Η Ευρώπη δηλώνει σήμερα έτοιμη να βοηθήσει υπό όρους την Πορτογαλία, με ένα ποσό που υπολογίζεται σε περίπου 75 δισ. ευρώ, την επομένη της παραίτησης του πρωθυπουργού, η οποία φέρνει τη χώρα αυτή πιο κοντά στην υπαγωγή της σε δανεισμό από ΕΕ/ΔΝΤ που θεωρείται απειλή για τη σταθερότητα της ζώνης του ευρώ.
“Είμαστε προφανώς έτοιμοι να παρέμβουμε και να βοηθήσουμε, αλλά χρειάζεται πρώτα ένα αίτημα της Πορτογαλίας”, δήλωσε ο βέλγος Υπουργός Οικονομικών Ντιντιέ Ρέιντερς, πριν από τη σύνοδο κορυφής των ηγετών των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που άρχισε στις 17:00 (16:00 GMT, 18:00 ώρα Ελλάδας).
“Έχουμε την διαθέσιμη ικανότητα να βοηθήσουμε την Πορτογαλία, αν μας το ζητήσει, αλλά είναι πολύ νωρίς για να το πούμε”, πρόσθεσε ο Σουηδός πρωθυπουργός Φρέντρικ Ρέινφελντ.
Ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου και επικεφαλής των υπουργών οικονομικών της ευρωζώνης, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, εκτιμά από την πλευρά του ότι εάν η Λισσαβόνα απευθύνει έκκληση για βοήθεια από την Ευρώπη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ένα ποσό 75 δισεκατομμυρίων ευρώ θα είναι “κατάλληλο”.
Πέρυσι, η Ελλάδα έλαβε δάνειο 110 δις ευρώ και η Ιρλανδία 85 δις ευρώ.
Καμία απόφαση για την έναρξη ενός προγράμματος βοήθειας στην Πορτογαλία δεν αναμένεται εκ των προτέρων στη σύνοδο κορυφής των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ στις Βρυξέλλες, η οποία ολοκληρώνεται την Παρασκευή.
Αλλά στα παρασκήνια τουλάχιστον το θέμα αυτό θα κυριαρχήσει διότι οι αναταράξεις στην Πορτογαλία για άλλη μια φορά προκαλούν σεισμό στη ζώνη του ευρώ, η οποία παλεύει εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο κατά μιας κρίσης δυσπιστίας. Πολλές πρωτεύουσες θέλουν να καθησυχάσουν γρήγορα τις αγορές για να αποφευχθεί η μετάδοση (της κρίσης).
Η απερχόμενη πορτογαλική κυβέρνηση “θα συνεχίσει να αγωνίζεται με όλες τις δυνάμεις της εναντίον του ενδεχομένου προσφυγής σε εξωτερική βοήθεια”, δήλωσε σήμερα ο εκπρόσωπος της, Πέδρο Σίλβα Περέιρα.
Ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης και του Πορτογαλικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (PSD, κεντροδεξιά) Πέδρο Πάσος Κοέλιο, που φέρεται ως φαβορί για το αξίωμα του πρωθυπουργού σε περίπτωση εκλογών, δήλωσε ότι “ελπίζει” πως η χώρα του θα μπορέσει να αποφύγει αυτό το ενδεχόμενο. Και κρίνει ότι η απερχόμενη κυβέρνηση δεν έχει “πλέον εντολή για να διαπραγματευτεί μια οικονομική διάσωση της χώρας”. Ένας τρόπος για να αποκλειστεί εκ των πραγμάτων ένα αίτημα για άμεση βοήθεια, μετά την παραίτηση την Τετάρτη το βράδυ του πρωθυπουργού Ζοζέ Σόκρατες. Ο τελευταίος αποχώρησε, λαμβάνοντας υπόψη την απόρριψη από τη Βουλή των Αντιπροσώπων του νέου προγράμματος λιτότητας, που είχε ως στόχο να αποφευχθεί για τη χώρα ένα σχέδιο διεθνούς οικονομικής βοήθειας.
Τα μέτρα, που υποστηρίζονται από τις ευρωπαϊκές αρχές, αποβλέπουν στην διασφάλιση μιας μείωσης του δημόσιου ελλείμματος στο 4,6% του ΑΕΠ το 2011, μετά στο 3% το 2012, και στο 2% το 2013.
Ευρωπαίοι ηγέτες κάλεσαν τον κ. Πάσος Κοέλιο να διατηρήσει την προσπάθεια για τη μείωση του προϋπολογισμό, όπως προβλεπόταν από τον Ζοζέ Σόκρατες. Ακόμη και αν συγκεκριμένα μέτρα μπορούν να συζητηθούν.
“Τώρα είναι πολύ, πολύ σημαντικό όλοι εκείνοι που ομιλούν εξ ονόματος της Πορτογαλίας να πουν καθαρά ότι αισθάνονται δεσμευμένοι από το στόχο του προγράμματος”, δήλωσε η γερμανίδα Καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ, κρίνοντας ότι αυτό αφορά επίσης τη ζώνη του ευρώ ως σύνολο.
Η πορτογαλική κρίση υπάρχει κίνδυνος να ρίξει σε δεύτερο επίπεδο μια ολόκληρη σειρά αποφάσεων που θα εγκριθούν κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής για την ενίσχυση ενός μηχανισμού αντιμετώπισης των κρίσεων του χρέους.
Τα μέτρα αυτά, που προετοιμάζονται εδώ και μήνες, περιλαμβάνουν μια ενίσχυση του Ταμείου για τη χρηματοδοτική στήριξη της ζώνης του ευρώ, τη δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού που θα το αντικαταστήσει από τα μέσα του 2013, και μια ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Οι ηγέτες της ΕΕ πρέπει επίσης να επικυρώσουν “ένα σύμφωνο για το ευρώ”, στο οποίο δεσμεύονται να μεταρρυθμίσουν τις οικονομίες τους, να μειώσουν το δημόσιο χρέος τους και να ασκούν μετριοπαθή μισθολογική πολιτική.
Το “εργαλείο” αυτό, ωστόσο, δυσαρεστεί τα ευρωπαϊκά συνδικάτα, τα οποία το θεωρούν “αντικοινωνικό”. Αρκετές χιλιάδες άνθρωποι, σχεδόν 20.000, σύμφωνα με την αστυνομία, διαδήλωσαν σήμερα στις Βρυξέλλες, μετά από αίτημα τους.