Το κρέας ψάρι προσπαθούν να κάνουν τα στελέχη της κυβέρνησης, αντιμέτωπα με διαδοχικά κρούσματα έλλειψης πρόθεσης για νέα χρηματοδότηση από τις Βρυξέλλες που θα καλύψει τις πολύ μεγάλες υφιστάμενες και νέες ανάγκες, αλλά και κινδύνου απώλειας κονδυλίων και «αδειάσματος» στο θέμα της άμυνας αλλά και του ενεργειακού κόστους, που αποτελεί βαρίδι όχι μόνο για τα νοικοκυριά, αλλά και για τον επιχειρηματικό κόσμο.
Μετά το σοκ της προηγούμενης εβδομάδος και τον υπαρκτό κίνδυνο απώλειας μέρους των 10 δισ. ευρώ από Ταμείο Ανάκαμψης που μένουν αναξιοποίητα, αν δεν πετύχει η αναθεώρηση που επιχειρείται να ολοκληρωθεί πριν από το Πάσχα, έρχονται νέα «χαστούκια». Οσο ξεδιπλώνονται οι εξαγγελίες της Φον ντερ Λάιεν περί ενεργοποίησης της περίφημης (από τον καιρό της πανδημίας) ρήτρας διαφυγής ειδικά για τις αμυντικές δαπάνες, αποκαλύπτεται ότι αυτή τη στιγμή η Ελλάδα τίθεται εκτός «κάδρου». Και αυτό παρά το γεγονός ότι επωμίζεται υπέρογκες δαπάνες για εξοπλισμούς που η χώρα αγοράζει κυρίως από ευρωπαϊκά κράτη, δαπάνες που μαζί με τα λειτουργικά έξοδα ξεπερνούν σε αξία το 3% του ετήσιου ΑΕΠ. Το «χάσμα» με τα πιο πολλά κράτη της Ε.Ε. είναι μεγάλο, καθώς πασχίζουν να πλησιάσουν το κατώτερο όριο του 2% του ΑΕΠ που θέτει το ΝΑΤΟ.
Υπό αυτό το πρίσμα, η αποκάλυψη που έγινε την προηγούμενη Κυριακή από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας Κωστή Χατζηδάκη, πως η ρήτρα που θα επιτρέπει άνοδο δαπανών που δεν θα συνυπολογίζεται στους δημοσιονομικούς στόχους μόνο σε χώρες που απέχουν πολύ από το τον στόχο του 2% του ΑΕΠ, προκάλεσε ακόμα περισσότερους πονοκεφάλους στην κυβέρνηση. Και αυτό γιατί πολλά στελέχη της ήλπιζαν ότι έστω με αυτό το περιθώριο, που υπολογίζεται σε 500-800 εκατ. ευρώ φέτος και το 2026, θα μπορέσει, μέσω νέων εξαγγελιών για παροχές, να «σκιάσει» ένα μέρος της αναταραχής που κλιμακώνεται με επίκεντρο την πολύνεκρη τραγωδία στα Τέμπη.
Η πρόθεση περιγράφηκε και στην καθιερωμένη ανάρτηση που έκανε τον λογαριασμό του στο facebook ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Αναφέρθηκε στο δημοσιονομικό πλεόνασμα, επισημαίνοντας ότι έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα 2 δισ. έναντι του στόχου που ήταν 1,4 δισ. κι έτσι δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για περαιτέρω ελαφρύνσεις στους πολίτες.
Ωστόσο, και εκεί τα πράγματα δεν είναι τόσο ξεκάθαρα. Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου 2025, παρουσιάζεται μεν πρωτογενές αποτέλεσμα σε τροποποιημένη ταμειακή βάση ύψους 1,98 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 1,4 δισ. ευρώ, αλλά το ίδιο το υπουργείο αναφέρει πως οφείλεται σε… ειδικές συνθήκες: ποσό 418 εκατ. ευρώ αφορά ετεροχρονισμό επιχορηγήσεων του τακτικού προϋπολογισμού και ποσό 202 εκατ. ευρώ αφορά ετεροχρονισμό πληρωμών του Προγράμματος Δημόσιων Επενδύσεων.
