Μικρή άνοδο κατέγραψε το οικονομικό κλίμα στην Ελλάδα τον Μάρτιο, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ). Ο σχετικός δείκτης διαμορφώθηκε στις 107,7 μονάδες, αυξημένος κατά 0,8 μονάδες σε σύγκριση με τις 106,9 μονάδες του Φεβρουαρίου.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η ενίσχυση του δείκτη στην Ελλάδα σημειώθηκε την ίδια στιγμή που καταγράφηκε εξασθένηση του οικονομικού κλίματος τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στην Ευρωζώνη συνολικά.
Όπως επισημαίνει το ΙΟΒΕ στην ανάλυσή του, η ελαφρά βελτίωση του δείκτη στην Ελλάδα οφείλεται κυρίως στην θετική συνεισφορά των τομέων των Κατασκευών και της Βιομηχανίας. Αντίθετα, οι Υπηρεσίες, το Λιανικό Εμπόριο και η καταναλωτική εμπιστοσύνη παρουσίασαν μικρή υποχώρηση.
Συγκεκριμένα, οι πιο αισιόδοξες προβλέψεις για την παραγωγή στη Βιομηχανία και οι λιγότερο απαισιόδοξες εκτιμήσεις για το πρόγραμμα εργασιών στις Ιδιωτικές Κατασκευές συνέβαλαν θετικά στη διαμόρφωση του δείκτη.
Ωστόσο, παρατηρείται μια σχετική αύξηση των αρνητικών εκτιμήσεων των καταναλωτών όσον αφορά στην οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών τους και την γενικότερη οικονομία της χώρας. Αυτή η τάση φαίνεται να επηρεάζει αρνητικά τους τομείς του Λιανικού Εμπορίου και των Υπηρεσιών.
Συνολικά, η εικόνα που προκύπτει είναι μιας μικρής ανάκαμψης του οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα, η οποία ωστόσο φαίνεται να στηρίζεται κυρίως σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας, ενώ η καταναλωτική εμπιστοσύνη παραμένει εύθραυστη.
Βεβαίως, τα μακροοικονομικά και δημοσιονομικά δεδομένα της οικονομίας παραμένουν σταθερά, με τη μείωση της ανεργίας να δημιουργεί εισοδήματα σε περισσότερα νοικοκυριά. Το ίδιο συμβαίνει όμως και με τον πληθωρισμό που εμμένει σε τιμές άνω του 2%. Οι εντεινόμενες εξωτερικές αβεβαιότητες, μέσα σε ένα κύμα προστατευτισμού που εκδηλώνεται στο διεθνές εμπόριο, επίσης αναμένεται να επηρεάσουν τα εξωστρεφή τμήματα της οικονομίας μας, αν και οι ακριβείς συνέπειες δεν μπορούν ακόμη να αξιολογηθούν σε αυτή την ευμετάβλητη συγκυρία. Άλλωστε, αντισταθμίζοντας αυτές τις τάσεις, η ενδυνάμωση ευρωπαϊκών επιχειρηματικών συμμαχιών σε σημαντικούς κλάδους ενδεχομένως να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες και για τις ελληνικές επιχειρήσεις.
Αναλυτικότερα:
➢ στη Βιομηχανία, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση ενισχύθηκε ελαφρά, οι εκτιμήσεις για τα αποθέματα εξασθένισαν, ενώ οι θετικές προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες βελτιώθηκαν αισθητά.
➢ στις Κατασκευές, οι αρνητικές προβλέψεις για πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων περιορίστηκαν σημαντικά, ενώ παράλληλα οι θετικές προβλέψεις για την απασχόληση διατηρήθηκαν αμετάβλητες.
➢ στο Λιανικό Εμπόριο, οι εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις εξασθενούν σημαντικά, με το ύψος των αποθεμάτων να διατηρείται αμετάβλητο και τις προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη των πωλήσεων να βελτιώνονται σημαντικά.
