Ανατροπές στην αγορά ακινήτων φέρνει η νέα δράση με το πρόγραμμα «κοινωνική αντιπαροχή». Η κυβέρνηση με 12 δράσεις επιχειρεί να αντιμετωπίσει τη στεγαστική κρίση, που έχει λάβει οξύτατη κοινωνική διάσταση.
Εντός των επόμενων μηνών αναμένεται η δημοσίευση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης για το πρόγραμμα «Κοινωνική αντιπαροχή», με στόχο την αξιοποίηση της αδρανούς ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου για την παροχή κατοικίας με χαμηλό ενοίκιο, αλλά και την ανέγερση νέων διαμερισμάτων με τη σύμπραξη μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Το φθινόπωρο αναμένεται και η διαμόρφωση του νέου προγράμματος «Σπίτι μου», με προϋπολογισμό 2 δισ. ευρώ.
Πρόγραμμα «Κοινωνική αντιπαροχή»
Έχει συσταθεί στο υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας ειδική ομάδα εργασίας, η οποία συντάσσει και επεξεργάζεται την Κοινή Υπουργική Απόφαση για το πρόγραμμα «Κοινωνική αντιπαροχή», με στόχο την αξιοποίηση της αδρανούς ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου για την παροχή κατοικίας με χαμηλό ενοίκιο. Αντικείμενο της ειδικής ομάδας εργασίας αποτελούν ο καθορισμός των κριτηρίων επιλεξιμότητας των αναδόχων, αλλά και τα κοινωνικά κριτήρια για τους δικαιούχους, η δημόσια πρόσκληση, τα δικαιολογητικά και το πώς θα γίνεται η επιλογή τους.
Η δράση αφορά, πέρα από τα διαθέσιμα ακίνητα του Δημοσίου, την ανέγερση 2.500 κατοικιών για 5.000 ωφελούμενους νέους έως 39 ετών και τη διάθεσή τους ως προσιτές κατοικίες, εφαρμόζοντας ως μοντέλο διάθεσης ή το ενοίκιο ή την αγορά ή το μοντέλο rent to own. Η δράση θα έχει μηδενικό κόστος για το Δημόσιο. Η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης, που θα διαχειριστεί το πρόγραμμα, έχεις ως… προίκα από τον πρώην Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας συνολικά 98 οικόπεδα εντός σχεδίου. Παράλληλα, είναι σε εξέλιξη ένα έργο που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, με τίτλο «Μελέτη απογραφής, ψηφιοποίησης και ανάπτυξης δημόσιας ακίνητης περιουσίας», προϋπολογισμού 1,034 εκατ. ευρώ, σε συνεργασία με την Κοινωνία της Πληροφορίας.
Από την καταγραφή που έχει ήδη γίνει, ενόψει της εφαρμογής του προγράμματος, εντοπίστηκαν 98 κατάλληλα οικόπεδα εντός σχεδίου, συνολικής επιφάνειας 627 στρεμμάτων, εκ των οποίων το ένα τρίτο είναι στην Αττική, αλλά και 10 οικόπεδα με οικοδομική άδεια, επιφάνειας 75 στρεμμάτων, τα οποία θεωρούνται τα πλέον ώριμα για αξιοποίηση. Στον σχεδιασμό εντάσσονται όμως και εκτάσεις όπως και αδιάθετες κατοικίες, διαμερίσματα, γραφεία. Μέσα στο 2023 δόθηκαν 11 στρέμματα στην Κηφισιά, 20 στην Παιανία, 40 στη Λάρισα, 28 στην Ξάνθη και 74 στον Βόλο, όπου και θα ανεγερθούν κοινωνικές κατοικίες.
Πρόγραμμα ανακαίνισης και διάθεσης 100 διαμερισμάτων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, σε συνεργασία με τους δήμους
Στην Αθήνα αναμένεται να ανακαινιστούν 70 διαμερίσματα. Φορέας υλοποίησης είναι η Εταιρεία Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών – ΕΛΤΑ Α.Ε και εταίρος ο δήμος Αθηναίων. Οι ωφελούμενοι θα είναι ιδιοκτήτες κενών (αδιάθετων) διαμερισμάτων. Ήδη έχει εκπονηθεί η μελέτη καθορισμού των κριτηρίων για ιδιοκτήτες και ωφελούμενους.
«Σπίτι μου ΙΙ»
Το φθινόπωρο αναμένεται να οριστικοποιηθούν οι όροι και οι προϋποθέσεις, αλλά και το ποσό που θα μπορεί να διατεθεί, για το νέο πρόγραμμα «Σπίτι μου» που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Σύμφωνα με πληροφορίες, το πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί από τα δάνεια ύψους 17,7 δισ. ευρώ είτε με τη μόχλευση που θα υπάρξει από τις εμπορικές τράπεζες είτε ακόμη και με μια νέα φάση του ίδιου προγράμματος. Πρόκειται για αλλαγή της χρήσης των κονδυλίων που προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης και ταυτόχρονης ακύρωσης άλλων συμφωνηθέντων δράσεων.
Για το «Σπίτι μου ΙΙ» θα υπάρξει διεύρυνση των δικαιούχων, καθώς εξετάζονται αλλαγές στα ηλικιακά και στα εισοδηματικά κριτήρια:
Ηλιακή διεύρυνση: Στο προηγούμενο πρόγραμμα δικαιούχοι ήταν πολίτες έως 39 ετών, στο νέο αναμένεται να ενταχθούν άτομα έως 50 ετών.