«Εξαιρώντας αυτά τα ποσά, το πρωτογενές αποτέλεσμα της κεντρικής διοίκησης είναι πλησίον του στόχου» αναφέρεται. Και στα έσοδα από φόρους, που είναι στα 5,879 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα κατά 314 εκατ. ευρώ ή 5,6% έναντι του στόχου, γίνεται σαφές πως «η υπερεκτέλεση αυτή προέρχεται κυρίως από την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη του ΦΠΑ καθώς και των φόρων εισοδήματος φυσικών προσώπων και λοιπών κατηγοριών του προηγούμενου έτους που εισπράττονται σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2025» και θα μετρηθούν στο αποτέλεσμα του 2024 σε δημοσιονομικούς όρους. Δηλαδή, αυτή τη στιγμή επιπλέον λεφτά δεν υπάρχουν. Αρμόδια στελέχη εξηγούν πως, αν διατηρηθεί και μετά τον Φεβρουάριο για μήνες και με σταθερότητα μια μεγαλύτερη εισπραξιμότητα, π.χ., στα έσοδα από ΦΠΑ, τότε θα μπορέσει η κυβέρνηση μετά το πρώτο εξάμηνο να διαπραγματευτεί με τις Βρυξέλλες, να «ζητήσει» ένα πακέτο με ορόσημο τη ΔΕΘ. Ο λόγος για λελογισμένες εξαγγελίες που έχουν ήδη προαναγγελθεί και προεξοφληθεί πως θα γίνουν από το βήμα της ΔΕΘ. Με μεγάλο ερώτημα, βεβαίως, ποιους θα αφορούν και κατά πόσο θα αγγίξουν τον επιχειρηματικό κόσμο…
Οι προτάσεις της Κομισιόν για το ρεύμα, στο «στόχαστρο» άλλα τέλη
Το τρίτο νέο μέτωπο που άνοιξε την Πέμπτη και επισήμως από τις Βρυξέλλες αφορά το ενεργειακό κόστος που αποτελεί ακόμα ένα βαρίδι για την ελληνική επιχειρηματικότητα. Η πρόταση της Κομισιόν αναφέρει, μεταξύ άλλων, μια εκτίναξη στις τιμές ενέργειας να καλύπτεται όχι σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά από τα ίδια τα κράτη, με μείωση άλλων χρεώσεων.
Στην περίπτωση της Ελλάδας αυτό σημαίνει, όπως εξηγούν πηγές της αγοράς, μείωση τελών Τοπικής Αυτοδιοίκησης αλλά και κρατικής τηλεόρασης. Δηλαδή, να μην επιβαρύνουν τους λογαριασμούς ρεύματος, αλλά να εισπράττονται από άλλη πηγή (π.χ. από την ΑΑΔΕ) ή να μειωθούν τα έσοδα, με τις… συνέπειες που τούτο μπορεί να έχει.
Η Επιτροπή στο σχέδιο για τη μείωση του ενεργειακού κόστους αναφέρει πως τα κράτη-μέλη μπορούν να αναλάβουν πιο άμεσες δράσεις, όπως φορολογικές μειώσεις για την ηλεκτρική ενέργεια, ενώ προαναγγέλλει συστάσεις σε κάθε κράτος για την τιμολόγηση στα τέλη δικτύου.
Επίσης, η Επιτροπή θα επιδιώξει τη μείωση των εμποδίων για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες, για να συνάπτουν μακροπρόθεσμες ενεργειακές συμβάσεις. Εισάγει την έννοια της «τριμερούς σύμβασης» μεταξύ Δημόσιου, τραπεζών και παρόχων και αυξάνεται η σύνδεση με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 28/2/2025)
