Περιορίστηκε σημαντικά το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών κατά τον Ιανουάριο του 2011. η μείωση παρατηρείται κατά 807 εκατ. ευρώ ή 22,5% έναντι του Ιανουαρίου του 2010 και διαμορφώθηκε σε 2.786 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος η εξέλιξη αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε σημαντικό πλεόνασμα έναντι ελλείμματος τον Ιανουάριο του προηγούμενου έτους. Επιπλέον, το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών σημείωσε μικρή άνοδο. Αντίθετα, αυξήθηκαν τα ελλείμματα του εμπορικού ισοζυγίου και του ισοζυγίου εισοδημάτων.
Τι επηρεάζει το εμπορικό έλλειμμα
Η διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος κατά 185 εκατ. ευρώ οφείλεται αποκλειστικά στην αύξηση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 598 εκατ. ευρώ ή 56%. Αντίθετα, οι καθαρές πληρωμές για αγορές πλοίων μειώθηκαν κατά 36 εκατ. ευρώ. Επίσης, το εμπορικό έλλειμμα εκτός καυσίμων και πλοίων μειώθηκε κατά 377 εκατ. ευρώ, δεδομένου ότι η δαπάνη για εισαγωγές μειώθηκε κατά 264 εκατ. ευρώ ή 10,9%, ενώ οι αντίστοιχες εισπράξεις από εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 112,9 εκατ. ευρώ ή 14,1%.
Η αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών κατά 44,4 εκατ. ευρώ οφείλεται στη μείωση των καθαρών πληρωμών κυρίως για λοιπές υπηρεσίες και δευτερευόντως για ταξιδιωτικές υπηρεσίες, ενώ οι καθαρές εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών περιορίστηκαν κατά 37 εκατ. ευρώ. Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στον περιορισμό των καθαρών εισπράξεων από την παροχή υπηρεσιών αεροπορικών μεταφορών, ενώ οι καθαρές εισπράξεις από ναυτιλιακές μεταφορές αυξήθηκαν οριακά.
Η μικρή αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου των εισοδημάτων κατά 8 εκατ. ευρώ αντανακλά κυρίως την αύξηση των καθαρών πληρωμών για αμοιβές και μισθούς. Τέλος, το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων, που ήταν ελλειμματικό τον Ιανουάριο του 2010, παρουσίασε σημαντικό πλεόνασμα ύψους 689 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των αυξημένων εισπράξεων του τομέα της γενικής κυβέρνησης, οι οποίες αφορούν άμεσες ενισχύσεις και επιδοτήσεις στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Πρέπει όμως να ληφθεί υπόψη ότι, λόγω της ταχείας διεκπεραίωσης των σχετικών διαδικασιών, το πρώτο δίμηνο του τρέχοντος έτους έχει ήδη εισρεύσει το μεγαλύτερο μέρος των κονδυλίων που αφορούν τις τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης για ολόκληρο το 2011.
(Υπενθυμίζεται ότι οι τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Τμήμα Εγγυήσεων του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Προσανατολισμού και Εγγυήσεων στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.)
Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Τον Ιανουάριο του 2011 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 12,5 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος τον αντίστοιχο μήνα του 2010 (32 εκατ. ευρώ). (Οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από τα Διαρθρωτικά Ταμεία — πλην του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου — και το Ταμείο Συνοχής, βάσει του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.)
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) παρουσίασε έλλειμμα 2.799 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2011, μικρότερο κατά 763 εκατ. ευρώ από ό,τι τον αντίστοιχο μήνα του 2010.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Τον Ιανουάριο του 2011 οι άμεσες επενδύσεις κατοίκων στο εξωτερικό εμφάνισαν καθαρή εκροή 67 εκατ. ευρώ (έναντι καθαρής εκροής 59 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2010) χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές. Στις άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους καταγράφηκε καθαρή εισροή 45 εκατ. ευρώ (έναντι καθαρής εκροής 37 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2010), επίσης χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου καταγράφηκε καθαρή εκροή ύψους 926 εκατ. ευρώ (έναντι καθαρής εισροής 3,8 δισεκ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2010). Αυτή οφείλεται κυρίως στην εκροή κεφαλαίων ύψους 1,1 δισεκ. ευρώ επειδή μειώθηκαν οι τοποθετήσεις μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου. Η κίνηση αυτή αντισταθμίστηκε εν μέρει από την εισροή 184 εκατ. ευρώ λόγω μείωσης των τοποθετήσεων κατοίκων σε μετοχές του εξωτερικού αλλά και από την εισροή 114 εκατ. ευρώ λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων.
Όσον αφορά τις ”λοιπές” επενδύσεις, καταγράφηκε καθαρή εισροή ύψους 3,2 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εισροής 0,4 δισεκ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2010) . Η εισροή αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση κατά 6,0 δισεκ. ευρώ των καθαρών δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους (εκ των οποίων 6.162 εκατ. ευρώ αφορούν τον καθαρό δανεισμό του τομέα της γενικής κυβέρνησης, ο οποίος αντανακλά ακαθάριστο δανεισμό ύψους 6.468 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του μηχανισμού στήριξης της Ελληνικής οικονομίας). Η εξέλιξη αυτή αντισταθμίστηκε από την αύξηση των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό κατά 1,2 δισεκ. ευρώ (εκροή) και από τη μείωση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά 1,5 δισεκ. ευρώ (εκροή).
Στο τέλος Ιανουαρίου 2011 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 4,7 δισεκ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη “συναλλαγματική θέση” στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα “ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα” και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)
