Η άρνηση, στην πράξη, να επιστραφεί στις εργοληπτικές επιχειρήσεις ο παρακρατημένος ΦΠΑ, σε συνδυασμό με την αιφνίδια και άμεση ένταξη σε καθεστώς μη καταβολής ΦΠΑ πολλών δημόσιων υπηρεσιών που αναθέτουν την εκτέλεση έργων, καθιστά αδύνατη τη συνέχιση της συντριπτικής πλειοψηφίας των έργων και άρα οδηγεί στη νόμιμη διακοπή και απένταξή τους από το ΕΣΠΑ.
Ταυτόχρονα, απειλεί με ντόμινο πτωχεύσεων τους αναδόχους εργολήπτες, υπεργολάβους, προμηθευτές, κ.λπ., σημαντικές απώλειες θέσεων εργασίας, αλλά και επιστροφή σημαντικών κονδυλίων στα κοινοτικά ταμεία, όσων ήδη έχουν απορροφηθεί σε εκτελούμενα έργα.
Όπως επισημαίνει ο ΣΑΤΕ σε επιστολή του προς τη Γενική Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων Αικατερίνη Σαββαΐδου, η αιφνιδιαστική, άμεση και, ουσιαστικά, αναδρομική ένταξη σε καθεστώς μη καταβολής ΦΠΑ φορέων του δημοσίου που αναθέτουν έργα, τον περασμένο Αύγουστο, συνιστά μεταβολή ουσιωδών όρων υπογεγραμμένων συμβάσεων δημοσίων έργων και έχει δημιουργήσει μια ασφυκτική κατάσταση στις εργοληπτικές επιχειρήσεις, οι οποίες, στην πράξη, καλούνται να χρηματοδοτήσουν την εκτέλεση των έργων, κάτι απολύτως ανέφικτο, ιδίως στην παρούσα φάση και τη γενικότερη κατάσταση της οικονομίας της χώρας.
Θυμίζουμε ότι τον περασμένο Αύγουστο, με τροποποίηση του Κώδικα ΦΠΑ, προβλέφθηκε η μη καταβολή ΦΠΑ προς τις τεχνικές επιχειρήσεις ενός πλήθους δημόσιων φορέων που αναθέτουν την εκτέλεση έργων, απόφαση που αφορούσε και τα εν εξελίξει έργα. Το γεγονός αυτό έχει προκαλέσει ασφυκτικές συνθήκες στη ρευστότητα των επιχειρήσεων, αφού ο σχεδιασμός και προγραμματισμός υλοποίησης των έργων είχε γίνει με δεδομένη την καταβολή του ΦΠΑ από τον Κύριο του Έργου, εντός διμήνου το αργότερο από τον μήνα εκτέλεσης των εργασιών και με βάση αυτό το δεδομένο οι εργοληπτικές επιχειρήσεις έχουν αναλάβει αντίστοιχες συμβατικές υποχρεώσεις προς τους προμηθευτές, υπεργολάβους, κλπ.
Σήμερα, ενώ οι εργοληπτικές επιχειρήσεις καλούνται να πληρώσουν σε σύντομο χρόνο – και ενίοτε να προκαταβάλουν – στους προμηθευτές των υλικών και μηχανημάτων, υπεργολάβους, παρόχους υπηρεσιών, εκμισθωτές μηχανημάτων κλπ, τον ΦΠΑ που αναλογεί στα τιμολόγιά τους, το ελληνικό δημόσιο με την αιφνιδιαστική αλλαγή του Κώδικα ΦΠΑ, θα επιστρέφει τον ΦΠΑ σε πολύ μακρύτερο χρόνο (με τα σημερινά δεδομένα εκτιμάται με καθυστέρηση τουλάχιστον 1 έτους).
Καθώς η δαπάνη ΦΠΑ εκροών (εξόδων) των εργοληπτικών επιχειρήσεων υπολογίζεται πως αντιστοιχεί έως σήμερα τουλάχιστον στο 70% του ΦΠΑ εισροών (εσόδων), ευθέως συνάγεται το συμπέρασμα πως αιφνιδιαστικά οι εργοληπτικές επιχειρήσεις καλούνται να χρηματοδοτήσουν το 15% του τζίρου τους με ίδια κεφάλαια, χωρίς κάτι τέτοιο να προβλέπεται από τις συμβάσεις και χωρίς την προοπτική σύντομης είσπραξης αυτών, πράγμα αδύνατο με τις ασφυκτικές και πιεστικές σημερινές συνθήκες, σε συνδυασμό μάλιστα με τις γνωστές υπόλοιπες καθυστερήσεις πληρωμών.
Το ζήτημα είχε θέσει ο ΣΑΤΕ σε όλους τους αρμόδιους ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2014, επανήλθε την ημέρα δημοσίευσης της ερμηνευτικής απόφασης τον Οκτώβριο του 2014, αλλά η απάντηση υπηρεσιακών παραγόντων και πολιτικής ηγεσίας ήταν πως τα προβλήματα θα ξεπεραστούν με τη σύντομη διαδικασία επιστροφής του καταβληθέντος ΦΠΑ σύμφωνα με τις ΠΟΛ 1090/2012 και 1067/2013. Δυστυχώς η πραγματικότητα διαψεύδει τους ισχυρισμούς αυτούς, αφού αρκετούς μήνες μετά την θέσπιση της κατάργησης πληρωμής ΦΠΑ για δημόσια έργα από φορείς του δημοσίου, δεν έχουν επιστραφεί στους δικαιούχους τα ήδη καταβληθέντα αντίστοιχα ποσά.
Με την επιστολή του προς τη Γενική Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων ο ΣΑΤΕ ζητά, εκ νέου, είτε την απόσυρση της διάταξης, είτε την άμεση λήψη απαραίτητων ισοδύναμων μέτρων, όπως π.χ. απαλλαγή των αναδόχων εργοληπτικών επιχειρήσεων από την υποχρέωση καταβολής ΦΠΑ εισροών στους προμηθευτές, υπεργολάβους, ή έστω την ρητή πρόβλεψη υποχρεωτικής επιστροφής πιστωτικού ΦΠΑ εντός μηνός από την υποβολή των σχετικών δικαιολογητικών.
