Μειώσεις – ψίχουλα στα «χαρτιά» για επιχειρήσεις – επαγγελματίες – Αύξηση εσόδων κατά 2,5 δισ. ευρώ – Φρένο στις δαπάνες
Εναν Προϋπολογισμό λιτότητας, που βασίζεται σε ρυθμό ανάπτυξης 2,2% το 2024 και 2,3% το 2025, ο οποίος όμως προέρχεται σχεδόν εξ ολοκλήρου από το κοινοτικό χρήμα και σε όχι από εγχώρια δυναμική, καλείται να ψηφίσει έως τη Κυριακή η Βουλή. Επιβεβαιώνει τη φοροκαταιγίδα διαρκείας που θα πλήξει την αγορά, αφού τα «ψίχουλα» ελαφρύνσεων προς τις επιχειρήσεις και προς τους επαγγελματίες (καθαρή μείωση φόρων 628 εκατ. ευρώ) είναι μόνο ένα μέρος της συνολικής εικόνας της αύξησης των φοροεσόδων κατά 2,5 δισ. ευρώ το 2025.
Το πιο σημαντικό στοιχείο όμως είναι πως ο Προϋπολογισμός του 2025 είναι η πρώτη πιστοποίηση των νέων δημοσιονομικών κανόνων και η διαβεβαίωση πως η Ελλάδα θα βάζει για πολλά χρόνια «φρένο» στις δαπάνες της για να λαμβάνει εύσημα από τους δανειστές, αλλά και για να μη βρίσκεται στο «στόχαστρο» για το υψηλότατο χρέος. Ο λόγος για ένα χρέος το οποίο δείχνει να απομειώνεται σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης. Ωστόσο, σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα της εφημερίδας «δημοκρατία», φαίνεται ότι υπάρχει και ένα τεράστιο ενδοκυβερνητικό χρέος, που προσεγγίζει τα 66,1 δισ. ευρώ, προερχόμενο από διαθέσιμα και δανεισμό φορέων του Δημοσίου (με repos από το 2020 και μετά), με βάση το περιεχόμενο της ερώτησης την οποία κατέθεσε στη Βουλή ο ανεξάρτητος βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας Μάριος Σαλμάς.
Η ανάγκη, λοιπόν, να μην ανοίξει ξανά το δημοσιονομικό «τεφτέρι» οδηγεί στη διατήρηση των πολύ υψηλών εισφορών και φόρων προς τον επιχειρηματικό κόσμο, αλλά και βάζει στο «ράφι» τις προεκλογικές εξαγγελίες της κυβέρνησης για μειώσεις συντελεστών. Με ασαφείς μόνο υποσχέσεις για μελλοντικούς «κουμπαράδες», που μπορεί να ενεργοποιηθούν στο μέλλον.
Τα ποσά
Ο νέος Προϋπολογισμός εκτιμά πως ο λόγος του χρέους της Γενικής Κυβέρνησης προς το ΑΕΠ θα μειωθεί από 154% το 2024 σε 147,5% το 2025. Το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να διαμορφωθεί σε 2,5% το 2024 και σε 2,4% το 2025 και το συνολικό αποτέλεσμα (με τόκους) σε έλλειμμα 0,7% το 2024 και σε έλλειμμα 0,6% το 2025.
Οσον αφορά τον νέο «χρυσό κανόνα» της Ε.Ε., προβλέπεται αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών κατά 3,6% το 2025, σε σχέση με το 2024, ενώ ο σχετικός στόχος της Ε.Ε. ανέρχεται σε αύξηση δαπανών έως 3,7%. Για φέτος οι εθνικά χρηματοδοτούμενες καθαρές πρωτογενείς δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται να αυξηθούν κατά 2,6%, σε σχέση με το προηγούμενο έτος (99,8 δισ. ευρώ το 2024, έναντι 97,2 δισ. ευρώ το 2023).
Ο ρυθμός μεταβολής του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή εκτιμάται σε 2,7% το 2024 και σε 2,1% το 2025. Οι επενδύσεις αναμένεται να αυξηθούν κατά 6,7% το 2024 και 8,4% το 2025 και το ποσοστό ανεργίας να μειωθεί από 10,3% το 2024 σε 9,7% το 2025. Σε αξία οι επενδυτικές δαπάνες αναμένεται να αυξηθούν, από 13,15 δισ. ευρώ το 2024, σε 14,1 δισ. ευρώ το 2025.
