Με τις δηλώσεις του στον ειδικό απεσταλμένο της «Liberation», τον Jean Quatremer, στην έδρα του στο Λονδίνο, ο κομψός 55άρης Michel Madelain, από πέρυσι πρόεδρος του «βαθμολογικού κλάδου» (Moody’s Investors Service, ο άλλος είναι ο Moody’s Analytics) του holding Moody’s Corporation, απολογείται για την «κατηγορία» πως η εταιρεία του είναι ΕΝΑ είδος «πυρομανούς των αγορών».
Για τη μνημειώδη γκάφα τής με άριστα βαθμολογίας των περιώνυμων subprimes, των αμερικανικών τοξικών τίτλων, που έσπειραν τον όλεθρο στη Γουόλ Στριτ και σ’ ολόκληρο το δυτικό χρηματοπιστωτικό σύστημα με τις συνακόλουθες επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία, δικαιολογείται λέγοντας πως η αξιολόγηση αφορούσε τη χρονική στιγμή που εκδόθηκαν.
Για δε τις αιτιάσεις που διατυπώνει, με την έκθεσή του (Ιανουάριος 2011), το αμερικανικό Κογκρέσο -τονίζοντας την ευθύνη των οίκων αξιολόγησης για την κρίση που ακόμη μαστίζει τον κόσμο- απαντά πως κατά τη γνώμη του δεν αμφισβητεί βασικά το ρόλο τους στις αγορές.
Παραδέχεται, ωστόσο, το γεγονός ότι η αξιολόγηση/βαθμολογία (notation) ως μια πρόβλεψη για τον κίνδυνο αδυναμίας εξόφλησης (defaut) έχει σε μεγάλο βαθμό το στοιχείο της αβεβαιότητας. Κι αυτό ακριβώς («La notation a un aspect forcement aleatoire») προβάλλεται στον τίτλο της συνέντευξης που δημοσιεύτηκε στις 8 Μαρτίου (Καθαρά Δευτέρα, παρ’ ημίν).
Οι προσφυγές
Με την παρατήρηση του δημοσιογράφου «ούτε και την επερχόμενη κρίση του δημόσιου χρέους στην ευρωζώνη είδατε», η συζήτηση μπαίνει στο ψητό, το μέρος που παρουσιάζει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον αναφορικά και με τις προσφυγές στη Δικαιοσύνη που έγιναν ή ζητούνται από Ελληνες, Ισπανούς κ.ά.
Τα κύρια σημεία:
Ο «κ. Moody’s» εξηγεί ότι ο οίκος βαθμολογούσε την Ελλάδα με βάση παράγοντες σχετικούς με τις οικονομικές επιδόσεις της αλλά και το γεγονός ότι ανήκοντας στην ευρωζώνη μπορούσε να έχει τη στήριξη των εταίρων της.
Δημοσιογράφος: Σαν ξέσπασε η πυρκαγιά, όμως, εσείς ρίχνατε λάδι στη φωτιά υποβαθμίζοντας τις χώρες που αντιμετώπιζαν με δυσπιστία οι αγορές, όπως Πορτογαλία, Ελλάδα, Ισπανία, Ιρλανδία…
«Κος Moody’s»: Η βαθμολογία των χωρών αυτών εξελίχθηκε τα προηγούμενα χρόνια με βάση τους παράγοντες που προανέφερα. Το 2009 και το 2010, όμως, αντιληφθήκαμε ότι στους κόλπους της ευρωζώνης δεν υπήρχε αλληλεγγύη στο μέτρο που νομίζαμε και συνεπώς, σε μια συγκυρία τα μέγιστα αρνητική, η περιέλευση των χωρών αυτών σε κατάσταση αδυναμίας αποπληρωμής των χρεών τους (defaut) ήταν πλέον δυνατή.
Αίφνης, σήμερα (σ.σ. ώς τις 8 Μαρτίου, που κατρακύλησε τρεις βαθμίδες, στο Β1) το ελληνικό χρέος ήταν βαθμολογημένο με Ba1, θεωρούμενο επισφαλές/επικίνδυνο (speculative) και τελεί υπό «αρνητική επιτήρηση», που σημαίνει ότι μπορεί να πέσει πολλές σκάλες.
