλαγές που θα επέλθουν στο Ασφαλιστικό και τις εργασιακές σχέσεις γενικότερα θα είναι ρηξικέλευθες…
Μια δύσκολη αποστολή
Πρωτίστως, ο υπουργός Γιάννης Βρούτσης είναι υποχρεωμένος να υλοποιήσει την δέσμευση για επέκταση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος σε όλο το ασφαλιστικό σύστημα (ταμεία κύριας ασφάλισης, επικουρικά και εφάπαξ). Εν συνεχεία θα πρέπει να αντιμετωπίσει επιτυχώς την συνεχώς διευρυνόμενη «μαύρη τρύπα» στα έσοδα των ασφαλιστικών Ταμείων. Κι αυτό είναι ακόμη πιο δύσκολο, εξαιτίας των μνημονιακών δεσμεύσεων της Ελλάδας για μείωση εργοδοτικών εισφορών και κατάργηση κοινωνικών πόρων.
Η τρίτη αποστολή του υπουργού έχει να κάνει με την πολυσυζητημένη ενοποίηση των ασφαλιστικών Ταμείων, εντός ενός ασφυκτικού χρονοδιαγράμματος, την οποία κατά πάσα πιθανότητα θα επωμιστεί ο υφυπουργός Αντώνης Μπέζας. Αυτός θα πρέπει να διαπραγματευτεί και με τα στελέχη της τρόικας, προκειμένου να τα πείσει ότι η ισχύουσα νομοθετική ρύθμιση χρεών έχει αποτύχει παταγωδώς και απαιτούνται βελτιωτικές κινήσεις, κεφαλαιοποίηση των παλαιών οφειλών, αύξηση των δόσεων και βελτίωση της εισπρακτικής ικανότητας των Ταμείων.
Ενστάσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην τελευταία έκθεσή της έχει εκφράσει ενστάσεις ως προς την πιθανότητα βελτίωσης της ισχύουσας ρύθμισης, ενώ ο ειδικός επιτετραμμένος της τρόικας στο υπουργείο, Πέτερ Ράτκλιφ, δεν βλέπει με καλό μάτι την όποια νέα ρύθμιση.
Να σημειωθεί ότι ο κ. Ράτκλιφ έχει αναλάβει «τη βελτίωση και εναρμόνιση των επιχειρησιακών διαδικασιών που εφαρμόζονται από τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης στην είσπραξη ασφαλιστικών εισφορών, τη δημιουργία ενός κεντρικού μητρώου εισφορών, αλλά και ενός συστήματος που θα επιτρέπει την ολοκληρωμένη υποβολή και πληρωμή των εισφορών στα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης, αλλά και του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων». Συνεπώς, ο ρόλος του στο Υπουργείο Εργασίας θα είναι πρωταγωνιστικός.
Η αποστολή Πλακιωτάκη: Μείωση της ανεργίας – πλήρης απορρόφηση κονδυλίων ΕΣΠΑ
Στον άνισο αγώνα κατά της υψηλής ανεργίας, αναμένεται να πέσει, μαζί με τους Γιάννη Βρούτση και Βασίλη Κεγκέρογλου, ο νέος υφυπουργός Γιάννης Πλακιωτάκης που, σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, θα αναλάβει τον σχεδιασμό νέων προγραμμάτων βάσει του νέου ΕΣΠΑ. Και βέβαια, εκτός από το ασφαλιστικό και την ανεργία, υπάρχει και το εργασιακό.
Διά χειρός Κεγκέρογλου η διευθέτηση των ομαδικών απολύσεων
Εντός του καλοκαιριού θα επανεξεταστούν το θέμα των ομαδικών απολύσεων, καθώς και ο συνδικαλιστικός νόμος -τομείς που πιθανότατα θα κρατήσει ο Βασίλης Κεγκέρογλου.
Οι ομαδικές απολύσεις
Στο τέλος του Ιουνίου θα πρέπει να επανεξεταστεί ο συνδικαλιστικός νόμος, ώστε μετά από διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και τη συμβολή της τρόικας, στο τέλος Οκτωβρίου να υπάρξει νέος νόμος. Στα τέλη Σεπτεμβρίου 2014, θα γίνει επανεξέταση του θέματος των ομαδικών απολύσεων.
Εάν η τρόικα δεν είναι ικανοποιημένη από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το θεσμικό πλαίσιο όπως διαμορφώθηκε τον Απρίλιο, η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να υιοθετήσει νέο θεσμικό πλαίσιο εντός του Οκτωβρίου.