Τα δημοσιονομικά μέτρα
Το σχέδιο Προϋπολογισμού 2025 βρίσκεται σε εναρμόνιση με τις εκτιμήσεις του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού – Διαρθρωτικού Σχεδίου 2025-2028, αναφέρεται από το ΥΠΕΘΟ. Δηλαδή, η ίδια πολιτική θα ακολουθηθεί και τα επόμενα χρόνια.
Οι φόροι στα 69,2 δισ. θα είναι αυξημένοι κατά 2,5 δισ. ευρώ σε σχέση με φέτος. Το συνολικό δημοσιονομικό κόστος των παρεμβάσεων προβλέπεται «ονομαστικά» να αυξηθεί σε σχέση με το 2024 κατά 1,1 δισ. ευρώ. Ωστόσο, αν αφαιρεθεί ποσό ύψους 484 εκατ. ευρώ, που προκύπτει από νέες παρεμβάσεις αύξησης των εσόδων, το καθαρό αποτέλεσμα είναι μόνο 628 εκατ. ευρώ. Τα νέα χαράτσια είναι η εισαγωγή ΦΠΑ στις βραχυχρόνιες μισθώσεις νομικών προσώπων και φυσικών προσώπων που διαθέτουν άνω των δύο εκμισθωμένων διαμερισμάτων από το 2024, η εισαγωγή (το 2024) και αναμόρφωση (το 2025) του τέλους ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση, σε αντικατάσταση του φόρου διαμονής, και η εισαγωγή τέλους κρουαζιέρας από το 2025.
Οι ελαφρύνσεις για τη στήριξη… λίγων
Εστω και λίγες, παρεμβάσεις για τη στήριξη της αγοράς υπάρχουν για το 2025 και δρομολογούνται:
• Μείωση ΕΝΦΙΑ έτους 2024 κατά 10% για κατοικίες που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές και μείωση ΕΝΦΙΑ έτους 2025 κατά 20% για κατοικίες που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές με φορολογητέα αξία έως 500.000 ευρώ.
• Μείωση κατά μία ποσοστιαία μονάδα των ασφαλιστικών εισφορών από τον Ιανουάριο 2025.
• Κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος στους ελεύθερους επαγγελματίες από το 2025, σε συνέχεια της μείωσης κατά 50% το 2024.
• Μονιμοποίηση της επιστροφής του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο με νέο σύστημα από το 2025.
• Μείωση φόρων χαρτοσήμου σε μία σειρά από συναλλαγές (τόκοι εταιρικών δανείων, οικοδομικές άδειες, χρησιδάνεια, γάμοι, ασφαλιστήρια συμβόλαια κ.λπ.).
• Κίνητρα για την καινοτομία, τις συγχωνεύσεις και τις εξαγορές.
• Επέκταση και κατά το έτος 2025 της απαλλαγής ΦΠΑ για νέα κτίρια.
• Φοροαπαλλαγή οικειοθελών παροχών επιχειρήσεων υπέρ νέων γονέων.
• Απαλλαγή φόρου εισοδήματος για κενά ακίνητα ή ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση που θα ενοικιαστούν σε μακροχρόνια μίσθωση.
• Κατάργηση τέλους σταθερής τηλεφωνίας (5%) για συνδέσεις με οπτική ίνα (≥100 mbps).
• Απαλλαγή από τον φόρο ασφαλίστρου (15%) συμβολαίων υγείας για παιδιά έως 18 ετών.
• Αυτοτελής φορολόγηση εφημεριών των ιατρών του ΕΣΥ.
Στο πεδίο των δαπανών, η άνοδος απορροφάται σε μεγάλο βαθμό από τις αμυντικές δαπάνες, τις αυξήσεις στις συντάξεις, με βάση τον ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ και του πληθωρισμού, αλλά και από την οριζόντια αύξηση μισθολογίου δημόσιου τομέα από τον Απρίλιο 2025, ώστε ο εισαγωγικός μισθός να μην υπολείπεται του επιπέδου του κατώτατου μισθού. Μικρότερο κόστος έχουν κινήσεις όπως το κίνητρο προσέλκυσης ιατρών σε προβληματικές και άγονες περιοχές, η αύξηση κατά 20% της αποζημίωσης νυχτερινής απασχόλησης των ενστόλων από τον Ιανουάριο 2025, η αύξηση της ειδικής αποζημίωσης για τα πληρώματα πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού που βρίσκονται σε αποστολή και το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων που εκτελεί ειδικές αποστολές. Επίσης, καλύπτεται το πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω» (με αυξημένη αποζημίωση στο 60% των δαπανών), αλλά και η αύξηση αποδοχών σπουδαστών στρατιωτικών σχολών.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 13/12/2024)