Διεύρυνση του εισοδηματικού κριτηρίου: Εξετάζεται η διεύρυνση των εισοδημτικών κριτηρίων. Η χρηματοδότηση θα διαμορφώνεται έως το 90%. Σήμερα το εισοδηματικό όριο είναι στα 24.000 ευρώ για το ζευγάρι, που αυξάνεται κατά 3.000 ευρώ ανά τέκνο, ενώ όταν είναι μονογονεϊκή οικογένεια το εισοδηματικό κριτήριο αυξάνεται στα 27.000 ευρώ και στα 3.000 ευρώ ανά τέκνο.
Προνόμια για τρίτεκνους και πολύτεκνους: Θα υπάρχει ειδική πρόνοια μηδενικού επιτοκίου και πλήρους κάλυψης από το κράτος για τους τρίτεκνους και τους πολύτεκνους.
Έτος άδειας κατασκευής: Τα ακίνητα μπορεί να είναι παλαιότητας λιγότερο από 15 έτη.
«Ανακαινίζω-Ενοικιάζω»
Κατά 1.000 ή 1.500 ευρώ αναμένεται να αυξηθεί το ποσό της επιδότησης για το πρόγραμμα «Ανακαινίζω-Ενοικιάζω», φτάνοντας τα 5.500 ευρώ, από 4.000 ευρώ που είναι σήμερα, με παρέμβαση της κυβέρνησης για την ανακαίνιση και τη διάθεση 12.500 κενών κατοικιών.
Στέγαση στρατιωτικών
Ένα μεγαλόπνοο οικιστικό πρόγραμμα, με ορίζοντας δεκαετίας, που προβλέπει την κατασκευή χιλιάδων κατοικιών για στρατιωτικούς έχει ξεκινήσει να εκπονεί το υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Η πρώτη φάση του προγράμματος, που αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το 2027, περιλαμβάνει 54 συγκροτήματα, των13 διαμερισμάτων έκαστο, δηλαδή 702 καινούργια διαμερίσματα συνολικού προϋπολογισμού 100 εκατ. ευρώ. Επικεντρώνεται σε πέντε πόλεις της Θράκης και σε 13 νησιά του Αιγαίου, περιοχές εθνικά ευαίσθητες, με περιορισμένη διαθεσιμότητα οικιών και στα νησιά, όπου το κόστος κτήσης είναι εξαιρετικά υψηλό.
Στέγαση δημοσίων υπάλληλων
Η κυβέρνηση, σε συνεργασία με τους δήμους, αναζητεί κενά ακίνητα, ώστε να αντιμετωπιστεί το οξύ στεγαστικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν εκατοντάδες δημόσιοι υπάλληλοι που διορίζονται στα νησιά.
Για τον σκοπό αυτόν καταβάλλεται μια συντονισμένη προσπάθεια με τη συλλογή στοιχείων για κτίρια διαθέσιμα σε όλη την Ελλάδα, όπως δημόσια καταστήματα, παλαιά σχολικά κτίρια, ακόμα και αστυνομικά τμήματα που μπορούν να αξιοποιηθούν για τη στέγαση δημοσίων υπάλληλων.
Βραχυχρόνιες μισθώσεις
Σε νέες παρεμβάσεις όσον αφορά τον περιορισμό των βραχυχρόνιων μισθώσεων αναμένεται να προχωρήσει η κυβέρνηση το φθινόπωρο. Οι περιορισμοί δεν θα είναι ίδιοι σε όλες τις περιοχές της χώρας, αλλά θα εστιάζουν εκεί που υπάρχουν τα σημαντικότερα προβλήματα ως προς την εύρεση κατοικίας και το ύψος των ενοικίων, προκειμένου να απελευθερωθούν κατοικίες για μακροχρόνια μίσθωση.
Πρόγραμμα «Κάλυψη»
Το πρόγραμμα «Κάλυψη», που υλοποιείται ήδη με τη διάθεση 1.000 κατοικιών σε ευάλωτους, συγκαταλέγεται στις δράσεις στεγαστικής πολιτικής της κυβέρνησης. Θεσπίστηκε με τον νόμο 5006/2022 και απευθύνεται σε νέους ηλικίας 25-39 ετών που είναι δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και δεν έχουν ιδιόκτητη πρώτη κατοικία.
Πρόγραμμα «Στέγαση και εργασία» για τους άστεγους
Το πρόγραμμα «Στέγαση και εργασία» για τους άστεγους απευθύνεται σε άτομα και σε οικογένειες που διαβιούν σε συνθήκες έλλειψης στέγης και λειτουργεί συμπληρωματικά, στο πλαίσιο εφαρμογής δημόσιων πολιτικών καταπολέμησης της έλλειψης αυτής. Γενικός στόχος του προγράμματος αποτελεί η συμβολή στην εξάλειψη του φαινομένου της έλλειψης στέγης.
Πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Ανακαινίζω» για νέους έως 39 ετών
Ένα πρόγραμμα για την ενεργειακή αναβάθμιση και ανακαίνιση κατοικιών για νέους ηλικίας 18-39 ετών. Η επιδότηση φτάνει έως 22.500 ευρώ για παρεμβάσεις βελτίωσης ενεργειακής απόδοσης και επιδότηση από 50% έως 90% ανάλογα με το εισόδημα του νέου και την περιοχή της επιλέξιμης κατοικίας.
Φοιτητικό στεγαστικό επίδομα
Για την ενίσχυση των οικογενειών, τα παιδιά των οποίων σπουδάζουν σε άλλο νομό από αυτό της κύριας κατοικίας τους.
Φοιτητικές εστίες
Η δράση αφορά τη δημιουργία σύγχρονων φοιτητικών εστιών σε πανεπιστήμια.