Πολιτική ένωση, οικονομική ένωση, τώρα και ενεργειακή ένωση; Η πρόταση του πολωνού πρωθυπουργού Ντόλαντ Τουσκ να μετατραπεί η ΕΕ και σε ενεργειακή ένωση, όπου οι 28 θα αγοράζουν από κοινού πετρέλαιο και κυρίως φυσικό αέριο, το οποίο και θα μοιράζεται στα κράτη – μέλη, ανήκε στα θέματα της ατζέντας για τη μελλοντική στρατηγική της ΕΕ, στο χθεσινό συμβούλιο κορυφής των Βρυξελλών.
Όπως μεταδίδει η Deutsche Welle, η ιδέα αντιμετωπίστηκε με αρκετή δόση κριτικής διάθεσης από το γερμανό υπουργό Εξωτερικών Φρανκ Βάλτερ Σταινμάιερ. Αρνητικά αντιμετωπίζεται και από εμπειρογνώμονες σε θέματα ενέργειας, όπως τον Γκέοργκ Έρντεμαν, επικεφαλής του Ινστιτούτου Ενεργειακής Τεχνολογίας στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. «Δεν νομίζω ότι οι κυβερνήσεις, τα κράτη, η ΕΕ μπορούν να αγοράσουν καλύτερα φυσικό αέριο και πετρέλαιο από ότι ιδιωτικές εταιρείες», λέει. «Οι ιδιωτικές εταιρείες είναι διεθνείς εν μέρει, που σημαίνει ότι έχουν από καιρό ξεπεράσει τα όρια των εθνικών χωρών στην αγορά και στη διάθεση ενέργειας, χωρίς να χρειαζόμαστε επιπλέον ευρωπαϊκή δράση σε αυτό το πεδίο».
Ο γερμανός ειδικός χαρακτηρίζει ανεδαφικό το φόβο που εκφράζεται και στη Γερμανία για διακοπή της ροής φυσικού αερίου από τη Ρωσία στο πλαίσιο της ουκρανικής κρίσης. «Εγώ, προσωπικά, δεν έχω κανένα φόβο. Θα ήταν η μεγαλύτερη ανοησία που θα μπορούσε να κάνει η Ρωσία, διότι κάθε επιχειρηματίας χαίρεται να έχει πελάτες σε μια οικονομία της ελεύθερης αγοράς. Και εάν έκλεινε τις στρόφιγγες θα δυσαρεστούσε τους πελάτες της. Όλο αυτό το θέατρο απειλών για διακοπή της τροφοδοσίας από τη Ρωσία, το θεωρώ υπερβολικό».
Βέβαια, η ιδέα περί ενεργειακής ένωσης προέρχεται από την Πολωνία, η οποία εξαρτάται περισσότερο από το ρωσικό φυσικό αέριο από ότι η Γερμανία. Οι τρεις βαλτικές χώρες εξαρτώνται αποκλειστικά από το ρωσικό αέριο και από αγωγούς που περνούν μέσω Ουκρανίας. Δεν θα έπρεπε η ΕΕ να επιδείξει αλληλεγγύη έναντι των εταίρων της υπό τη μορφή αγοράς ενέργειας ως ΕΕ; «Μα, εδώ δεν πρόκειται για αγορά, αλλά για διανομή του φυσικού αερίου εντός ΕΕ, και πράγματι υπάρχουν ανωμαλίες», παραδέχεται ο Γκέοργκ Έντεμαν.
«Με άλλα λόγια, υπάρχουν χώρες που δεν έχουν άλλη δυνατότητα τροφοδοσίας εκτός από τη Ρωσία, σε περίπτωση που για παράδειγμα σπάσει κάποιος αγωγός. Αυτό που θα μπορούσε να κάνει η ΕΕ, και το κάνει, είναι να υπάρχουν αγωγοί προς την αντίθεση κατεύθυνση. Επ΄αυτού, είμαστε σε θέση να διοχετεύσουμε φυσικό αέριο από τη Δυτική Ευρώπη προς την Ουκρανία, παρόλο που κανονικά η Δυτική Ευρώπη τροφοδοτείται μέσω αγωγών από την Ουκρανία. Το ίδιο θα πρέπει να γίνει και με τις χώρες της Βαλτικής».
Σε ό,τι αφορά τη τροφοδοσία χωρών του ευρωπαϊκού νότου, υπάρχει ο South Stream. Πρόκειται για αγωγό που ξεκινά από τη Ρωσία και μέσω Μαύρης Θάλασσας πηγαίνει στη Βουλγαρία και στη συνέχεια στην Αυστρία. «Είναι περίεργο που αυτός ο αγωγός μποϋκοτάρεται από την ΕΕ, αντί να της προκαλεί χαρά που χτίζεται μια τέτοια υποδομή με χρήματα άλλων», σημειώνει ο γερμανός ειδικός. «Εάν ήμουν πολιτικός θα φρόντιζα ώστε αυτό ο αγωγός να λειτουργούσε και αντίστροφα, από την Αυστρία προς τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία. Θα υπήρχε μεγαλύτερη ασφάλεια στην προμήθεια φυσικού αερίου στην περίπτωση τεχνικού λάθους ή κάποιας πολιτικής τριβής».
