Η Nomura International με έκθεσή της χαρακτηρίζει αδικαιολόγητη την κατά τρεις βαθμίδες υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Ελλάδας από τον οίκο Moody’s.
Δεν παραλείπει ωστόσο να σχολιάσει στην έκθεσή της (με τίτλο “Moody’s Blues” και ημερομηνία 11 Μαρτίου 2011) την «κόπωση» της ελληνικής κυβέρνησης… και τους υπουργούς που αντιδικούν δημοσίως…
«Συμφωνούμε εν μέρει με την ανάλυση της Moody’s, δεν συμφωνούμε όμως με το γεγονός ότι οι κίνδυνοι έχουν αυξηθεί σε τέτοιο βαθμό από την προηγούμενη αξιολόγηση του οίκου, τον Ιούνιο του 2010, ώστε να δικαιολογείται μία υποβάθμιση τριών βαθμίδων», αναφέρει χαρακτηριστικά η Nomura.
” Όπως συνέβη και το 2010, θα απαιτηθούν φέτος νέες περικοπές δαπανών της τάξης του 0,7%-1% του ΑΕΠ μέχρι το καλοκαίρι, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος του ελλείμματος”
«Η υποβάθμιση του οίκου ήταν αποτέλεσμα τριών παραγόντων», συνεχίζει η Nomura και σημειώνει τα εξής: «κατά πρώτον, υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι ως προς την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων.
Συμφωνούμε ότι κατά το β’ εξάμηνο του 2010 οι φιλόδοξοι στόχοι δημοσιονομικής προσαρμογής και δομικών μεταρρυθμίσεων κάποιες φορές ξεπέρασαν τις δυνατότητες της ελληνικής κυβέρνησης. Ωστόσο, οι πολιτικές δεσμεύσεις τηρήθηκαν, έστω και με καθυστερήσεις.
Πιο συγκεκριμένα, βασικές μεταρρυθμίσεις που έμοιαζαν αδύνατες πριν από έναν χρόνο, σήμερα έχουν τεθεί σε εφαρμογή (για παράδειγμα, το «άνοιγμα» των «κλειστών» επαγγελμάτων και οι αλλαγές στο συνταξιοδοτικό και ασφαλιστικό σύστημα).
Τούτων λεχθέντων, παραμένουν μεγάλοι κίνδυνοι από τις «φτωχές» επιδόσεις στον έλεγχο των δαπανών κρατικών επιχειρήσεων, από τη συσσώρευση καθυστερούμενων οφειλών εκτός κεντρικής κυβέρνησης και από την ανεπαρκή εφαρμογή πολιτικών σε τομείς όπως το εργασιακό.
Ωστόσο, η ατζέντα των μεταρρυθμίσεων είναι ακόμη μεγάλη και, όπως τον Μάιο του 2010, όταν ξεκίνησε το πρόγραμμα αυτό, υπάρχουν ακόμη κίνδυνοι που θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα για κάποια χρόνια ακόμα».
«Το σημείο που παρατηρούνται ενδείξεις επιδείνωσης, δεν είναι οι κίνδυνοι εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων καθαυτοί, όσο η πολιτική κόπωση. Υπουργοί αντιδικούν δημοσίως, ενώ το προβάδισμα του κυβερνόντος κόμματος στις δημοσκοπήσεις έχει υποχωρήσει (βρίσκεται μπροστά από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης κατά 2-3 μονάδες βάσης, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις, έναντι 5-7 μονάδων μερικούς μήνες νωρίτερα).
Επιπλέον, αν η Ελλάδα φύγει από τη Σύνοδο Κορυφής στις 24-25 Μαρτίου χωρίς ξεκάθαρες δεσμεύσεις εκ μέρους της Ε.Ε. (μείωση επιτοκίων, επαναγορά ομολόγων) αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει ακόμη πιο αρνητικά το εγχώριο κλίμα. Πρόκειται για κάτι που θα παρακολουθούμε στενά, καθώς εκτιμούμε ότι το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών θα αποτελέσει μία αρνητική εξέλιξη».
