Από τα 36 δισ. επιδοτήσεων και δανείων στην 4ετία 2021-2024 έχουν διατεθεί μόνο τα 14 δισ. – Απομένουν μόνο δύο χρόνια «καθαρού» χρόνου – Μετά αρχίζουν τα «παρακάλια» για παράταση
Πάνε τέσσερα χρόνια από τότε που συμφωνήθηκε και οι ρυθμοί απορρόφησης δεν είναι τελικά οι αναμενόμενοι. Απομένουν πλέον μόνο δύο χρόνια για να ολοκληρωθεί το πακέτο των 36 δισ. ευρώ επιδοτήσεων και δανείων που δικαιούται η Ελλάδα μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Τα στοιχεία έχουν σημάνει συναγερμό, καθώς απαιτείται ένας πραγματικός άθλος επιτάχυνσης της απορρόφησής του για να μην υπάρξει «ατύχημα».
Μέχρι στιγμής έχουν φτάσει στην αγορά μόνο 14 δισ. ευρώ: περίπου 8 δισ. ευρώ από την πλευρά των επιδοτήσεων και περίπου άλλα 6 δισ. ευρώ από την πλευρά των δανείων. Αυτό σημαίνει πως πρέπει στους επόμενους 24 μήνες να διατεθούν τα υπόλοιπα 22 δισ. ευρώ….
Το πρώτο κρας τεστ θα γίνει τις επόμενες ημέρες, με το κλείσιμο του 2024. Στο 10μηνο ο στόχος απορρόφησης του 2024 έφτανε μόνο στο 47,5%, δηλαδή σε 1,56 δισ. ευρώ, επί αναθεωρημένου ετήσιου στόχου 3,3 δισ. ευρώ (από 3,6 δισ. που αρχικά είχε υπολογιστεί ότι θα απορροφηθούν στην αγορά με τη μορφή επιδοτήσεων).
Αρμόδιοι φορείς επισημαίνουν πως οι τελευταίες αυτές εβδομάδες έχουν μεγάλη σημασία, γιατί τώρα ουσιαστικά γίνονται και οι μαζικές πληρωμές σε δικαιούχους. Σε κάθε περίπτωση, αναφέρουν, και πάλι μιλάμε για τροχάδην στο παρά ένα, το οποίο μεταφέρει ακόμα ένα μήνυμα: πόσο δύσκολος είναι ο στόχος της επόμενης διετίας.
Επισήμως από τις Βρυξέλλες ακόμη δεν αναφέρουν πως υπάρχει πρόβλημα, παρά μόνο προχωρούν σε παραινέσεις για επιτάχυνση. Και αυτό γιατί το Ταμείο Ανάκαμψης μοιράζει τα χρήματα ως δόσεις στα κράτη-μέλη με βάση ορόσημα και στόχους και όχι με βάση τις δαπάνες, όπως συμβαίνει στο ΕΣΠΑ. Και πράγματι δόσεις -έστω και με καθυστέρηση- έρχονται και… κάθονται στο «ράφι». Με μόνο «όφελος» το φούσκωμα των διαθεσίμων του Ελληνικού Δημοσίου.
Πλέον πρέπει να γίνει ένα άλμα και να φτάνει στην αγορά 1 δισ. ευρώ κάθε μήνα. Αν αυτό επιτευχθεί, θα είναι μια μεγάλη νίκη γενικότερα και για την αγορά, αλλά και για την οικονομία. Αντιθέτως, αν τα ίδια φαινόμενα συνεχιστούν, όπως εξηγούν αρμόδιοι παράγοντες, θα πρέπει να αρχίσουν τα παρακάλια για παράταση. Δηλαδή, θα πρέπει να δοθεί χρόνος να ολοκληρωθούν επενδύσεις μετά το 2026.
