Εν όψει της φορολογικής μεταρρύθμισης, που θα περιλαμβάνει «πακέτο» ελαφρύνσεων για φυσικά και νομικά πρόσωπα, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης σχεδιάζει ρηξικέλευθες αλλαγές στο καθεστώς του ΦΠΑ, τις οποίες θα προτείνει στην επικείμενη συνάντηση που θα έχει στο Παρίσι, με εκπροσώπους της τρόικας.
Ο αρμόδιος υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Μαυραγάνης έχει ήδη ζητήσει και αναμένει εντός των προσεχών ημερών ειδική μελέτη από το Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων με τις προτάσεις του επί των αλλαγών στον ΦΠΑ, αλλά κυρίως πώς θα μπορούσε να γίνει σταδιακά η μετάπτωση σε νέο καθεστώς χωρίς τη δημιουργία αναταράξεων στην αγορά και πρωτίστως χωρίς την απώλεια εσόδων.
Στο πλαίσιο αυτό, θέμα χρόνου πρέπει να θεωρείται πλέον ο εξορθολογισμός των χαμηλών συντελεστών του ΦΠΑ, με απώτερο στόχο την καθιέρωση ενός ενιαίου συντελεστή στα επίπεδα του 19% ή του 21%.
Άλλωστε αποτελεί πάγιο αίτημα των εμπειρογνωμόνων του ΔΝΤ, ενώ, με βάση και τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί, η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να παρουσιάσει «εντός του καλοκαιριού ένα σχέδιο μεταρρύθμισης του ΦΠΑ, να το νομοθετήσει έως τον Οκτώβριο και να το θέσει σε ισχύ από την 1-1-2015».
Ισχυρές πιέσεις
Ανεξάρτητα πάντως από το εάν το σχέδιο θα καταστεί δυνατό να εφαρμοστεί από το επόμενο έτος, λόγω και των στρεβλώσεων που επικρατούν στην ελληνική Αγορά, η χώρα μας πρέπει να προχωρήσει στην κατάρτιση ενός νέου πλαισίου, αφού και οι πιέσεις από τους εκπροσώπους του Ταμείου είναι «αφόρητες», καθώς υποστηρίζουν ότι το σύστημα πολλαπλών συντελεστών ΦΠΑ, που πρωτοεμφανίσθηκε στη χώρα μας το 1987, αυξάνει το κόστος διοικητικής συμμόρφωσης και δίνει τη δυνατότητα φοροαποφυγής και κατάχρησης, ειδικά μεταξύ νήσων και ηπειρωτικής χώρας, λόγω της διαφοράς συντελεστών.
Η θέση του ΔΝΤ είναι σαφής και επαναλαμβανόμενη τα τελευταία χρόνια, όπως και στην τελευταία του έκθεση για την πορεία εφαρμογής του ελληνικού προγράμματος, καθώς θεωρούν ότι οι πολλοί συντελεστές και τα ειδικά καθεστώτα που ισχύουν σε διάφορες περιοχές της χώρας αποτελούν σημαντική αδυναμία του φορολογικού μας συστήματος που οδηγεί σε χαμηλή απόδοση φόρων και υψηλή φοροδιαφυγή.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η Κομισιόν διαπίστωσε ότι την περίοδο 2008 – 2012 η Ελλάδα στον τομέα του ΦΠΑ είχε απώλειες οι οποίες αθροιστικά ανέρχονται στα 39,8 δισ. ευρώ, ενώ μόνο για το 2011 οι απώλειες στα έσοδα του ΦΠΑ ανήλθαν σε 9,7 δισ. ευρώ ή 4,7% του ΑΕΠ.
Κερδισμένοι και χαμένοι
Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι η ενοποίηση του ΦΠΑ στα επίπεδα του 19% ή 21% συνεπάγεται αύξηση της επιβάρυνσης σε ό,τι φορολογείται σήμερα με ΦΠΑ 13%, δηλαδή στα μη παρασκευασμένα είδη διατροφής, στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης και φυσικού αερίου, στα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς, στα κόμιστρα των ταξί, στην ιατρική και τη νοσοκομειακή περίθαλψη κ.ά.
