Σύμφωνα με μελέτη της Εθνικής Τράπεζας, η οριζόντια αύξηση δασμών κατά 10% σε όλες τις εξαγωγές προϊόντων της Ε.Ε. προς τις ΗΠΑ θα μπορούσε να μειώσει το σύνολο των ελληνικών εξαγωγών περίπου κατά 1,7%
Οι ημέρες των εορτών του Πάσχα, αν και συνδεδεμένες με τα Θεία Πάθη, διέκοψαν τη ροή της κανονικότητας, δίνοντας την ψευδαίσθηση πως τα προβλήματα εξαφανίστηκαν. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι διαφορετική, βρίθει προκλήσεων, τις οποίες η ελληνική κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει άμεσα. Τα εμπόδια, όπως διαμορφώνονται εξαιτίας ιδιαίτερα του εν εξελίξει εμπορικού πολέμου, φαντάζουν τεράστια και απειλούν να ανατρέψουν τους κυβερνητικούς στόχους.
Καθώς το επόμενο τρίμηνο των διαπραγματεύσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε. είναι κομβικό και θα καθορίσει εάν θα κατευθυνθούμε σε μία αποκλιμάκωση της μάχης των δασμών ή σε έναν ολοκληρωτικό εμπορικό πόλεμο, η Ελλάδα δεν έχει περιθώρια για να κάτσει «αναπαυτικά» και να περιμένει την έκβαση της υπόθεσης. Η πορεία για τη διατήρηση υψηλών αναπτυξιακών ρυθμών και δημοσιονομική σταθερότητα είναι ανηφορική και απαιτεί συνεχή εγρήγορση.
Δείτε ακόμη: Aναμένεται να… βρέξει χρήμα
ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Βασικό στοίχημα της κυβέρνησης είναι να μην εκτροχιαστούν οι αναπτυξιακοί της στόχοι, που με τη σειρά τους μπορούν να συμπαρασύρουν άλλες πτυχές της δημοσιονομικής σταθερότητας, όπως είναι η ομαλή πορεία της μείωσης του χρέους.
Ακόμα και η προσωρινή συγκράτηση των αμερικανικών δασμών στις ευρωπαϊκές εξαγωγές για 90 ημέρες δεν αναιρούν το γεγονός πως ήδη ισχύουν εισφορές 10%, μαζί και για τα ελληνικά προϊόντα.
Σύμφωνα με μελέτη της Εθνικής Τράπεζας, η οριζόντια αύξηση δασμών κατά 10% σε όλες τις εξαγωγές προϊόντων της Ε.Ε. προς τις ΗΠΑ θα μπορούσε να μειώσει το σύνολο των ελληνικών εξαγωγών περίπου κατά 1,7%. Αντιστοίχως, η αρνητική επίδραση που θα είχε η εν λόγω πτώση των εξαγωγών στο ελληνικό ΑΕΠ δυνητικά θα μπορούσε να φτάσει και στο 0,4% έως το τέλος του 2026.
Ακόμα πιο οδυνηρές θα είναι οι επιπτώσεις για την ελληνική ανάπτυξη σε περίπτωση που οι ευρωαμερικανικές συζητήσεις δεν ευοδωθούν και ο Ντόναλντ Τραμπ εφαρμόσει οριζόντιους δασμούς 20% σε όλες τις εισαγωγές από την Ε.Ε. Από την εξίσωση δεν λείπουν και οι έμμεσες συνέπειες, καθώς ενδέχεται από την αύξηση των τιμών να γίνει λιγότερο ανταγωνιστικό το τουριστικό προϊόν της χώρας, περιορίζοντας τις ταξιδιωτικές ροές είτε από τις ΗΠΑ είτε από τις αγορές της Ευρώπης, απειλώντας έσοδα δισεκατομμυρίων ευρώ.