➢ στις Υπηρεσίες, οι θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων διατηρούνται αμετάβλητες, ενώ παράλληλα ενισχύονται ήπια οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα ζήτηση με τις προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη της ζήτησης να αποκλιμακώνονται σημαντικά.
➢ στην Καταναλωτική Εμπιστοσύνη, οι αρνητικές προβλέψεις των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας εντάθηκαν, ενώ αντίστοιχα κινήθηκαν εκείνες για τη δική τους οικονομική κατάσταση. Παράλληλα, εξασθένισαν ήπια οι προβλέψεις για μείζονες αγορές ενώ ενισχύθηκε οριακά η πρόθεση για αποταμίευση.
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ
Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία ενισχύθηκε ήπια τον Μάρτιο, στις 112,4 από 110,0 μονάδες τον Φεβρουάριο. Από τις μεταβλητές του δείκτη, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και την τρέχουσα ζήτηση ενισχύθηκε ελαφρά, ενώ αντίθετα το θετικό ισοζύγιο προβλέψεων για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες βελτιώθηκε αισθητά, και το ύψος των αποθεμάτων περιορίστηκε. Αναλυτικά:
α) Το αρνητικό επίπεδο παραγγελιών και τρέχουσας ζήτησης, εντάθηκε στις -11 (από -8) μονάδες τον Μάρτιο με το 22% (από 18%)των επιχειρήσεων να δηλώνουν χαμηλές για την εποχή παραγγελίες και το 11% (από 10%) να αναφέρει το αντίθετο.
β) Στις προβλέψεις για την εξέλιξη της παραγωγής τους προσεχείς 3-4 μήνες, το σχετικό ισοζύγιο ενισχύθηκε σημαντικά (+45 μονάδες από +39 μονάδες), με τις μισές επιχειρήσεις (50%) να προβλέπουν αύξηση της παραγωγής τους το επόμενο τρίμηνο και το 5% ( από 3%) μείωσή της.
γ) Στα αποθέματα έτοιμων προϊόντων, το ισοζύγιο εξασθενεί στις 8 μονάδες (από 11), με το 19% (από 18%) των επιχειρήσεων να αναφέρει αποθέματα υψηλότερα από τα συνήθη για την εποχή.
δ) Στους δείκτες εξαγωγικής δραστηριότητας καταγράφηκαν πτωτικές τάσεις: οι προβλέψεις για τις εξαγωγές τους προσεχείς μήνες εξασθένισαν ήπια στις +2 μονάδες, και οι αρνητικές εκτιμήσεις για τις παραγγελίες και τη ζήτηση εξωτερικού παραμένουν (-14 από -13 μονάδες).
ε) Ο δείκτης προβλέψεων για την απασχόληση βελτιώθηκε στις +19 από τις +12 μονάδες τον Φεβρουάριο, με το ποσοστό των επιχειρήσεων που προβλέπει άνοδο απασχόλησης να ενισχύεται στο 29% (από 22%) και το 10% να αναμένει μείωσή της.
στ) Το ισοζύγιο στις προβλέψεις για τις μεταβολές των τιμών διατηρήθηκε στις +10-11 μονάδες, με το 7% να αναμένει εκ νέου μείωσή τους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η αβεβαιότητα για το οικονομικό περιβάλλον κλιμακώνεται, καθώς στην ερώτηση που αφορά στην ευκολία πρόβλεψης της μελλοντικής ανάπτυξης της επιχείρησης, τον Μάρτιο το 41% των επιχειρήσεων θεώρησαν ότι αυτή μπορεί να προβλεφθεί δύσκολα ή σχετικά δύσκολα, από 35% τον Φεβρουάριο.
