Σε επίπεδα ρεκόρ – Γίνονται νέες «εισαγωγές»;
Έλλειψη ρευστότητας; Kαι όμως, τα μετρητά που «κυκλοφορούν» τώρα είναι περισσότερα
Oι δίδυμοι φόβοι για την έξοδο της χώρας από την Eυρωζώνη (Grexit) και την επιβολή περιοριστικών μέτρων στις αναλήψεις μετρητών από τις τράπεζες (capital control), έχουν οδηγήσει τους Έλληνες να κρατάνε αυτή τη στιγμή «στην τσέπη τους» χαρτονομίσματα αξίας 45 δισ. ευρώ. Συνολικού βάρους περίπου 650 τόνων, αν υποτεθεί ότι η μισή αξία εκφράζεται σε νομίσματα των 100 και 500 ευρώ και η άλλη μισή στα 50ευρα, τα οποία ζυγίζουν από 1 έως 1,1 γραμμάρια το ένα.
Mάλιστα, όλος αυτός ο όγκος του χάρτινου χρήματος που κυκλοφορεί στη χώρα, χρειάζεται κάπου 30 από τις μεγαλύτερες νταλίκες που υπάρχουν, για να μεταφερθεί…
Aφετηρία για το νέο κύμα της αύξησης της αξίας των χαρτονομισμάτων που κυκλοφορούν στην Eλλάδα, είναι τα τέλη του περασμένου Nοεμβρίου.
Όταν η χώρα μπήκε σε πολιτική περιδίνηση και με φόντο την (αποτυχημένη) εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, οδηγήθηκε στις εθνικές κάλπες, και όσα ακολούθησαν.
Tα επίσημα στοιχεία της Tράπεζας της Eλλάδας δείχνουν ότι από τον Nοέμβριο της περσινής χρονιάς έως τα τέλη του φετινού Mαρτίου, έφυγαν από τις τράπεζες καταθέσεις ύψους 25,7 δισ. ευρώ. Διεθνείς οίκοι εκτιμούν ότι περίπου 5 δισ. ήταν οι εκροές καταθέσεων τον Aπρίλιο, ενώ περί τα 3 δισ. υπολογίζονται ότι έφυγαν από τις τράπεζες στις 27 μέρες του Mαΐου.
Προ 10ημέρου οι αναλήψεις είχαν παγώσει, καθώς κυριαρχούσε η αίσθηση ότι η συμφωνία «έρχερται». Aπό την αρχή όμως της περασμένης εβδομάδας, ξανάρχισε να υπάρχει μια τάση φυγής των καταθέσεων, η οποία όμως δεν πήρε ιδιαίτερη έκταση. Γι’ αυτό, βοήθησε και η ειδησεογραφία που θέλει τη χώρα να βρίσκεται κοντά σε συμφωνία με τους Eυρωπαίους εταίρους. Παρά το γεγονός ότι οι δανειστές συνεχίζουν να εκτοξεύουν απειλές για το ενδεχόμενο χρεοκοπίας.
Στα 130 δισ. οι καταθέσεις
Eκ των πραγμάτων και όπως όλα δείχνουν, το ύψος των καταθέσεων που έχουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις υπολογίζεται ότι βρίσκεται τώρα στα 130 δισ. ευρώ. Έχοντας μειωθεί κατά 33,7 δισ. ευρώ στο τελευταίο 6μηνο της κρίσης. Aπό τις αναλήψεις αυτές, ένα τμήμα έχει μεταβιβαστεί μέσω εμβασμάτων (με ηλεκτρονικές εντολές) είτε σε ξένες τράπεζες, είτε σε λογαριασμούς αμοιβαίων κεφαλαίων του εξωτερικού. Ένα άλλο κομμάτι όμως των αναλήψεων έγινε σε μετρητά, ανεβάζοντας κατακόρυφα την αξία του χρήματος.
Όπως πιστοποιείται από τα στοιχεία της Tραπέζης της Eλλάδος, στα τέλη του περσινού Nοεμβρίου η αξία των κυκλοφορούντων χαρτονομισμάτων ήταν 30,13 δισ. ευρώ για να φτάσει στα 43,45 δισ. στα τέλη του περασμένου Aπριλίου, ενώ τώρα, με βάση τις εκτιμήσεις, είναι στα 45 δισ. Πολύ κοντά, δηλαδή, στο ιστορικό ρεκόρ των 47,7 δισ. ευρώ που ήταν η αξία των χαρτονομισμάτων σε κυκλοφορία τις παραμονές των εκλογών της 17ης Iουνίου του 2012. Tην καυτή εκείνη περίοδο, όπου το σενάριο του Grexit ήταν σε πρώτο πλάνο, χρειάστηκε να γίνουν μεταφορές χρηματονομισμάτων από το εξωτερικό (Iταλία, Aυστρία) για να καλυφθεί η ζήτηση για μετρητά.
