«Βουνό» οι οφειλές – Οριακή η κατάσταση των εσόδων – Εκτόξευση χρηματοδοτικών αναγκών
Σε απελπιστικό σημείο θα βρεθούν, εντός του τρέχοντος μηνός, τα δημόσια ταμεία, καθιστώντας «μετέωρη» την αποπληρωμή των δόσεων που προκύπτουν από τις δανειακές υποχρεώσεις της χώρας αλλά και την καταβολή μισθών και συντάξεων.
Και βεβαίως ο Ιούνιος αναμένεται επίσης «προβληματικός», καθώς αμφίβολο κρίνεται το εάν η χώρα μας θα είναι σε θέση να ικανοποιήσει τους πιστωτές της (ΔΝΤ και ΕΚΤ), αφού τα έσοδα παραμένουν σε χαμηλό επίπεδο.
Άδεια ταμεία
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, μέσα στο 2014 έγιναν 55.579 κατασχέσεις απαιτήσεων εις χείρας τρίτων (σε καταθέσεις, ενοίκια, μισθούς κλπ) καθώς και άλλες 8.569 κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων (κυρίως ακινήτων). Από αυτά εισπράχθηκαν συνολικά 3,68 δισ. ευρώ.
Ενώ όμως μέσα στο 2014 εισπράχθηκαν 4 δισ. ευρώ για παλαιές οφειλές, την ίδια στιγμή έμεναν απλήρωτοι φόροι και δημιουργήθηκαν νέα χρέη 14,4 δισ. ευρώ! Αυτό επιχειρείται να ξεπεραστεί με τις νέες ρυθμίσεις των 100 δόσεων, καθώς προϋπόθεση για την διατήρηση των ευεργητημάτων της και για αποφυγή των κατασχέσεων είναι να πληρώνουν οι οφειλέτες κανονικά τους επόμενους φόρους στο μέλλον. Προς το παρόν δεν έχει ξεκινήσει ακόμη να εισπράττεται κανένας φόρος του 2015 (φόρος εισοδήματος, φόρος ακίνητης περιουσίας), καθώς όλοι μετατίθενται για το β΄εξάμηνο του 2015.
«Βουνό» οι οφειλές – Οριακή η κατάσταση των εσόδων
Η ταμειακή κατάσταση του Δημοσίου είναι οριακή, καθώς εξαντλήθηκε και η δυνατότητα χρηματοδότησης μέσω των διαθεσίμων των φορέων Γενικής Κυβέρνησης, ενώ η πορεία των εισπράξεων του Απριλίου θα φανεί σήμερα, δεδομένου ότι οι περισσότερες πληρωμές έγιναν στις 30 Απριλίου.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμα κι αν τα έσοδα του Απριλίου καλύψουν τον στόχο, η πληρωμή χρεολυσίων με ταμειακά διαθέσιμα και χωρίς δανειακά κεφάλαια, όπως συμβαίνει από τον περασμένο Αύγουστο, δεν είναι βιώσιμη.
Με βάση τις ως τώρα πληροφορίες από το Υπουργείο Οικονομικών, από τις νέες ρυθμίσεις χρεών τον Μάρτιο και τον Απρίλιο μπήκαν κάτι λιγότερο από 300 εκατ. ευρώ στα κρατικά ταμεία και συνολικά ρυθμίστηκαν να πληρωθούν σε έως 100 δόσεις περί τα 2,5 δισ. ευρώ.
Ωστόσο από μόλις 663 μεγαλοφειλέτες με χρέη πάνω από 1,5 εκατ. ευρώ ο καθένας, το 2014 η εφορία κατέσχεσε 356 εκατ. ευρώ. Δηλαδή βρήκε πάνω από 500.000 ευρώ κατά μέσο όρο από τον καθένα.
Οι 663 που είχαν αλλά δεν πλήρωναν ως το 2014 τα χρέη τους -περιμένοντας μία νέα ρύθμιση χρεών πιθανότατα- επελέγησαν μεταξύ των 4.095 μεγαλοφειλετών, με χρέη πάνω από 1 εκατ. ευρώ, τους οποίους κυνήγησε η Ειδική Μονάδα Είσπραξης (Ε.Μ.ΕΙΣ).