Σε επίπεδο βασικών τομέων, ο δείκτης προσδοκιών στα Καταναλωτικά αγαθά ενισχύθηκε ελαφρά στις 108,1 μονάδες (από 107,4 μον.). Σημειώθηκε αισθητή βελτίωση στις προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς 3-4 μήνες, ενώ αντίθετα ενισχύθηκαν οι αρνητικές εκτιμήσεις για τις παραγγελίες. Στα Κεφαλαιουχικά αγαθά ο δείκτης ενισχύθηκε σημαντικά στις 132,6 μονάδες, από 126,4 τον Φεβρουάριο. Η βελτίωση του δείκτη οφείλεται στις ήπια ανοδικές εκτιμήσεις για τις παραγγελίες και τη ζήτηση, με την παραγωγή τους προσεχείς 3-4 μήνες να βελτιώνεται και τα αποθέματα να αποκλιμακώνονται οριακά. Μικρή βελτίωση παρουσίασε ο δείκτης στα Ενδιάμεσα αγαθά, στις 112,7 (από 108,8) μονάδες, με τις αρνητικές εκτιμήσεις για τις παραγγελίες και τη ζήτηση να εντείνονται ελαφρά, την παραγωγή τους προσεχείς μήνες να ενισχύεται οριακά και τα αποθέματα να αποκλιμακώνονται έντονα.
ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ
Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Κατασκευές διαμορφώθηκε τον Μάρτιο, στις 167,8 μονάδες (από 158,8 μον. τον Φεβρουάριο), σε επίπεδο αισθητά υψηλότερο από το αντίστοιχο περυσινό (152,9 μονάδες).
Η μεταβολή αυτή ήταν αποτέλεσμα της σημαντικής ενίσχυσης των προσδοκιών στις Ιδιωτικές κατασκευές και λιγότερο στα Δημόσια έργα. Από τις βασικές μεταβλητές του δείκτη, οι αρνητικές προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων περιορίστηκαν σημαντικά, ενώ παράλληλα οι θετικές προβλέψεις για την απασχόληση διατηρήθηκαν αμετάβλητες.
Αναλυτικά, ο αρνητικός δείκτης στις προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων άλλαξε πρόσημο και διαμορφώθηκε σε θετικά επίπεδα, στις +2 μονάδες, με το 28% ( από μόλις 14%) των επιχειρήσεων να διατυπώνει αισιοδοξία για το επίπεδο των εργασιών το επόμενο τρίμηνο. Στις προβλέψεις για την απασχόληση, ο σχετικός δείκτης διαμορφώθηκε στις +35 (από +34) μονάδες, με το 38% των ερωτηθέντων να προβλέπει αύξηση των θέσεων εργασίας και μόλις 3% να εκτιμά μείωσή τους. Στα υπόλοιπα στοιχεία, οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα πορεία εργασιών κινείται έντονα ανοδικά στις +29 (από +16) μονάδες, ενώ παράλληλα στο πεδίο των τιμών, οι πληθωριστικές προσδοκίες ενισχύονται ελαφρά (+34 από +27 μον. ο δείκτης).
Τέλος, το 15% των επιχειρήσεων αναφέρει απρόσκοπτη επιχειρηματική λειτουργία. Δύο στις πέντε επιχειρήσεις (40%) επισημαίνουν την έλλειψη εργατικού δυναμικού ως το βασικότερο εμπόδιο στη λειτουργία τους, ένα 23% την ανεπαρκή χρηματοδότηση, αλλά και ένα 5% τη χαμηλή ζήτηση.
Στην ερώτηση σχετικά με το βαθμό αβεβαιότητας που επικρατεί στο οικονομικό περιβάλλον, φαίνεται αυτή να υποχωρεί ελαφρά, καθώς το 40,5% των επιχειρήσεων θεωρούν ότι η μελλοντική ανάπτυξη μπορεί να προβλεφθεί δύσκολα ή σχετικά δύσκολα, έναντι 46,7% τον Φεβρουάριο.
ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ
Ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στο Λιανικό Εμπόριο υποχωρεί ήπια τον Μάρτιο και διαμορφώνεται στις 94,9 μονάδες, από 98,4 μονάδες τον Φεβρουάριο.
Η εξασθένιση αυτή αφορά κυρίως τον κλάδο Ένδυσης και Υπόδησης και τα Οχήματα και Ανταλλακτικά, με τους υπόλοιπους βασικούς κλάδους να ενισχύονται.