Από τα παραπάνω μπορεί να συμπεράνει κανείς πως οι επόμενοι μήνες κατά το υπόλοιπο της άνοιξης και κατά το καλοκαίρι είναι ιδιαίτερα κρίσιμοι για την ελληνική οικονομία, καθώς, αν επιβεβαιωθούν τα απαισιόδοξα σενάρια, σημαίνει πως η χώρα κινδυνεύει με εκτροχιασμό από την πορεία ανάσχεσης της κρίσης που έχει ακολουθήσει τα τελευταία χρόνια.
Με το βλέμμα στο ευρωπαϊκό εξάμηνο
Οι εκτιμήσεις για το τι μέλλει γενέσθαι στην ελληνική οικονομία προσεχώς αναμένεται να αποτυπωθούν με τον πλέον θεσμικό τρόπο, στην έκθεση της Κομισιόν για το εαρινό εξάμηνο 2025, όπου συμπεριλαμβάνονται προβλέψεις και συστάσεις και για κάθε κράτος μέλος ξεχωριστά.
Η έκθεση αναμένεται να δημοσιευτεί περί τα τέλη Μαΐου και η Ελλάδα, όπως και όλες οι χώρες της Ε.Ε., έχει την προσοχή τους στραμμένη στο τι θα δείξει η «γυάλινη σφαίρα» της Κομισιόν μέσα στις νέες συνθήκες του εμπορικού πολέμου και της απειλής της παγκόσμιας ύφεσης.
Στην προετοιμασία της έκθεσης εντάσσονταν και οι επισκέψεις των εκπροσώπων της Ε.Ε., οι οποίοι μετέβησαν στη χώρα μας προ μηνός.
Το βάρος της προσοχής για την Ελλάδα δεν θα αφορά μόνο τα δημοσιονομικά πεδία των πρωτογενών πλεονασμάτων και του χρέους, καθώς εκεί η Ελλάδα τα πηγαίνει καλά. Το ενδιαφέρον πέφτει ιδιαίτερα και στο πώς προχωρά η χώρα στο επίπεδο των επενδύσεων και στην αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, και ιδιαίτερα στο «καυτό» ζήτημα του Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και στο ΕΣΠΑ 2021-2027.
«Τρέξιμο» για το Ταμείο Ανάκαμψης
Ανεξάρτητα όμως από τις εκτιμήσεις της Κομισιόν αλλά και το πώς θα εξελιχθεί ο εμπορικός πόλεμος έως τον Ιούλιο, που λήγει η διορία ανεύρεσης λύσης μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε., τα ήδη ανεβασμένα επίπεδα των δασμών, αλλά, κυρίως, η αβεβαιότητα που επικρατεί στις αγορές διαμορφώνουν ένα μη ευνοϊκό περιβάλλον για επενδύσεις, δημόσιες και ιδιωτικές, ενώ δυσχεραίνουν και το έργο που πρέπει με γοργούς ρυθμούς να καλύψει η Ελλάδα στο μέτωπο του Ταμείου Ανάκαμψης.
Η χώρα συνδέει την ανάπτυξή της με υψηλούς στόχους για την προσέλκυση και την υλοποίηση επενδύσεων. Για φέτος έχει σχεδιάσει ένα μεγάλο πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων, ύψους 15 δισ. ευρώ, ενώ το οικονομικό επιτελείο ποντάρει πολλά και στις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα και στις άμεσες ξένες επενδύσεις, οι οποίες, αν και σε ανοδική πορεία, δεν είναι δεδομένο πως θα διατηρήσουν τους ίδιους ρυθμούς σε ενδεχόμενη επιδείνωση της κατάστασης.
Το μεγάλο ερώτημα όμως είναι ένα: Τι θα γίνει με τις επενδύσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, καθώς ο χρόνος είναι «στενός»;
Από αυτή την άποψη, οι επόμενες ημέρες, αμέσως μετά το Πάσχα και έως το τέλος του Απριλίου, έχουν βαρύτητα, καθώς αναμένεται να υποβληθεί στην Ε.Ε. η τελική αναθεωρημένη εκδοχή του προγράμματος «Ελλάδα 2.0», η οποία επί της παρούσης βρίσκεται υπό επεξεργασία από την Κομισιόν και τις αρμόδιες ελληνικές υπηρεσίες.
