Ο πρότερος… μη έντιμος βίος των ελληνικών κυβερνήσεων ενισχύει τις αντιδράσεις – Για δανεικά κι αγύριστα κάνουν λόγο οι συνδικαλιστές
Καθώς τα ταμειακά διαθέσιμα μέρα με την μέρα στερεύουν, σε αντίθεση με τις υποχρεώσεις του ελληνικού Δημοσίου, που καθίστανται πιο πνιγηρές, κ κυβέρνηση ψάχνει αγωνιωδώς τρόπους να αντιμετωπίσει το πρόβλημα ρευστότητας.
Μετά την τροπολογία που κατατέθηκε την Παρασκευή στην Βουλή, σχετικά με την αξιοποίηση των αποθεματικών των ασφαλιστικών Ταμείων που είναι κατατεθειμένα στην Τράπεζα της Ελλάδος, οι διοικήσεις των Ταμείων θα επανεξετάσουν το ζήτημα τοποθέτησης των διαθεσίμων τους σε κρατικά ρέπος.
Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία, σε κινητές αξίες είναι τοποθετημένα 15,5 δισ. ευρώ. Από αυτά, 2,4 δισ. ευρώ βρίσκονται σε ρευστά διαθέσιμα και, βάσει της τροπολογίας, είναι δυνατόν να μεταφερθούν στην Τράπεζα της Ελλάδος και να μετατραπούν σε ρέπος, προκειμένου να εξασφαλιστεί η πολυπόθητη ρευστότητα του δημοσίου.
Δυσαρέσκεια
Η τροπολογία με την οποία το δημόσιο θα επιδιώξει να πείσει τις διοικήσεις των Ταμείων να συναινέσουν στη μεταφορά μέρους των διαθεσίμων στην ΤτΕ δεν έγινε δεκτή με ιδιαίτερη ικανοποίηση από τους κοινωνικούς εταίρους που συμμετέχουν στα Διοικητικά Συμβούλια των Ταμείων, καθώς η αξίωση αποζημίωσης από το δημόσιο δεν τους διασφαλίζει από πιθανές απώλειες εσόδων.
Οι περισσότεροι διοικητές των Ταμείων, ανεξάρτητα από το εάν διορίσθηκαν επί προηγούμενης κυβέρνησης ή με την τωρινή, δεν αντιτίθενται στην τοποθέτηση των διαθεσίμων, αλλά οι εκπρόσωποι των εργαζομένων, των εργοδοτών και των συνταξιούχων, στα διοικητικά συμβούλια των Ταμείων, δεν συμφωνούν.
Το σκεπτικό τους είναι ότι αφενός τα ρευστά διαθέσιμα πρέπει να είναι διαθέσιμα ανά πάσα στιγμή για να καλύπτουν έκτακτες ταμιακές ανάγκες, αφετέρου ότι το κράτος δεν έχει επιδείξει στο παρελθόν την καλύτερη συμπεριφορά με τα αποθεματικά των ασφαλιστικών οργανισμών.
Είναι αλήθεια ότι, επί σειρά ετών, το κράτος χρησιμοποίησε συστηματικά τα αποθεματικά του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης για σκοπούς αλλότριους, καθιστώντας τους ασφαλιστικούς οργανισμούς ως «δανειστές» και μόνο του δημόσιου χρέους, αποφεύγοντας να τους προστατέψει με κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο.
Συνέπεια αυτής της πρακτικής είναι η απομείωση των διαθεσίμων των Ταμείων και η αδυναμία τους, τελικά, να εξασφαλίσουν την παροχή υπηρεσιών και συντάξεων προς τους δικαιούχους.
Ουσιαστικά, οι εκπρόσωποι των ασφαλισμένων στα ΔΣ των Ταμείων φοβούνται την μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων του Δημοσίου, έγκαιρα, ή στο ακέραιο, με αποτέλεσμα τα διαθέσιμα να γίνουν για μια ακόμη φορά… δανεικά κι αγύριστα.
Δελεαστικό το «κομμάτι της πίτας»
Είναι χαρακτηριστικό το ότι στο κοινό κεφάλαιο της ΤτΕ είναι τοποθετημένα αποκλειστικά από τα ασφαλιστικά Ταμεία περίπου 5,3 δισ. ευρώ, άλλα 2,6 δισ. ευρώ είναι επενδεδυμένα σε ομόλογα, εκτός κοινού κεφαλαίου, ενώ 1,5 δισ. ευρώ βρίσκονται σε μετοχές.
Στο σύνολο της περιουσίας πρέπει να προστεθούν τα 3,7 δισ. ευρώ του ΑΚΑΓΕ. Από αυτά, τα 3,1 δισ. ευρώ είναι επίσης τοποθετημένα στο κοινό κεφάλαιο, ενώ 600 εκατ. ευρώ βρίσκονται σε λογαριασμούς διαχείρισης της TτΕ και αποτελούν το «μαξιλάρι ασφαλείας» που χρηματοδοτεί έκτακτες ανάγκες κύριων και επικουρικών Ταμείων. Υπάρχει βέβαια και η κυριολεκτικά… ακίνητη περιουσία των Ταμείων, που σε αντικειμενικές αξίες αποτιμάται σε περίπου 800 εκατ. ευρώ.
Χαμένες οι τράπεζες
Η τροπολογία της Παρασκευής θα επιφέρει πλήγμα στη ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος, καθώς τα ταμειακά διαθέσιμα των ασφαλιστικών οργανισμών, που σήμερα είναι κατατεθειμένα σε προθεσμιακές καταθέσεις, θα επενδύονται σε έντοκα γραμμάτια με σύμφωνα επαναλώλησης / επαναγοράς.
Θεωρητικά, τα Ταμεία θα μπορούσαν να μεταφέρουν σε λογαριασμό ταμειακής διαχείρισης στην ΤτΕ μέρος από τα 2,4 δισ. ευρώ που έχουν αυτή τη στιγμή σε διάφορες εμπορικές τράπεζες. Πρακτικά η κυβέρνηση θα χρησιμοποιήσει σταδιακά μέρος των παραπάνω ταμειακών διαθεσίμων καθώς η ΕΚΤ κρατάει κοντό το λουρί της άντλησης ρευστότητας από τον ELA δίνοντας ένα μαξιλάρι της τάξης των 2 με 3 δισ. ευρώ στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα.
Η μεταφορά των ταμειακών διαθεσίμων από τις τράπεζες στο Δημόσιο επιβαρύνει το τραπεζικό σύστημα με το αλμυρό κόστος χρηματοδότησης από τον ELA, ενώ διατηρεί συνθήκες επιτεινόμενης ασφυξίας για την Αγορά.
Η αξίωση αποζημίωσης που δίνει στα Ταμεία η τροπολογία καλύπτει τις διοικήσεις των Ταμείων για τον κίνδυνο πιστωτικού γεγονότος, σε περίπτωση σύμβασης sell / buy back.