Κοινοτικές πηγές σημειώνουν ότι ουσιαστικά αυτό το περιθώριο υπάρχει για κάποιους μήνες, γιατί το τέλος του Ταμείου Ανάκαμψης το 2026 σημαίνει ότι τότε θα σταλούν τα διαπιστευτήρια από όλα τα κράτη για το πώς κλείνουν τα προγράμματα. Ωστόσο, καθώς ακολουθεί μια διαδικασία συνεννόησης και αποτίμησης, για όσο αυτή διαρκεί (και κάποιους μήνες του 2027), μια άτυπη παράταση θα υπάρχει. Μετά είναι άγνωστο ακόμα τι θα γίνει, αν, δηλαδή, θα είναι τότε σε ανάλογη θέση και άλλα κράτη κι έτσι θα δοθεί κάποια ευελιξία ή αν θα αποφασιστεί να υπάρξει ένας «αιφνίδιος θάνατος». Δηλαδή, αν αποφασιστεί όποια χρήματα περισσέψουν να ξαναμοιραστούν με άλλο τρόπο και για άλλο σκοπό. Να σημειωθεί πως το Ταμείο Ανάκαμψης αρχικά δημιουργήθηκε για να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της πανδημίας και μετά προστέθηκε ακόμα ένα πακέτο (κυρίως δανείων) για την ενεργειακή κρίση. Ωστόσο, τώρα η συζήτηση έχει στραφεί στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η βαριά βιομηχανία της Ευρώπης, στην ανάγκη να υπάρχει ένας κουμπαράς για κοινές αμυντικές δαπάνες και σε άλλα πεδία της ενεργειακής κρίσης και μετάβασης.
Οι αριθμοί που συλλέγει η Τράπεζα της Ελλάδος δείχνουν πως στα 8,6 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και στα 9,6 δισ. ευρώ σε δάνεια φτάνει το ποσό που έχει ήδη λάβει η Ελλάδα από το 2021. Τώρα επιχειρεί να ολοκληρώσει με κάποια χρονική υστέρηση το πέμπτο διπλό αίτημα για πακέτο δόσεων, επιδοτήσεων και δανείων. Εχει λάβει σε δόσεις το 51% του συνολικού ποσού των 36 δισ. ευρώ και είναι σε ρυθμό έλευσης δόσεων μεταξύ των πέντε κορυφαίων χωρών και πάνω από τον μέσο όρο της Ε.Ε.
Δανειακές συμβάσεις: Μόνο τα μισά λεφτά έχουν πάει στην αγορά
Οσον αφορά τα δάνεια μέσω ελληνικών εμπορικών τραπεζών μέχρι τον Νοέμβριο του 2024 είχαν υπογραφεί 372 δανειακές συμβάσεις για τη χρηματοδότηση επενδύσεων συνολικού προϋπολογισμού 13,9 δισ. ευρώ (με δάνεια από τις RRF 6,1 δισ. ευρώ, τραπεζικά δάνεια 4,6 δισ. ευρώ και ίδια συμμετοχή 3,2 δισ. ευρώ). Υπάρχει βελτίωση, αφού μέχρι τον Σεπτέμβριο είχαν υπογραφεί 350 δανειακές συμβάσεις για τη χρηματοδότηση επενδύσεων συνολικού προϋπολογισμού 12,4 δισ. ευρώ με δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης αξίας 5,4 δισ. ευρώ (το ποσό συμπλήρωναν τραπεζικά δάνεια 4,2 δισ. ευρώ και ιδία συμμετοχή 2,9 δισ. ευρώ).
Ωστόσο, για να γίνει το αίτημα της πέμπτης δόσης απαιτούνται συμβάσεις αξίας 8,364 δισ. ευρώ. Η αύξησης της δυσκολίας του στόχου είναι εκθετική και αυτό θα συνεχιστεί, αφού έως το τέλος του 2026 θα πρέπει να μοιρασθούν δάνεια 17,7 δισ. ευρώ. Εκτός αν η ελληνική κυβέρνηση αποφασίσει πως, καθώς τα δάνεια αυτά επηρεάζουν το χρέος, δεν τα χρειάζεται όλα. Και ακόμα μία παράμετρος, το πόσο γρήγορα τα δάνεια φτάνουν και αυτά στην αγορά, διότι η ΤτΕ λέει πως από τις συμβασιοποιήσεις των 6,1 δισ. στην αγορά προς το παρόν έχουν φτάσει τα 2,9 δισ. ευρώ…
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 13/12/2024)