Οι λιγοστοί ελεγκτές της Ειδικής Μονάδας Είσπραξης -που ασχολείται αποκλειστικά μόνον με τους μεγαλοφειλέτες- πέτυχε μέσα σε μία χρονιά να φέρει έσοδα μισού δισ. ευρώ, αφού σε 4.095 μεγαλοφειλέτες έγιναν 8.569 κατασχέσεις (περίπου 2-3 κατά μέσο όρο στον καθέναν) και εισπράχθηκαν 395 εκατ. ευρώ. Για το σκοπό αυτό, από την ΕΜΕΙΣ έγιναν επίσης 55.579 κατασχέσεις εις χείρας τρίτων, 114 παραγγελίες κατάσχεσης και εγγραφές υποθηκών, 49 αιτήσεις αμοιβαίας συνδρομής σε κράτη μέλη της Ε.Ε. και 18 πλειστηριασμοί ακινήτων.
Σύμφωνα με αναλυτικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στην έκθεση απολογισμού της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων για το έτος 2014:
– Μαζί με όλες τις ΔΟΥ , οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο που εισπράχθηκαν το 2014 συνολικά, από τις όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες της ΓΓΔΕ ανήλθαν σε 3,68 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 12,8%, σε σχέση με τις αντίστοιχες συνολικές εισπράξεις του 2013 (3,25 δισ. ευρώ).
Η αύξηση αυτή ήταν αποτέλεσμα της εντατικοποίησης των δράσεων του φοροεισπρακτικού μηχανισμού και ειδικότερα της αύξησης του αριθμού των κατασχέσεων και των λοιπών στοχευμένων ενεργειών αναγκαστικής είσπραξης.
– Το συνολικό ποσό των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τις Δ.Ο.Υ. ανερχόταν σε 75,24 δισ. ευρώ την 1/1/2015.
Εξ’ αυτών, τα 17,3 δισ. ευρώ (23%) ήταν ποσά ληξιπρόθεσμων οφειλών έως 1,5 εκατ. ευρώ, τα οποία χρωστούσαν 3.934.500 οφειλέτες (99,87% του συνόλου), ενώ τα υπόλοιπα 57,9 δισ. ευρώ (76,7% του συνόλου) ήταν ποσά οφειλών άνω του 1,5 εκατ. ευρώ, τα οποία χρωστούσαν από 4.853 οφειλέτες (μόλις 0,13% του συνόλου).
– Από τα 75,24 δισ. ευρώ των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο που είχαν συσσωρευτεί την 1η-1-2015, ποσό ύψους 14,42 δισ. ευρώ (19%) προέρχεται από την περίοδο 1/1/2014 έως 31/12/2014. Ποσοστό 42% προέρχεται από την περίοδο 1/1/2010 έως 31/12/2013 και το υπόλοιπο 39% δημιουργήθηκε πριν την 1η/1/2010.
Οι ανελαστικές υποχρεώσεις στο τετράμηνο
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Ναυτεμπορικής, όπου συγκεντρώνονται οι υποχρεώσεις της χώρας προς τους δανειστές, στο τετράμηνο Μάιος – Αύγουστος οι συνολικές υποχρεώσεις για πληρωμές τοκοχρεολυσίων φτάνουν τα 12,43 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 10,06 δισ. ευρώ είναι οι πληρωμές χρεολυσίων και 2,37 δισ. είναι οι πληρωμές τόκων.
Ο Μάιος ξεκινά με την υποχρέωση πληρωμής την Τετάρτη (6 Μαΐου) ποσού ύψους 201 εκατ. ευρώ στο ΔΝΤ για τόκους των δανείων, αλλά ο μήνας είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένος από «ανελαστικές» υποχρεώσεις.
Ειδικότερα:
– Οι πληρωμές χρεολυσίων φτάνουν στο ποσό των 700 εκατ. ευρώ.
– Οι τόκοι στο ποσό των 320 εκατ. ευρώ.
– Οι πληρωμές μισθών και συντάξεων στο ποσό του 1,57 δισ. ευρώ.
– Οι επιχορηγήσεις των φορέων κοινωνικής ασφάλισης στο ποσό του 1,2 δισ. ευρώ.
