«Το αν η ελληνική οικονομία θα διατηρηθεί στη σημερινή πορεία, αν θα πληγεί από εξωτερικές εξελίξεις ή θα μπει σε μια νέα τροχιά ισχυρής ανάπτυξης, παραμένει ανοιχτό στοίχημα» ανέφερε ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ Νίκος Βέττας κατά την παρουσίαση της Τριμηνιαίας Έκθεσης για την Ελληνική Οικονομία. Αλλά και ο Πρόεδρος του ΙΟΒΕ Γιάννης Ρέτσος αναφέρθηκε σε προβληματισμούς που προκύπτουν από την αλλαγή πολιτικής που αναμένεται από τη νέα αμερικανική διοίκηση, σε τομείς όπως η οικονομία, το διεθνές εμπόριο και οι δράσεις για το περιβάλλον, με επιδράσεις στη διεθνή οικονομία και ειδικότερα για την ανταγωνιστικότητα και τις προοπτικές της Ευρωπαϊκής οικονομίας.
Ο κ Βέττας εξειδίκευσε τα «καμπανάκια» κάνοντας σαφές πως βασικό σενάριο είναι η συνέχιση των θετικών τάσεων στην ελληνική οικονομία, αλλά με ένταση αβεβαιοτήτων και κινδύνων, ειδικά από το εξωτερικό περιβάλλον. Μεταξύ άλλων, ο κ. Βέττας σημείωσε και πως το διεθνές περιβάλλον παρουσιάζει εντεινόμενες εστίες αβεβαιότητας. Διαφαίνεται επαναφορά τάσεων εμπορικού προστατευτισμού από τη νέα αμερικανική διοίκηση, παραμένουν οι γεωπολιτικές εντάσεις, αναμένεται επιβράδυνση στις δράσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ενώ εγκυμονεί ο κίνδυνος για μη ευθύγραμμη περαιτέρω αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και του κόστους χρηματοδότησης
Επισήμανε πως οι ποιοτικές διαστάσεις της εγχώριας ανάπτυξης έχουν μεγάλη σημασία μεσοπρόθεσμα και έδωσε έμφαση στην μετάβαση της ελληνικής οικονομίας στο νέο παραγωγικό υπόδειγμα. Κρίσιμος είναι όπως ανέφερε και ο στόχος είναι η διεύρυνση της φορολογικής βάσης. Εξωτερικοί κίνδυνοι που ενδέχεται να αποτελέσουν τροχοπέδη στην ταχύτητα μετάβασης της ελληνικής οικονομίας στο νέο υπόδειγμα περιλαμβάνουν την αναμενόμενη επαναφορά τάσης προστατευτισμού στο διεθνές εμπόριο, καθώς και μια ενδεχόμενη επιβράδυνση ή αντιστροφή στην τάση μείωσης πληθωρισμού και επιτοκίων(δηλαδή να υπάρχει πιο αργή αποκλιμάκωση των επιτοκίων)..
Προσοχή στο εξωτερικό έλλειμμα
ΤΟ ΙΟΒΕ διατήρησε αμετάβλητη εκτίμηση για ανάπτυξη κατά 2,4% φέτος και βλέπει άνοδο των επενδύσεων κατά 9,5% φέτος λόγω των κοινοτικών έργων. Στο κείμενο γίνεται αναφορά και στους εξής κινδύνους:
1. Η κλιμάκωση των γεωπολιτικών εντάσεων σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή που αποτελεί μείζων παράγοντα ανησυχίας ως προς την ενεργειακή ασφάλεια, τις αλυσίδες εφοδιασμού και τις διεθνείς πολιτικές εξελίξεις.
2. Εναλλακτικό σενάριο μεγάλης αύξησης των διεθνών τιμών ενέργειας με αρνητικές επιπτώσεις στο κόστος παραγωγής και την αποκλιμάκωση των επιτοκίων.
3. Υψηλό έλλειμμα στο εξωτερικό ισοζύγιο, με διαρθρωτικά χαρακτηριστικά. • Απώλεια ανταγωνιστικότητας λόγω υψηλότερου του μ.ό. της Ευρωζώνης πληθωρισμού.
4. Βραδύτερη αποκλιμάκωση του ποσοστού ανεργίας, μεταξύ άλλων λόγω υψηλής διαρθρωτικής ανεργίας.
5. Υψηλό επιτοκιακό spread δανείων-καταθέσεων και συστηματικά αρνητικός ρυθμός αποταμίευσης των νοικοκυριών.
6. Καθυστερήσεις στην εξυγίανση των «κόκκινων» δανείων εκτός τραπεζικών ισολογισμών, που δρουν ως εμπόδιο στην ανακατανομή των πόρων.
Απαριθμεί όμως και θετικές προοπτικές που συνδέονται με μία πιθανή επιτάχυνση στην υλοποίηση του αναθεωρημένου Σχεδίου Ανάκαμψης που μπορεί να «ξεκλειδώσει» διεθνή κεφάλαια για παραγωγικές και περισσότερο μακροχρόνιες επενδύσεις. Επίσης αναφέρει πως η μείωση των επιτοκίων αποτελεί ευκαιρία για επιτάχυνση των επενδύσεων, είναι θετική η ενισχυμένη εξωστρέφεια της οικονομίας, με σταδιακή βελτίωση της προστιθέμενης αξίας των εξαγωγών, αλλά και η συνεχιζόμενη μείωση του «κενού» ΦΠΑ και η αντίστοιχη απόκλιση με την ΕΕ (που ωστόσο παραμένει μεγάλη κατά 11,7% με την Ελλάδα να είναι στην 5η χειρότερη θέση στην ΕΕ από 2η το 2018).
Δίνει έμφαση στο έλλειμμα 11,5 δισεκ. ευρώ του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών στο ενδεκάμηνο του 2024, που είναι αυξημένο κατά 500 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το 2023, κυρίως λόγω των πιέσεων στο ισοζύγιο αγαθών (επιδείνωση κατά 2,9 δισεκ. ευρώ). Αλλά και στα μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια που ναι μεν κατέγραψαν ιστορικό χαμηλό το γ’ τρίμ. 2024 στους τραπεζικούς ισολογισμούς, αλλά παραμένουν υψηλά στο σύνολο της οικονομίας και υπό τη διαχείριση των Servicers (70 δισεκ. ευρώ).