Σε «πονοκέφαλο» για τη διεθνή οικονομία τείνει να μετατραπεί η διαφαινόμενη απόφαση της Fed να κρατήσει μια πολύμηνη στάση αναμονής προτού αρχίσει τον κύκλο μείωσης των επιτοκίων.
Είναι η ισχυρή οικονομία των ΗΠΑ που… υποχρεώνει τον Jerom Powell να αναθεωρήσει την πολιτική του όσον αφορά επιτόκια και ποσοτική σύσφιξη. Προφανώς στην όλη εξίσωση έχει υπεισέλθει και η πολιτική παράμετρος των εκλογών της 5ης Νοεμβρίου, για πολλούς της κρισιμότερης αναμέτρησης των τελευταίων 10ετιών, καθώς «συγκρούονται» δύο διαφορετικοί κόσμοι στο εσωτερικό της υπερδύναμης, σε ένα διαμορφούμενο πολυπολικό διεθνές περιβάλλον.
Του Μιχαήλ Γελαντάλι
Εδώ και εβδομάδες ο ένας μετά τον άλλο οι αναλυτές «μαζεύουν» τις εκτιμήσεις τους, μεταθέτοντας την πρώτη μείωση στο τρίτο 3μηνο και όχι τον Ιούνιο, όπως περίμεναν μέχρι σήμερα, και αναμένουν πολύ λιγότερες περικοπές εντός του 2024. Θυμίζοντας ότι ορισμένοι θεωρούσαν πιθανή μια μείωση ακόμη και τον Απρίλιο, προφανώς στο πλαίσιο προεξόφλησης-χρηματιστηριακής μόχλευσης για ένα year’s end rally στη Wall Street.
ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΡΟΣΗΜΟ
Για την Ευρώπη το πρόβλημα είναι πολλαπλό, σύνθετο, με επίσης πολιτικό πρόσημο. Η ΕΚΤ πρέπει να αυτονομηθεί, καθώς οι αντοχές της ευρωπαϊκής επιχειρηματικότητας εξαντλούνται, οι κοινωνίες των χωρών-μελών είναι στα… κάγκελα, οι δε γεωπολιτικές εξελίξεις την επιβαρύνουν περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη περιοχή.
Επιπρόσθετα, όπως εκτίμησε στο World Economic Outlook το ΔΝΤ, οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να τρέχουν με ρυθμό πολύ καλύτερο της Ευρώπης τόσο φέτος όσο και το 2025, αν και έσπευσε να προσθέσει ότι το υπερβολικό κρατικό χρέος τους αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την παγκόσμια οικονομία.
Η αντικατάσταση της ρωσικής ενέργειας από την ακριβότερη αμερικανική
και η άμεσα δασμολογική πολιτική της Ουάσινγκτον συνδυαστικά με τη συναλλαγματική ανισορροπία έχουν πλήξει τον πυρήνα της Ευρώπης, και ήδη κινούνται μεταστατικά στον ιστό της γηραιάς ηπείρου.
Σε αυτήν τη συγκυρία, το πολιτικό προσωπικό στις Βρυξέλλες αποδεικνύεται το κατώτατο ever, ανίκανο να διαχειριστεί στοιχειωδώς τις συνέπειες της πολυκρίσης – η φθίνουσα πορεία τείνει να γίνει ανεπίστρεπτη, η σμίκρυνση της Ευρώπης ως ικανού μεγέθους ανταγωνιστικού σε έναν αναδυόμενο πολυπολικό κόσμο αναπόφευκτη.
Είναι τόσο απελπιστική η κατάσταση που Παρίσι και Ρώμη συζητούν το ενδεχόμενο ανάθεσης ουσιαστικού ρόλου στον Μάριο Ντράγκι, την ώρα
που το Βερολίνο όχι μόνο είναι αρνητικό- για ακόμη μία φορά- στην προοπτική έκδοσης κοινού χρέους, αλλά βάλλει και κατά του Ταμείου Ανάκαμψης.
Τούτων δοθέντων -αλλά όχι μόνον- έχει ιδιαίτερη σημασία για την ελληνική οικονομία και συνακόλουθα την κοινωνία ένα στοιχειωδώς σταθερό περιβάλλον. Με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει ευρύτερα.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΖΕΙ Η ΙΣΟΤΙΜΙΑ
Είναι και το ευρώ/δολάριο…
Οι αντοχές της οικονομίας των ΗΠΑ συνδυαστικά με την αυτοσυγκράτηση της Fed προκαλούν αναταράξεις και στις αγορές συναλλάγματος. Το δολάριο παραμένει σε ανοδική πορεία έναντι όλων των ανταγωνιστικών νομισμάτων του και εάν επιβεβαιωθεί η εκτίμηση ότι η πρώτη μείωση επιτοκίων από την ΕΚΤ θα έρθει τον Ιούνιο, τότε το ενδεχόμενο να βρεθεί σε απόλυτη ισοτιμία με το ευρώ είναι κάτι παραπάνω από πιθανό.
Θεωρητικά, ένα ισχυρότερο δολάριο θα έπρεπε να βοηθήσει τον υπόλοιπο κόσμο, κάνοντας τις εξαγωγές πιο ανταγωνιστικές, και η ανάπτυξη στην Αμερική θα πρέπει να διαχέεται πέρα από τα σύνορα, καθώς θα απορροφά τις εισαγωγές.
Ομως, ένα ανερχόμενο δολάριο μπορεί, επίσης, να διαταράξει το εμπόριο και τον δανεισμό, που εκφράζεται σε δολάρια. Οι οικονομίες που εξαρτώνται από τις εισαγωγές βασικών εμπορευμάτων αντιμετωπίζουν διπλή πίεση από ένα ισχυρότερο δολάριο και την αύξηση της τιμής του πετρελαίου, η οποία έχει ενισχυθεί κατά περίπου 20% από τις αρχές Δεκεμβρίου, και θα μπορούσε να αυξηθεί λίγο περισσότερο αν επιδεινωθεί η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.
Το θέμα αφορά και μάλιστα σε σημαντικό βαθμό και την ελληνική οικονομία.
Η Αθήνα θα πρέπει να αρχίσει να ανησυχεί για την πίεση που δέχεται το ευρώ, καθώς είναι από τις πλέον εξαρτημένες από εισαγωγές χώρες της ευρωζώνης, όπως αποτυπώνεται, άλλωστε, στο υψηλό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, που ξεπερνά το 6% του ΑΕΠ.
Προς το παρόν, αν και δεν αναδεικνύεται πολύ, ο προβληματισμός μεγεθύνεται, λόγω του ότι η υποχώρηση της ισοτιμίας του ευρώ φέρνει οριζόντιες ανατιμήσεις στις εισαγωγές από τρίτες χώρες Παράλληλα, έρχεται σε μια περίοδο αύξησης της τιμής του πετρελαίου. Οι ανησυχίες για το ενδεχόμενο συντήρησης σε υψηλό βαθμό έντασης της κρίσης στη Μέση Ανατολή επηρεάζει αρνητικά ήδη από τις αρχές Μαρτίου την τιμή του πετρελαίου έπειτα από ένα 12μηνο σχετικής ισορροπίας.
Δυστυχώς, η υψηλή ακόμη εξάρτηση της Ελλάδας από το πετρέλαιο και τα υγρά καύσιμα σε μεγάλες περιόδους αύξησης των διεθνών τιμών πετρελαίου έχει ως αποτέλεσμα ένα σπιράλ αυξήσεων σε αγαθά και υπηρεσίες, δίνοντας σήμα ότι η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού θα είναι λίγο δυσκολότερη από ό,τι αναμένονταν.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