Δημοσιογράφος: Παρά τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και τα μέτρα λιτότητας στην Ελλάδα…
«Κος Moody’s»: Η Ελλάδα καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες, από τις όποιες τιμωρούνται πολύ σκληρά οι πολίτες της (efforts considerables qui sont extremement penalisantes pour les citoyens), κανείς δεν το αμφισβητεί.
Μεσοπρόθεσμα, όμως, οι προσπάθειες αυτές θα αποδειχθούν, άραγε, αρκετές, προκειμένου να μπορέσει να αναχρηματοδοτήσει το χρέος της;
Το γεγονός ότι η βαθμολογία της Ελλάδας τελεί υπό επιτήρηση φανερώνει πως αμφιβάλλουμε για το αν μπορεί να εκπληρώσει τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις της, και άρα για μας υπάρχει κίνδυνος οι δανειστές της να χάσουν.
Δημοσιογράφος: Και κάθε φορά που εσείς υποβαθμίζετε ένα κράτος, αυτό μεταφράζεται σε αυτόματη αύξηση του κόστους δανεισμού, πράγμα που κάνει ακόμη πιο δύσκολη την αποπληρωμή του χρέους του…
«Κος Moody’s»: Το ότι ο βαθμός που βάζουμε εμείς και μόνο αυξάνει αυτομάτως το επιτόκιο, έτσι όπως το λέτε, μου φαίνεται υπερβολικό.
Αίφνης, οι αγορές αξιολογούν σήμερα το ελληνικό και το ιρλανδικό δημόσιο χρέος σε επίπεδο που προδίδει κίνδυνο αδυναμίας εξόφλησης (defaut) υψηλότερο από όσο φαίνεται να υπολογίζουμε εμείς με τους βαθμούς που βάζουμε.
Και οι ΗΠΑ, στόχος
Εν τω μεταξύ κατά διαβολική σύμπτωση και πάλι, τέτοιο καιρό πέρυσι με αφορμή τις λυσσαλέες επιθέσεις των οίκων αξιολόγησης στο μαλακό υπογάστριο της ευρωζώνης οικονομολόγοι και πολιτικοί είχαν εξεγερθεί ζητώντας τον έλεγχο των τριών κολοσσών του κλάδου, Moody’s, Standard & Poors και Fitch, αμερικανικών συμφερόντων οι δυο πρώτοι και στα χέρια Γάλλου επενδυτή από το 1997 ο τελευταίος, που νέμονται και οι τρεις μαζί το 90% της παγκόσμιας αγοράς του είδους με έως και 50% περιθώριο κέρδους.
Υπεράνω κάθε υπεύθυνης πολιτικής εξουσίας, αυτή η τρόικα αδιαφορεί για τη βροχή καταγγελιών για την πρακτική και τις αυθαιρεσίες της. Εκείνο που σκανδαλίζει κυριολεκτικά είναι το ότι από το 1970 αντί -όπως συνέβαινε ώς τότε- να πληρώνονται από τους επενδυτές, οι φοβεροί αυτοί οίκοι (rating agencies, agences de notation) αμείβονται από τις επιχειρήσεις, τα κράτη κ.λπ. που τα χρεόγραφα τους αξιολογούν. Είναι καθαρά ιδιωτικές κερδοσκοπικές εταιρείες που έχουν επιβληθεί ντε φάκτο στην αγορά, και ασκούν τεράστια επιρροή χάρη και στις διασυνδέσεις τους με μέσα ενημέρωσης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η Moody’s, η μεγάλη μας φίλη, που μόνη της αντιπροσωπεύει το 40% της παγκόσμιας αγοράς αξιολογήσεων και το 2010 είχε τζίρο 2 δισ. ευρώ, ώς και την Αμερική είχε απειλήσει με υποβάθμιση πιστοληπτικής ικανότητας πέρυσι. Την κρισιμότερη ώρα της μάχης που έδινε ο πρόεδρος Ομπάμα για το ασφαλιστικό, την απασχόληση και τον έλεγχο των τραπεζικών μεγαθηρίων, την προειδοποιούσε για το ενδεχόμενο να τη βαθμολογήσει με 2 αντί με 3 Α (που είναι το Αριστον). *