Πέραν αυτών υπάρχουν και άλλες κατηγορίες δαπανών, λειτουργικές, Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κ.λπ., που δεν είναι μεν ανελαστικές, αλλά δεν μπορούν να μηδενιστούν, που σημαίνει ότι η πίεση είναι μεγαλύτερη από το άθροισμα των δαπανών για πληρωμές τοκοχρεολυσίων, αποδοχών και επιχορηγήσεων ασφαλιστικών φορέων.
Στον τομέα της εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους, οι ημερομηνίες-κλειδιά του Μαΐου είναι:
– Η 6η Μαΐου που πρέπει να καταβληθεί το ποσό των 201 εκατ. ευρώ στο ΔΝΤ για τόκους των δανείων.
– Την 6η Μαΐου, επίσης, έχει προγραμματιστεί η δημοπρασία των εντόκων γραμματίων εξάμηνης διάρκειας, προκειμένου να αναχρηματοδοτηθεί η έκδοση του περασμένου Νοεμβρίου. Το ύψος της δημοπρασίας είναι 875 εκατ. ευρώ, αλλά το ποσό που ζητεί πραγματικά (μέσω και των μη ανταγωνιστικών προσφορών) το υπ. Οικονομικών είναι 1,4 δισ. ευρώ. Ενα τμήμα από την έκδοση του περασμένου Νοεμβρίου είχε αποκτηθεί από ξένους θεσμικούς οι οποίοι τώρα απουσιάζουν και θα καλυφθεί από εγχώριους πόρους.
– Η 12η Μαΐου, που λήγει η προθεσμία πληρωμής της δόσης προς το ΔΝΤ ύψους 693 εκατ. ευρώ, με βάση την ισοτιμία ευρώ / δολαρίου κατά την έκδοση του δανείου τον Μάιο του 2010. Σήμερα το ποσό σε ευρώ έχει αυξηθεί, λόγω των συναλλαγματικών μεταβολών. Σημειώνεται πως είναι η τελευταία δόση από το δάνειο του ΔΝΤ που συνάφθηκε τον Μάιο του 2010. Χωρίς τη διευκόλυνση εκ μέρους των εταίρων θα είναι δύσκολο να καλυφθεί το ποσό, αλλά και παράλληλα να εξασφαλιστεί και η απρόσκοπτη πληρωμή μισθών και συντάξεων.
– Η 13η Μαΐου, που είναι προγραμματισμένη η δημοπρασία τρίμηνων εντόκων γραμματίων, προκειμένου να αναχρηματοδοτηθεί η έκδοση του περασμένου Φεβρουαρίου. Το ποσό που θα πρέπει να αντλήσει το υπουργείο Οικονομικών είναι 1,4 δισ. ευρώ, ενώ το θετικό είναι πως στην έκδοση του Φεβρουαρίου δεν είχαν συμμετάσχει ξένοι θεσμικοί, οπότε ολόκληρο το ποσό κατέχεται από εγχώριους θεσμικούς, οι οποίοι θα ανανεώσουν τους τίτλους.
Χωρίς συμφωνία με τους εταίρους, η κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών του Ιουνίου καθώς και του διμήνου Ιουλίου – Αυγούστου είναι εφιαλτική.
Από τις 5 Ιουνίου μέχρι και τις 19 Ιουνίου λήγουν τέσσερις δόσεις δανείων προς το ΔΝΤ, συνολικού ύψους 1,45 δισ. ευρώ (το ποσό έχει αναπροσαρμοστεί λόγω της υποχώρησης της ισοτιμίας ευρώ/δολαρίου), σε 5,2 δισ. ευρώ ανέρχονται οι λήξεις εντόκων γραμματίων, ενώ σε 450 εκατ. ευρώ ανέρχονται οι πληρωμές τόκων. Επίσης απαιτείται 1,55 δισ. ευρώ για μισθούς και συντάξεις, αλλά και 1,3 δισ. ευρώ για επιχορηγήσεις προς ασφαλιστικά Ταμεία.
Αναλυτικότερα, οι υποχρεώσεις πληρωμής χρεολυσίων τον Ιούνιο είναι:
– 7 Ιουνίου λήγει η προθεσμία για την πληρωμή μιας δόσης προς το ΔΝΤ ύψους 279 εκατ. ευρώ (σε ισοτιμίες ευρώ/δολαρίου κατά την ημερομηνία έκδοσης κάθε δανείου).