Από την άλλη πλευρά, η απόφαση αυτή εκτιμάται ότι θα δώσει μία βαθιά ανάσα στην Αγορά, καθώς θα μειωθεί ίσως και κατά τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες ο ΦΠΑ 23% που επιβάλλεται σήμερα στα περισσότερα προϊόντα αλλά και σε όλο το φάσμα της παροχής υπηρεσιών.
Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, η υιοθέτηση ενός ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ θα «πλήξει» τους κατοίκους των νησιών του Αιγαίου, αφού αυτόματα θα οδηγήσει στην κατάργηση των κατά περίπου 30% μειωμένων συντελεστών που ισχύουν σήμερα.
Το αποτέλεσμα θα είναι να σημειωθούν απότομες αυξήσεις κατά 6% έως 18% στις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών σε όλα τα νησιά του Αιγαίου!
Ανατιμήσεις φωτιά
Για όσα προϊόντα είναι σήμερα στο χαμηλότερο συντελεστή, όπως οι υπηρεσίες τουρισμού, τα φάρμακα, οι εκδόσεις περιοδικών, βιβλίων και εφημερίδων και τα εισιτήρια του θεάτρου, θα προκύψουν ανατιμήσεις 15,5%, ενώ για όσα είναι στο 13%, όπως τα τρόφιμα, οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου, τα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς, τα κόμιστρα των ταξί, οι υπηρεσίες επισκευής παλαιών κατοικιών, τα εισιτήρια θεαμάτων (πλην θεάτρου), οι πωλήσεις ανθέων, προϊόντων από λάστιχο κ.λπ., η αύξηση θα προσεγγίζει το 9%.
Στο Παρίσι οι διαβουλεύσεις
Μπορεί το εκκολαπτόμενο σχέδιο αλλαγών στο καθεστώς του ΦΠΑ να χαροποιήσει τους δανειστές, εφόσον παρουσιαστεί στις διαπραγματεύσεις του Σεπτεμβρίου, αφού η κυβέρνηση θα ικανοποιεί ένα πάγιο αίτημά τους και μια ακόμη μνημονιακή δέσμευση, όμως δεν αναμένεται να συμβεί το ίδιο και με το γενικότερο «πακέτο» ελαφρύνσεων σε φυσικά και νομικά πρόσωπα, που ήδη επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο, με στόχο την άρση των αδικιών στις ασθενέστερες οικονομικά ομάδες του πληθυσμού.
Πάντως πολύ δύσκολα πλέον η κυβέρνηση θα υπαναχωρήσει από τις επιδιώξεις της, αφού το σχέδιο των φοροελαφρύνσεων θα αποτελεί το ισχυρό χαρτί με το οποίο θα πορευτεί μέχρι τις επόμενες εκλογές -όποτε αυτές γίνουν.
Λόγος για τον οποίο άλλωστε ο πρωθυπουργός, λίγα εικοσιτετράωρα πριν από τη νέα συνάντηση με τους επικεφαλής της τρόικας, που θα πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά εκτός της χώρας, στο Παρίσι, θα συναντηθεί εκ νέου με τον πρόεδρο της Ε.Ε. Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, αφού στόχος του είναι να υπάρξει ένα minimum πολιτικής συναίνεσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να ξεπεραστούν τυχόν «αγκυλώσεις» των τεχνοκρατών της τρόικας.
Όσον αφορά το πακέτο αλλαγών στη φορολογία, που επεξεργάζονται στο Υπουργείο Οικονομικών, αυτό περιλαμβάνει σταδιακή μείωση των φορολογικών συντελεστών στα εισοδήματα (από το 42% στο 33%) και τα επιχειρηματικά κέρδη (από το 26%-33% στο 20% και εν συνεχεία στο 15%), μείωση ή ακόμη και κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, μείωση των συντελεστών του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης, μείωση του τέλους επιτηδεύματος, όπως και των τεκμηρίων, ελαφρύνσεις στην αγορά των Ι.Χ., ευνοϊκότερες ρυθμίσεις για χρέη με εξόφληση έως και σε 100 δόσεις, αλλά και σημαντικές ανατροπές στο σύστημα των ποινών.
