Ποιες «πλάτες» βαρύνουν τα μη εξυπηρετούμενα επιχειρηματικά δάνεια – Συμπεράσματα από την έκθεση της ΤτΕ
Η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) καταδεικνύει πως το μεγαλύτερο άχθος των μη εξυπηρετούμενων επιχειρηματικών δανείων βαρύνει τις «πλάτες» λίγων και συγκεκριμένων κλάδων.
Με δυο λόγια, τα «κόκκινα» δάνεια επιμερίζονται σε επιχειρήσεις κλάδων που παρουσιάζουν μεγαλύτερο πρόβλημα εντός των χρονικών ορίων της οικονομικής κρίσης, δηλαδή κλάδων με πολύ μικρότερο δείκτη «αντοχής» σε σχέση με τους υπόλοιπους.
Το δείγμα της ανάλυσης
Η ΤτΕ ανέλυσε τα βασικά χαρακτηριστικά των επιχειρηματικών δανείων άνω του 1 εκατ. ευρώ, με αναφορά σε στοιχεία τέλους 2013. Το δείγμα επί του οποίου έγινε η ανάλυση περιλαμβάνει περίπου 16 χιλιάδες οφειλέτες με συνολικό άνοιγμα περίπου 98,5 δισ. ευρώ (ποσό που αντιστοιχεί σε 54% του ΑΕΠ του 2013 σε τρέχουσες τιμές), εκ των οποίων περίπου 6 χιλιάδες οφειλέτες εμφανίζουν καθυστέρηση στην αποπληρωμή των υποχρεώσεών τους, με το ύψος των καθυστερήσεων να προσεγγίζει τα 28,5 δισ. ευρώ (ποσό που αντιστοιχεί σε 15,6% του ΑΕΠ του 2013).
Τι αποκαλύπτουν οι αριθμοί
Από την ανάλυση προκύπτει ότι τα 3/4 περίπου των οφειλετών έχουν συνολικό άνοιγμα μέχρι 5 εκατ. ευρώ, ενώ παρατηρείται αρνητική συσχέτιση μεταξύ του ύψους του ανοίγματος και του δείκτη καθυστερήσεων. Δηλαδή οφειλέτες με μεγαλύτερο άνοιγμα εμφανίζουν κατά μέσο όρο χαμηλότερο δείκτη καθυστερήσεων συγκριτικά με εκείνους των οποίων το άνοιγμα κυμαίνεται μεταξύ 1 και 5 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, σε όρους μεγέθους, το μεγαλύτερο ποσό δανείων σε καθυστέρηση επιμερίζεται σε σχετικά λίγους πιστούχους, οι οποίοι με τη σειρά τους επιμερίζονται σε σχετικά λίγους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας. Ενδεικτικά, το ήμισυ περίπου των δανείων σε καθυστέρηση κατανέμεται σε μερικές εκατοντάδες πιστούχους, με το ήμισυ αυτών να συγκεντρώνεται σε μόνο έξι κλάδους οικονομικής δραστηριότητας (από συνολικά 88 κλάδους της διψήφιας ταξινόμησης Nace Rev. 2).
Σημαντικό επίσης χαρακτηριστικό των δανείων του δείγματος είναι ότι το ήμισυ σχεδόν των δανείων σε καθυστέρηση βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση για διάστημα τουλάχιστον τριών ετών.
Οι ευάλωτοι κλάδοι
Και σ’ αυτή την περίπτωση, σημειώνει η ΤτΕ, η συγκέντρωση αφορά σε σχετικά μικρό αριθμό πιστούχων, οι οποίοι ουσιαστικά επιμερίζονται σε λίγους κλάδους, κυρίως στους κλάδους κατασκευών κτιρίων, χονδρικού και λιανικού εμπορίου, καταλυμάτων, διαχείρισης ακίνητης περιουσίας, έργων πολιτικού μηχανικού, βιομηχανίας τροφίμων, δραστηριοτήτων ανθρώπινης υγείας και παραγωγής κλωστοϋφαντουργικών υλών.
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων της εν λόγω κατηγορίας οφειλετών (για τους οποίους κατέστη δυνατή, λόγω διαθεσιμότητας στοιχείων, και η χρηματοοικονομική ανάλυση των οικονομικών τους στοιχείων), η δυναμική των λογιστικών καταστάσεων υποδηλώνει ότι είναι μικρή η πιθανότητα εξυπηρέτησης των δανείων τους.
Όσον αφορά τους πιστούχους που είναι κοινοί μεταξύ των συστημικών τραπεζών, το 1/3 των δανείων σε καθυστέρηση αφορά σε περίπου 800 πιστούχους οι οποίοι είναι κοινοί σε δύο τουλάχιστον συστημικές τράπεζες και έχουν συνολικά δάνεια σε καθυστέρηση ύψους περίπου 11 δισεκ. ευρώ. Από τους πιστούχους αυτούς, ορισμένοι είναι κοινοί και στις τέσσερις συστημικές τράπεζες, με το ύψος των δανείων σε καθυστέρηση να ανέρχεται σε περίπου 3 δισεκ. ευρώ. Επίσης, οι οφειλέτες με ανοίγματα σε περισσότερες τράπεζες εμφανίζουν συγκριτικά χαμηλότερο δείκτη καθυστερήσεων έναντι εκείνων με οφειλές σε μία μόνο τράπεζα.
Σε επίπεδο κλαδικής ανάλυσης, 30 κλάδοι, που έχουν απορροφήσει το 23% της τραπεζικής χρηματοδότησης του δείγματος, εμφανίζουν δείκτη καθυστερήσεων μεταξύ 38% και 91% και 28 κλάδοι, που έχουν απορροφήσει το 58% της χρηματοδότησης, εμφανίζουν δείκτη καθυστερήσεων μεταξύ 21% και 37%.
Στον αντίποδα, υπάρχουν και 30 κλάδοι που έχουν απορροφήσει το υπόλοιπο 19% της χρηματοδότησης, οι οποίοι εμφανίζουν δείκτη καθυστερήσεων μεταξύ 0% και 20%.