– 12 Ιουνίου λήγει και πρέπει να αναχρηματοδοτηθεί η έκδοση εντόκων γραμματίων εξάμηνης διάρκειας, του περασμένου Δεκεμβρίου, ύψους 2 δισ. ευρώ.
– Στις 14 Ιουνίου λήγει άλλη δόση προς το ΔΝΤ, ύψους 347 εκατ. ευρώ.
– Στις 16 Ιουνίου λήγει η τρίτη δόση προς το ΔΝΤ, ύψους 509 εκατ. ευρώ.
– Στις 19 Ιουνίου λήγει και πρέπει να αναχρηματοδοτηθεί η έκδοση εντόκων γραμματίων τρίμηνης διάρκειας, του περασμένου Μαρτίου, ύψους 1,6 δισ. ευρώ. Πρόκειται για μια έκτακτη έκδοση του Δεκεμβρίου 2014, η οποία όμως δεν αποπληρώθηκε στη λήξη της, τον Μάρτιο του 2015, αφού το Δημόσιο δεν είχε κεφάλαια και ανανεώθηκε και μάλλον θα ανανεωθεί για μια ακόμη φορά.
– Στις 21 Ιουνίου λήγει η τέταρτη και τελευταία δόση (για τον Ιούνιο) από δάνειο του ΔΝΤ, ύψους 313 εκατ. ευρώ.
– Στις 26 Ιουνίου λήγει η έκδοση εντόκων γραμματίων τρίμηνης διάρκειας (τακτική έκδοση), ύψους 1,6 δισ. ευρώ.
Στο ζενίθ οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας
Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο οι πληρωμές χρεολυσίων εκτοξεύονται, καθώς -εκτός των δόσεων προς το ΔΝΤ- λήγουν και ομόλογα που κατέχουν η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης.
Ειδικότερα τον Ιούλιο λήγουν:
1) Ομόλογα που κατέχει η ΕΚΤ ύψους 2.095 εκατ. ευρώ, αλλά και ομόλογα που κατέχουν κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης ύψους 1.361 εκατ. ευρώ.
Συνολικά δηλαδή οι υποχρεώσεις προς το ευρωσύστημα τον Ιούλιο είναι 3.456 εκατ. ευρώ.
2) Μία δόση προς το ΔΝΤ ύψους 406 εκατ. ευρώ.
3) Δάνειο Αλλοδαπού Δικαίου (εκτός PSI) ύψους 136 εκατ. ευρώ.
4) Εντοκα γραμμάτια συνολικού ύψους 3 δισ. ευρώ (2 δισ. ευρώ τα έντοκα εξάμηνης διάρκειας και 1 δισ. ευρώ τα τρίμηνα έντοκα).
Στα ποσά αυτά προστίθενται υποχρεώσεις για πληρωμές μισθών και συντάξεων ύψους 1,55 δισ. ευρώ, επιχορηγήσεις προς ασφαλιστικά ταμεία ύψους 1,1 δισ. ευρώ και τόκοι ύψους 1 δισ. ευρώ.
Τον Αύγουστο οι υποχρεώσεις για πληρωμές χρεολυσίων είναι οι ακόλουθες:
1) Ομόλογα που κατέχει η ΕΚΤ ύψους 3.020 εκατ. ευρώ και ύψους 168 εκατ. ευρώ, που κατέχουν οι κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης και οι υποχρεώσεις προς το ευρωσύστημα ανέρχονται σε 3.188 εκατ. ευρώ.
2) Λήξεις εντόκων γραμματίων ύψους 2,4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1,4 δισ. ευρώ είναι οι λήξεις των τρίμηνων εντόκων και 1 δισ. ευρώ οι λήξεις των εντόκων εξάμηνης διάρκειας.
3) Λήξη δανείου αλλοδαπού δικαίου (εκτός PSI) ύψους 700 εκατ. ευρώ.
Τον Αύγουστο δεν υπάρχει καμία δόση από δάνεια του ΔΝΤ, αλλά -εκτός των ανωτέρω υποχρεώσεων- το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να βρει τρόπους να εξασφαλίσει πόρους για την πληρωμή αποδοχών ύψους 1,56 δισ. ευρώ, επιχορηγήσεις ασφαλιστικών ταμείων ύψους 1,02 δισ. ευρώ και τόκων ύψους 600 εκατ. ευρώ.