«Κατά δεύτερον», συνεχίζει η Nomura, «έχουν υπάρξει δυσκολίες με τη συλλογή εσόδων. Παρά το γεγονός ότι υπήρξαν κάποια πρώτα σημάδια βελτίωσης τους τελευταίους μήνες του 2010, η αρχή του 2011 ήταν αδύναμη. Δεν αναμένουμε ότι θα επιτευχθεί ο στόχος των εσόδων του 2011, κατά τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώ. Το ποσό θα μπορούσε να αυξηθεί περισσότερο, αν συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι σπάνια επιτυγχάνονται οι στόχοι για πάταξη της φοροδιαφυγής, που έχουν υπολογιστεί σε 1,6 δισ. ευρώ. Συνολικά, όπως συνέβη και το 2010, θα απαιτηθούν φέτος νέες περικοπές δαπανών της τάξης του 0,7%-1% του ΑΕΠ μέχρι το καλοκαίρι, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος του ελλείμματος».
«Κατά το β’ εξάμηνο του 2010 οι φιλόδοξοι στόχοι δημοσιονομικής προσαρμογής και δομικών μεταρρυθμίσεων κάποιες φορές ξεπέρασαν τις δυνατότητες της ελληνικής κυβέρνησης»
Ο τρίτος κίνδυνος που αναλύει η Nomura, με αφορμή την πρόσφατη υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Ελλάδας από τη Moody’s είναι αυτός του ‘haircut’. «Η Μoody’s αναφέρθηκε σε δημόσιες δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων, σύμφωνα με τις οποίες η παροχή επιπλέον ρευστότητας μετά το 2013 θα έχει ως προϋπόθεση μία νέα αξιολόγηση του συνολικού επιπέδου φερεγγυότητας, αν και αυτό είναι γνωστό ήδη από το Νοέμβριο του 2010.
Επιπλέον, πολιτικοί της Ε.Ε. συμπεριλαμβανομένης της Καγκελαρίου Μέρκελ, επανέλαβαν αυτή την εβδομάδα ότι το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους έχει αποκλειστεί. Και όπως έχουμε αναφέρει και στο παρελθόν, ακόμη κι αν οι Ευρωπαίοι πολιτικοί ακολουθούσαν το δρόμο του «haircut», η σύνθεση των κατόχων ελληνικών ομολόγων αναγάγει την ανάλυση κόστους-οφέλους σε πρόκληση».
Όπως εξηγεί η Nomura, με δεδομένο ότι περίπου 25% του ελληνικού χρέους (σχεδόν 80 δισ. ευρώ) βρίσκεται σε ελληνικά «χέρια», ποσοστό 15% το κατέχει η ΕΚΤ (50 δισ. ευρώ) και 12% το κατέχουν οι Ε.Ε./ ΔΝΤ (38 δισ. ευρώ που το Μάρτιο θα αυξηθούν σε 53 δισ. ευρώ), μία μεγάλης κλίμακας «ανακούφιση» του χρέους θα μπορούσε να αυτο-ακυρωθεί, καθώς θα πρέπει να ενσωματώνει την τιμολόγηση πολλών άλλων εργαλείων, τα οποία αποτελούν «κλειδιά» για την ισορροπία της ελληνικής οικονομίας και θα μπορούσαν να επηρεαστούν αρνητικά.
Παρά την απότομη υποβάθμιση της Ελλάδας «γνωρίζαμε ήδη ότι ολόκληρο το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων βρισκόταν σε κρίσιμο «σταυροδρόμι» σε εγχώριο επίπεδο, τόσο για πολιτικούς όσο και για οικονομικούς λόγους, αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο διότι ένας αριθμός κρίσιμων αποφάσεων ακόμη εκκρεμεί» καταλήγει η Nomura.