Μάλιστα, η εν λόγω αναθεώρηση του προγράμματος κρίνεται ως ιδιαίτερα σημαντική, καθώς περιέχει νέες προσαρμογές ούτως ώστε να μη χαθούν κονδύλια για έργα τα οποία ενδέχεται να μην προλάβουν να ολοκληρωθούν και χρειάζεται να απενταχθούν και να αντικατασταθούν από άλλα πιο «βατά».
Οι τελικές εγκρίσεις για το αναθεωρημένο σχέδιο αναμένονται εντός του καλοκαιριού και αποτελούν ένα αναπόφευκτο βήμα για να μπορέσει η Ελλάδα να διεκδικήσει και να λάβει τις επόμενες δόσεις του Ταμείου Ανάκαμψης. Στόχος είναι η χώρα να λάβει 9,4 δισ. ευρώ εντός του 2025 στα πλαίσια της 6ης και της 7ης δόσης του Ταμείου Ανάκαμψης, εάν και εφόσον έχει καταφέρει να ολοκληρώσει το εξαιρετικά δύσκολο έργο της υλοποίησης 81 οροσήμων και στόχων.
Το 6ο αίτημα πληρωμής πρέπει να έχει υποβληθεί μέσα στο καλοκαίρι, αφού πρώτα έχει εγκριθεί το αναθεωρημένο σχέδιο, και το 7ο αίτημα εντός του 2025, ενώ ο χρόνος θα περιορίζεται επικίνδυνα.
Και αυτό γιατί το πρόγραμμα τελειώνει και έως τις 31 Αυγούστου 2026 θα πρέπει να έχουν υποβληθεί και τα δύο τελευταία αιτήματα, δηλαδή το 8ο και το 9ο.
Προφανώς όμως και η κατάθεση των αιτημάτων δεν αρκεί, καθώς η πραγματική μάχη με τον χρόνο δίνεται για την υλοποίηση δεκάδων έργων τα οποία εκκρεμούν, αλλά και για όλες τις μεταρρυθμίσεις τις οποίες έχουν αναλάβει να πραγματοποιήσουν οι αρμόδιες υπηρεσίες.
Σκοπός να μην εκτροχιαστεί η πορεία μείωσης του δημόσιου χρέους
Ολοι οι ανωτέρω παράγοντες έχουν έναν πολύ σημαντικό απώτερο στόχο: η μηχανή της ελληνικής οικονομίας να συνεχίσει να λειτουργεί με έναν τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να μην υπάρχουν εμπλοκές στη διαδικασία μείωσης του ελληνικού χρέους και την αξιοπιστία της χώρας στις αγορές.
Πέραν της σημερινής αξιολόγησης από τη Standard & Poor’s, το ελληνικό αξιόχρεο θα κριθεί από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης άλλες πέντε φορές.
Ηδη οι οίκοι, ο ένας μετά τον άλλον, δηλώνουν πως ο εμπορικός πόλεμος διαμορφώνει δυσοίωνες πρακτικές για τα κρατικά αξιόχρεα.
Τελευταίο κρούσμα ήρθε από την DBRS, η οποία σε έκθεσή της αναφέρει πως η αβεβαιότητα παραμένει σχετικά με το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα στη θέσπιση δασμών και ως εκ τούτου σχετικά με τις επιπτώσεις στις παγκόσμιες κρατικές πιστοληπτικές αξιολογήσεις.
Μάλιστα, ενώ προβλέπει πως όλες οι χώρες θα δεχτούν πλήγμα από τους δασμούς των ΗΠΑ, θεωρεί πως τις μεγαλύτερες επιπτώσεις θα τις έχουν οι οικονομίες της Ασίας και της Ευρώπης.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 18/4/2025)