Μείωση του μη μισθολογικού κόστους – προνοιακά επιδόματα
Το καυτό θέμα της περαιτέρω μείωσης του κατώτατου μισθού και της κατάργησης των τριετιών έχει παραπεμφθεί για 2017. Ωστόσο, στο τέλος του Ιουνίου, θα πρέπει να εφαρμοστεί η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3,9%.
Δύσκολο έργο θεωρείται επίσης η αναμόρφωση του συστήματος προνοιακών δομών και επιδομάτων, καθώς και ο σχεδιασμός του θεσμού του ελάχιστου εγγυημένου επιδόματος. Κυρίως θα πρέπει να ληφθούν τα απαιτούμενα αντισταθμιστικά μέτρα, όπως η μείωση των οικογενειακών επιδομάτων από τον ΟΑΕΔ, προκειμένου να μη μεγαλώσει η τρύπα στα έσοδα των Ταμείων και κυρίως σε αυτά του ΙΚΑ.
Στην περίπτωση του ΟΑΕΕ, θα πρέπει εντός του καλοκαιριού να εφαρμοστεί ο «εξορθολογισμός των εξαιρέσεων» γεγονός που αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε αύξηση των εισφορών για μια σειρά ασφαλισμένων που σήμερα είναι στον ΟΓΑ και θα οδηγηθούν στο ταμείο των αυτοαπασχολουμένων.
Ενοποίηση ασφαλιστικών Ταμείων – Κύρια Ασφάλιση
Τον Σεπτέμβριο θα πρέπει να κατατεθεί στην τρόικα το σχέδιο ενοποίησης των ασφαλιστικών Ταμείων. Θα πρέπει επίσης, με βάση τις αναλογιστικές μελέτες που ήδη έχει ξεκινήσει να εκπονεί η Εθνική Αναλογιστική Αρχή, «να εξορθολογιστούν οι πολιτικές που αφορούν στις ασφαλιστικές εισφορές». Κεντρικός στόχος παραμένει «ο περιορισμός των χρηματοδοτικών κενών».
Αναλυτικά, κεντρικό ρόλο στην όλη προσπάθεια του νέου υπουργού θα διαδραματίσει η δέσμευση για «αναλογιστικά ισορροπημένο προϋπολογισμό» στα ασφαλιστικά ταμεία.
Αυτό από μόνο του οδηγεί σε επέκταση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος και στα ταμεία κύριας ασφάλισης. Η ανταποδοτικότητα των εισφορών, στο πλαίσιο της αναλογιστικής δικαιοσύνης που επιζητά η τρόικα, οδηγεί επίσης στο συμπέρασμα ότι η μείωση των συντάξεων είναι προ των πυλών.
Το ΔΝΤ μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα στο Υπουργείο Εργασίας, ώστε μέχρι την επόμενη επίσκεψή τους στην Ελλάδα να είναι έτοιμο ένα πλάνο ολοκληρωμένων προτάσεων, προκειμένου «να εναρμονίζονται οι εισφορές με τις παροχές».
Στη συνέχεια, εντός του Σεπτεμβρίου, θα γίνει η αντιστοίχιση των αναλογιστικών προβολών και των προϋπολογισμών των ταμείων, ώστε τον Οκτώβριο να ληφθούν αποφάσεις για μειώσεις συντάξεων ή και αλλαγές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για όσους ισχύουν ακόμη ειδικά καθεστώτα.
Όλες οι αλλαγές θα νομοθετηθούν εντός του Νοεμβρίου, ώστε να ισχύσουν από την 1η Ιανουαρίου 2015.
Επικουρικά Ταμεία – εφάπαξ
Από την 1η Ιουλίου 2014 αναμένονται οριζόντιες μειώσεις κατά 5,2% στις επικουρικές συντάξεις που καταβάλλει το ενιαίο επικουρικό Ταμείο των μισθωτών (ΕΤΕΑ). Σύμφωνα με την πρόταση της διοίκησης του Ταμείου, που αναμένεται να εγκρίνει η νέα ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας, η μείωση θα εφαρμοστεί πριν από την παρακράτηση φόρου [βλ. σχετικά: Πριν την παρακράτηση φόρου η μείωση των επικουρικών].
Στο τέλος του χρόνου, αναμένεται νέα επανεξέταση του ελλείμματος, και δεν αποκλείεται νέα μείωση στις επικουρικές συντάξεις. Άλλωστε, η δέσμευση της κυβέρνησης αφορά την επανεξέταση του ελλείμματος ανά τρίμηνο.
Εντός του καλοκαιριού αναμένεται και η μείωση των εφάπαξ, ξεκινώντας από τον Αύγουστο στο ταμείο των δημοσίων υπαλλήλων, όπου η μείωση θα είναι από 12% έως 14%.
