Ουσιαστική αξιολόγηση της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης των οφειλετών προτείνει η ΤτΕ
Τρόμο προκαλεί σε κυβέρνηση, τράπεζες αλλά και στους δανειστές μας, η ανεξέλεγκτη πλέον διόγκωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων –κάτι που ασφαλώς συμβάλλει στην απαγορευτική στάση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων να προβούν σε «θαρραλέες» κινήσεις προς τόνωση της ρευστότητας στην Αγορά.
Τα «κόκκινα» δάνεια, σύμφωνα με την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) για την πορεία της ελληνικής Οικονομίας, αποτελούν μια σημαντική τροχοπέδη όχι μόνον για την μεταστροφή τού όλου κλίματος αλλά και για την επιστροφή του τραπεζικού συστήματος σε περισσότερη υγιή «τροχιά» και κερδοφορία στην διάρκεια της επόμενης χρήσης.
«Φως στην άκρη του τούνελ»
Η εκτίμηση της ΤτΕ είναι ότι στην διετία 2015 – 2016 η αναμενόμενη οικονομική ανάκαμψη δεν θα καταφέρει να αποκλιμακώσει αισθητά τον λόγο μη εξυπηρετούμενων δανείων προς το σύνολό τους. Ειδικότερα, οικονομετρικές εκτιμήσεις από την Τράπεζα της Ελλάδος, που χρησιμοποιούν τις προβλέψεις του μεσοπρόθεσμου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής όσον αφορά το ΑΕΠ και την ανεργία και τρία εναλλακτικά σενάρια για την εξέλιξη του περιθωρίου επιτοκίων (όπως αυτό προσεγγίζεται από τη διαφορά του μέσου επιτοκίου δανείων από εκείνο των καταθέσεων), καταδεικνύουν ότι ο λόγος των δανείων σε καθυστέρηση προς το σύνολο των δανείων θα σταματήσει να αυξάνεται μέσα στο 2015.
Το ευνοϊκό σενάριο και η λήψη νέων μέτρων
Σύμφωνα με την ΤτΕ, αυτό συνίσταται στο ότι το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα μειωθεί στο τέλος του 2016, κατά περίπου 4%, σε σχέση με τα στοιχεία της 30ής Ιουνίου 2014. Δηλαδή, στα τέλη του 2016, ο λόγος των δανείων σε καθυστέρηση υπολογίζεται ότι θα διαμορφωθεί σε επίπεδο κοντά στο 30%.
Η μικρή αναμενόμενη αποκλιμάκωση, ακόμη και υπό το ευνοϊκό αυτό μακροοικονομικό σενάριο, οδηγεί την ΤτΕ στην πρόταση για λήψη νέων συγκεκριμένων μέτρων «που να είναι προσαρμοσμένα στην ελληνική πραγματικότητα και να μη δημιουργούν νέες κεφαλαιακές ανάγκες στις τράπεζες», τονίζει η έκθεση.
Την ίδια στιγμή, η ΤτΕ καλεί τις τράπεζες να προχωρήσουν σε πιο ενεργή διαχείριση, χρησιμοποιώντας το υφιστάμενο εποπτικό πλαίσιο και όσα προβλέπει ο Κώδικας Δεοντολογίας.
Ασφαλιστικές δικλίδες για την αποφυγή ηθικών κινδύνων
Η ΤτΕ τονίζει ότι δεν πρέπει οι ρυθμίσεις δανείων να είναι οριζόντιες, αλλά να στηρίζονται σε ουσιαστική αξιολόγηση των πραγματικών εισοδηματικών και περιουσιακών δυνατοτήτων που έχουν οι δανειολήπτες.
Επιπρόσθετα, οι ρυθμίσεις δεν θα πρέπει να εγείρουν ζητήματα ηθικού κινδύνου (moral hazard), δημιουργώντας κίνητρα για αθέτηση οφειλών στους δανειολήπτες που έχουν αντικειμενικά τη δυνατότητα να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους.
Εμμέσως πλην σαφώς, η ΤτΕ τάσσεται υπέρ τού να μπουν ασφαλιστικές δικλίδες στη ρύθμιση οφειλών προς το Δημόσιο και τις τράπεζες που ψήφισε πρόσφατα η Βουλή. Σημειώνεται ότι η τρόικα έχει ζητήσει να δημιουργηθεί μηχανισμός ελέγχου για τις εταιρείες που αιτούνται τη ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο και τα Ταμεία.
συζητά τη δημιουργία μηχανισμού επαλήθευσης για εταιρείες με μεγάλες οφειλές όπως και τη μείωση του ποσοστού διαγραφής προστίμων και προσαυξήσεων.
Όσον αφορά τις περιπτώσεις ρυθμίσεων – αναδιαρθρώσεων επιχειρηματικών δανείων, οι όποιες αποφάσεις, σύμφωνα με την ΤτΕ, θα πρέπει να λαμβάνονται με βάση τη βιωσιμότητα των επιχειρησιακών σχεδίων. «Δεν πρέπει να δεσμεύονται πόροι σε επιχειρήσεις που δεν έχουν καμία προοπτική επιβίωσης», αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση, καθώς έτσι «στερούνται πόρους οι υγιείς επιχειρήσεις».
Στα ύψη το «προβληματικό» ενεργητικό των τραπεζών
Η έκθεση επισημαίνει ότι το ύψος των προβληματικών στοιχείων ενεργητικού των τραπεζών είναι πολύ υψηλό «και έτσι έχει έντονες επιπτώσεις στις δυνατότητές τους να χορηγήσουν νέα δάνεια».
Επιπλέον, το μεγάλο απόθεμα δανείων σε καθυστέρηση φέρνει την ανάγκη δέσμευσης ιδίων κεφαλαίων από τις τράπεζες, ώστε να σχηματιστούν επαρκείς προβλέψεις, ενώ διατηρεί την αβεβαιότητα των επενδυτών για την ποιότητα χαρτοφυλακίου συμβάλλοντας στην αύξηση του κόστους χρηματοδότησης.
Στο τέλος Ιουνίου 2014, ο λόγος των δανείων σε καθυστέρηση προς το σύνολο των τραπεζικών δανείων ανήλθε στο 34,1%, από 31,9% στο τέλος Δεκεμβρίου 2013.