Αναλυτικά, οι θετικές εκτιμήσεις των επιχειρήσεων για τις τρέχουσες πωλήσεις εξασθενούν σημαντικά στις -1 (από +15) μονάδες και οι θετικές προβλέψεις για την εξέλιξη των πωλήσεων στο επόμενο τρίμηνο βελτιώνονται περαιτέρω στις +25 από τις +20 μονάδες. Οι νέες παραγγελίες υποχωρούν αισθητά και διαμορφώνονται στις -3 μονάδες, ενώ τα αποθέματα διατηρούνται αμετάβλητα στις +21 μονάδες. Από την άλλη πλευρά, οι αισιόδοξες προβλέψεις για την απασχόληση ενισχύονται οριακά (+5 από +4 μονάδες), ενώ ως προς τις τιμές, το 27% αναμένει άνοδο, ενδεικτικό των πληθωριστικών πιέσεων.
Ως προς το βαθμό αβεβαιότητας που επικρατεί στο οικονομικό περιβάλλον αυτός διαμορφώνεται στα ίδια επίπεδα με τον προηγούμενο μήνα, καθώς το 71,1% θεωρεί ότι η μελλοντική ανάπτυξη μπορεί να προβλεφθεί δύσκολα ή σχετικά δύσκολα, από 71,8% τον Φεβρουάριο.
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Υπηρεσίες υποχώρησε ελαφρά τον Μάρτιο, στις 113,0 μονάδες, από 114,5 τον Φεβρουάριο.
Από τις επιμέρους μεταβλητές του δείκτη, οι θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων διατηρήθηκαν στα επίπεδα του προηγούμενου μήνα, ενώ οι θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα ζήτηση ενισχύονται ήπια, με τις αισιόδοξες προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη της ζήτησης να αποκλιμακώνονται σημαντικά.
Αναλυτικότερα, ο δείκτης των εκτιμήσεων για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων κινείται στα ίδια επίπεδα σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, στις +22 μονάδες, με τον δείκτη εκτιμήσεων για την τρέχουσα ζήτηση να διαμορφώνεται στις +26 (από +24) μονάδες. Ήπια πτωτικά κινούνται οι προβλέψεις για τη ζήτηση του επόμενου τριμήνου στις +47 (από +54) μονάδες, με τις προβλέψεις για την απασχόληση να ενισχύονται σημαντικά και να διαμορφώνονται στις +44 (από +28) μονάδες. Στις τιμές, το σχετικό ισοζύγιο διατηρείται σε πληθωριστικά επίπεδα στις +34 μονάδες.
Στην ερώτηση σχετικά με το βαθμό αβεβαιότητας στο οικονομικό περιβάλλον, το 35% θεωρεί ότι η μελλοντική ανάπτυξη μπορεί να προβλεφθεί δύσκολα ή σχετικά δύσκολα, όσο και τον προηγούμενο μήνα.
ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ
Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης εξασθένισε ήπια τον Μάρτιο και διαμορφώθηκε στις -43,7 μονάδες, έναντι -41,9 μονάδες τον Φεβρουάριο. Και αυτόν τον μήνα οι Έλληνες καταναλωτές εμφανίζονται ως οι περισσότερο απαισιόδοξοι στην ΕΕ, με διαφορά από τους επόμενους, με τους καταναλωτές στην Εσθονία με επίπεδο δείκτη –35,2 και τη Σλοβενία (-27,6) να ακολουθούν.
Όλοι οι επιμέρους δείκτες για την γενικότερη οικονομική κατάσταση στην χώρα, αλλά και τα οικονομικά των νοικοκυριών επιδεινώνονται. Η πρόθεση για μείζονες αγορές περιορίζεται με την αποταμίευση να ενισχύεται. Στις χαμηλότερες θέσεις αυτής της κατάταξης, για τρίτη φορά μέσα στο 2025 βρίσκεται η Λιθουανία (+1,4) με την θετική τιμή του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης να συνεπάγεται ουσιαστικά αισιοδοξία από τους καταναλωτές της χώρας. Οι μέσοι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -13,9 μονάδες στην ΕΕ και στις -14,5 μονάδες στην Ευρωζώνη.
