Τα 5 καυτά σενάρια της επόμενης μέρας
Grexit, χρεοκοπία, έξοδος από την ΕΕ, δέσμευση για μεταρρυθμίσεις ή επέκταση προγράμματος;
Με ρυθμούς χελώνας προχωρούν οι διαδικασίες μετά το κρίσιμο Eurogroup της 20ης Φλεβάρη. Έχοντας ήδη διανύσει πέντε κρίσιμες εβδομάδες, το οικονομικό επιτελείο έχει κολλήσει στη λίστα των μεταρρυθμίσεων κάπου μεταξύ Euroworking group και Eurogroup, το οποίο είναι υπεύθυνο να ανάψει το πράσινο φως της χρηματοδότησης, δίνοντας «φιλί ζωής» στην Ελλάδα.
Μάλιστα η χώρα μας ήλπιζε σε μια συνεδρίαση (με θετικό πρόσημο) του Eurogroup αυτή την εβδομάδα αλλά το χάσμα κυβέρνησης – τεχνοκρατών δεν έχει γεφυρωθεί ακόμα. Ωστόσο, και οι δύο πλευρές διαμηνύουν ότι οι διαπραγματεύσεις γίνονται σε καλό κλίμα γεγονός το οποίο κάνει το οικονομικό επιτελείο να αισιοδοξεί, ελπίζοντας σε μία συνεδρίαση των υπουργών οικονομικών της ζώνης του ευρώ μέχρι το Πάσχα.
Ο κρίσιμος Απρίλης
Ο Απρίλιος θεωρείται ένας ιδιαίτερα κρίσιμος μήνας. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως ένα είδος crash test για το τι θα επακολουθήσει, καθώς η κυβέρνηση καλείται να καλύψει σημαντικές χρηματοδοτικές ανάγκες.
9 Απριλίου: Αποπληρωμή δόσης του ΔΝΤ αξίας 458 εκατ. ευρώ
14 Απριλίου: Αποπληρωμή εντόκων γραμματίων ύψους 1,4 δισ. ευρώ
17 Απριλίου: Αποπληρωμή εντόκων γραμματίων ύψους 1 δισ. ευρώ
Φυγή καταθέσεων
Η Ελλάδα έχει μπροστά της μόλις δύο πηγές εσόδων, καμία ωστόσο δεν μπορεί να εκμεταλλευτεί. Η πρώτη πηγή έχει παγώσει από το Eurogroup και αφορά στα 7,2 δισ. ευρώ του τρέχοντος προγράμματος. Από την άλλη η ΕΚΤ χρησιμοποιεί ως μοχλό πίεσης το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων από την οποία έχει αποκλείσει τη χώρα μας.
Υπό αυτό το πρίσμα η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη και με τον πονοκέφαλο της φυγής καταθέσεων. Μόνο το τελευταίο τρίμηνο 23 δισ. ευρώ έχουν κάνει φτερά από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.
Συνολικά οι καταθέσεις έχουν μειωθεί κατά 17% από τον Σεπτέμβριο και 41% από το 2009.
Πιθανά σενάρια
Σε μία προσπάθεια να χαρτογραφήσει την ελληνική οικονομία, ένας από τους μεγαλύτερους διαχειριστές κεφαλαίων, ο PICTET, δίνει τα δικά της πέντε σενάρια για την επόμενη μέρα:
Χρεοκοπία: Όλο και πιο κοντά φαίνεται το σενάριο χρεοκοπίας τις επόμενες εβδομάδες. Η κυβέρνηση προτιμά μια χρεοκοπία και να πληρώσει μισθούς και συντάξεις προκειμένου να δείξει ότι είναι πιστή στις προεκλογικές της δεσμεύσεις. Η 9η Απριλίου θα είναι το επόμενο κρίσιμο τεστ.
Grexit: Μια χρεοκοπία οδηγεί αναπόφευκτα εκτός ζώνης του ευρώ. Υπάρχει ένα ξεκάθαρο ρίσκο ότι μια χρεοκοπία θα κόψει την χρηματοδότηση της ΕΚΤ προς τις ελληνικές τράπεζες και να τις μετατρέψει σε αφερέγγυες. Σε αυτή την περίπτωση, μια ύστατη επιλογή της κυβέρνησης θα ήταν η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με IOU (παράλληλο ή διπλό νόμισμα), θέτοντας εαυτόν εκτός νομισματικής ένωσης. Ωστόσο, αυτό δεν είναι αναπόφευκτο. Οι τράπεζες μπορεί να κλείσουν, μπορεί να καθιερωθεί ένας έλεγχος κεφαλαίου και να διατηρηθεί κάποια έκτακτη χρηματοδότηση. Με αυτόν τον τρόπο η Ελλάδα μπαίνει σε καραντίνα. Ομολογουμένως θα κατέληγε στο περιθώριο της νομισματικής ένωσης, κάτι το οποίο δεν αποκλείεται.
Έξοδος από την Ευρωπαϊκή Ένωση: Η έξοδος από την ζώνη του ευρώ στερείται μιας νομικής βάσης. Ωστόσο, ένας αποκλεισμός από την ευρωζώνη μοιάζει απίθανος, όχι για νομικούς ή οικονομικούς λόγους, αλλά για γεωπολιτικούς. Στην προκειμένη περίπτωση, δεν θα ήταν συνετό να αποκλειστεί από τη ζώνη ένα μέλος που αποτελεί το ευρωπαϊκό σύνορο με την Μέση Ανατολή.
Επέκταση: Αυτό ήταν σίγουρα το πιο πιθανό σενάριο εάν δεν είχε ψηφιστεί μια κυβέρνηση κατά της λιτότητας. Οι πιστώτριες χώρες θα ήταν έτοιμες να κάνουν κάποιες παραχωρήσεις στις απαιτήσεις τους, τα κουπόνια και στους στόχους του πλεονάσματος. Θα είχε συνταχθεί ένα νέο πρόγραμμα και η ελληνική οικονομία θα είχε περισσότερες πιθανότητες για ομαλή ανάπτυξη από την προηγούμενη χρονιά.
Δέσμευση της κυβέρνησης για σημαντικές μεταρρυθμίσεις: Με τις πιέσεις των ευρωφοβικών κομμάτων στις πιστώτριες χώρες και τα κόμματα κατά της λιτότητας στην περιφέρεια να γιγαντώνονται, στένεψαν τα περιθώρια για μανούβρες και προκάλεσε ανησυχίες για μια γενναιόδωρη στάση απέναντι στην Ελλάδα. Το Eurogroup πιθανόν να συνεχίσει να διατηρεί μια σταθερή στάση στις διαπραγματεύσεις καθώς απαιτεί μια σοβαρή δέσμευση της Ελλάδας για συνέχιση των μεταρρυθμίσεων. Η αποδοχή της λίστας των μεταρρυθμίσεων που σκέφτεται το Eurogroup σημαίνει ανάκληση των προεκλογικών δεσμεύσεων του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό θα είναι μια κρίσιμη δοκιμασία για τον Ελληνικό συνασπισμό. Μια πολιτική κρίση και πρόωρες εκλογές δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί σε αυτή την περίπτωση.