Ανάλυση του Steen Jakobsen, επικεφαλής Οικονομολόγου της Saxo Bank
Στις τιμές του πετρελαίου, δηλαδή της ενέργειας, αναζητά την αποτίμηση των γεωπολιτικών κινδύνων ο Steen Jakobsen, επικεφαλής Οικονομολόγος της Saxo Bank, στη σημερινή του ανάλυση υπό τον τίτλο «Ο πόλεμος και οι αγορές», επισημαίνοντας ότι από τις 15 Ιουλίου το «αντίτιμο πολέμου» ή πιο ουδέτερα το «αντίτιμο διακοπής» αυξήθηκε κατά 2 δολάρια.
Σύμφωνα με τον ίδιο, ο πιο απλός τρόπος για να «μετρήσουμε» τους γεωπολιτικούς κινδύνους είναι να κοιτάξουμε τις τιμές της ενέργειας. Η ενέργεια για έναν μακροοικονομολόγο λειτουργεί όπως ένας φόρος στην οικονομία – δηλαδή αυξάνεται όταν η κατάσταση είναι καλή και μειώνεται όταν τα πράγματα δεν είναι καλά. Η μεγάλη κατανάλωση ενέργειας αποτελεί ζωτικό κομμάτι κάθε πρόβλεψης, παρότι οι εκτιμήσεις για την ενέργεια είναι συχνά εξωγενείς.
Οι ενεργειακοί πόροι αντλούνται κυρίως από «ευμετάβλητες» ή υποανάπτυκτες περιοχές του πλανήτη, με αποτέλεσμα να είναι υπαρκτός ο κίνδυνος διακοπών στην παροχή ενέργειας. Και εδώ ελλοχεύει ένας σαφής και ποσοτικά μετρήσιμος κίνδυνος.
Έτσι, σύμφωνα με τον Jakobsen, για να μετρήσουμε τον εν λόγω γεωπολιτικό κίνδυνο, υπολογίζουμε το spread μεταξύ του 1ου και του 5ου συμβολαίου του αργού WTI.
Όπως μπορούμε να δούμε, από τις 15 Ιουλίου το «αντίτιμο πολέμου» ή πιο ουδέτερα το «αντίτιμο διακοπής» αυξήθηκε κατά 2 δολάρια. Δηλαδή, οι καταναλωτές παγκοσμίως πληρώνουν τώρα το βαρέλι αργού WTI κατά δύο 2 δολάρια ακριβότερα. Γενικά, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν την αγορά αργού πετρελαίου, αλλά η τιμή της ενέργειας παραμένει το συστατικό που πρέπει να γνωρίζουμε ότι παραμένει σταθερό ή, κατά προτίμηση, σημειώνει πτώση.
Οι συνολικές επιπτώσεις από τον πόλεμο είναι αρνητικές, παρά την ωραιοποιημένη ανάλυση για τον τρόπο με τον οποίο ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος διέκοψε την ύφεση. Οι σημερινές αναταραχές στη Γάζα, το Ιράκ, τη Λιβύη, τη Συρία και η διαμάχη μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας θυμίζουν μάλλον περισσότερο την κατάσταση που επικρατούσε τη δεκαετία του 1970. Πολλοί θα ισχυριστούν ότι σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει, καθώς τότε ήμασταν υπερβολικά εξαρτημένοι από τη Μέση Ανατολή! Θα συμφωνήσω, αλλά οι τιμές του πετρελαίου τότε κυμαίνονταν από 10 έως 25 USD το βαρέλι!
Σήμερα έχουμε να κάνουμε με μια αύξηση στην τιμή του πετρελαίου κατά περίπου 100 USD από το 2007! Το αργό πετρέλαιο είναι σήμερα 4 φορές πιο ακριβό, απ’ ό,τι κατά την πληθωριστική δεκαετία του 1970 –εποχή που καταργήθηκε το σύστημα ισοτιμιών του Bretton Woods και αναδύθηκε η πρακτική της υιοθέτησης στόχων για τον πληθωρισμό από τις κεντρικές τράπεζες.
Οι ενδείξεις που λαμβάνουμε από την Αγορά της ενέργειας, σχετικά με την ενεργειακή ζήτηση και τον κίνδυνο αυτή η ζήτηση να αυξάνεται, είναι σαφείς: Πρέπει να προετοιμαστούμε για χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης, λιγότερη σταθερότητα και περισσότερους γεωπολιτικούς κινδύνους.
Η Αγορά, ωστόσο, διατηρεί την ψυχραιμία της: Το Ισραήλ θα περιορίσει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες, η Ρωσία και η Ουκρανία θα βρούνε μια λύση. Η μη αποδοχή ακραίων μεταβολών (θεωρία του μαύρου κύκνου) είναι ξεκάθαρη σε όλους. Η Αγορά λειτουργεί «τέλεια» με τις πληροφορίες που έχει, τα μηδενικά επιτόκια θα μας προστατεύουν και όλοι μας έχουμε «εκπαιδευτεί» να πιστεύουμε ότι ο πραγματικός κόσμος δεν έχει πλέον καμία σημασία.
Η ανεργία, οι κοινωνικές ανισότητες, οι πόλεμοι, οι αθώοι που σκοτώνονται και η τηλεόραση που δείχνει ανθρώπους να αγωνίζονται για να επιβιώσουν άλλη μία ημέρα δεν έχουν καμία σχέση… εκτός από το γεγονός ότι για να μπορέσει να συνεχίσει να αναπτύσσεται ο κόσμος θα πρέπει να συνεχιστεί η ανάπτυξη στην Αφρική, τη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Ευρώπη. Πρέπει να αποδεχθούμε ότι σήμερα τα πάντα είναι πραγματικά αλληλένδετα σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η παγκοσμιοποίηση μας έκανε να χαμογελάμε όταν βλέπαμε τις τιμές να μειώνονται και τις εταιρείες μας να έχουν μεγαλύτερα κέρδη. Τώρα, η κλιμάκωση των εμπόλεμων συρράξεων αντικατοπτρίζει έναν κόσμο όπου ο ρυθμός ανάπτυξης είναι χαμηλός, η ενέργεια είναι ακριβή και ολοένα πιο δυσεύρετη, ενώ οι μακροοικονομικές και παρεμβατικές πολιτικές έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο τους.
Η κλιμάκωση των αναταραχών ανά τον κόσμο πρόκειται να επηρεάσει τις αγορές, αλλά να είστε σε επιφυλακή, τονίζει ο Jakobsen: ο αντίκτυπος στην οικονομία εμφανίζεται με καθυστέρηση κατά 9 με 12 μήνες. Όπου υπάρχει δράση υπάρχει και αντίδραση. Αν συνεχιστεί η παρούσα κατάσταση της εγρήγορσης κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, να είστε σίγουροι ότι οι τιμές της ενέργειας θα σημειώσουν άνοδο, με σοβαρές επιπτώσεις, όχι μόνο στον παγκόσμιο ρυθμό ανάπτυξης, αλλά και στις αγορές.