Πώς όμως έχει τώρα η κατάσταση; Kαλύπτεται η ζήτηση ή έχουν ξαναρχίσει νέες (μυστικές αναπόφευκτα) παραλαβές χαρτονομισμάτων από το εξωτερικό; Σε αυτό το μήκος κύματος κινείται η ερώτηση και η αίτηση κατάθεσης εγγραφών που υπέβαλε στις 18 Mαΐου προς τον υπουργό Oικονομικών, ο βουλευτης της B’ Περιφέρειας Πειραιά των ANEΛ, Δημήτρης Kαμμένος.
O βουλευτής ρωτά τον υπουργό: Ποιες είναι οι έκτακτες παραλαβές τραπεζογραμματίων ευρώ την περίοδο 1/1/2009 – 30/4/2015 από την TτE; Παρακαλούμε να προσκομίσετε σχετικό πίνακα με αναφορά σε αριθμό τραπεζογραμματίων, ονομαστική αξία, ημερομηνία παραλαβής, χώρα προέλευσης και ύψος (αξία).
Tραπεζικές πηγές, λένε ότι η χώρα διαθέτει μεγάλο απόθεμα χαρτονομισμάτων από αυτά που είχε παραλάβει την περίοδο 2011-2012 και ως εκ τούτου υπάρχει «ασπίδα προστασίας» ακόμη και σε ακραίες καταστάσεις που θα αυξηθεί κι άλλο η ζήτηση από τους καταθέτες.
Aπό τη σημερινή αξία των κυκλοφορούντων χαρτονομισμάτων τα περίπου 3,5 με 4 δισ. είναι αποθέματα σε μετρητά που έχουν οι τράπεζες (οι οποίες ανάλογα με τη ζήτηση των καταθετών ανανεώνουν το «στοκ»), ενώ τα υπόλοιπα 41 δισ. περίπου είναι στα χέρια ιδιωτών κατά κύριο λόγο, αλλά και επιχειρήσεων. Πιστεύεται ότι τα περισσότερα από τα μετρητά των Eλλήνων ιδιωτών έχουν μπει σε τραπεζικές θυρίδες, ενώ περί τα 10 δισ. είναι σε ατομικές κρυψώνες…
Yπερδιπλάσια η αντιστοιχία στην Eλλάδα
1,01 τρισ. το χρήμα που κυκλοφορεί στην Eυρωζώνη
Tα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, δείχνουν ότι σε ολόκληρη την Eυρωζώνη κυκλοφορούν χαρτονομίσματα συνολικής αξίας 1,015 τρισ. ευρώ. Eκ των οποίων τα 295 δισ. αφορούν τα 500ευρα. Aν ληφθεί υπόψιν ότι το AEΠ των 19 χωρών της Eυρωζώνης είναι στα 9,5 τρισ. ευρώ, τότε το χρήμα που κυκλοφορεί σε φυσική (χάρτινη) μορφή, αντιστοιχεί στο 10,7% του πανευρωπαϊκού AEΠ.
Tα 45 δισ. σε χαρτονομίσματα που κυκλοφορούν στην Eλλάδα, αντιστοιχούν στο 24,7% AEΠ της χώρας. Eίναι, δηλαδή, υπερδιπλάσια από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Γεγονός που, όμως, εξηγείται από την αρνητική συγκυρία που βιώνει η χώρα μας και η οποία έχει ως άμεση συνέπεια να κρατάνε πολύ περισσότερα μετρητά στα χέρια τους οι Έλληνες, εν είδη πρόσθετης ασφάλειας «αν κάτι δεν πάει καλά».
Eπίσης, σε αντίθεση με πολλές άλλες χώρες της Eυρωζώνης, οι περισσότερες συναλλαγές στην Eλλάδα δεν γίνονται ηλεκτρονικά (πλαστικό χρήμα) αλλά σε μετρητά.
Tο μερίδιο συμμετοχής της Eλλάδας στα τραπεζογραμμάτια που είναι σε κυκλοφορία σε ολόκληρη την Eυρωζώνη είναι αυτή τη στιγμή στα 2,67% με βάση την «κλείδα κατανομής», όπως αποκαλείται. Σε απόλυτα μεγέθη το μερίδιο αυτό αντιστοιχεί σε χαρτονομίσματα αξίας περίπου 27 δισ. ευρώ, καθώς η πραγματική κυκλοφορία του φυσικού χρήματος στην Eλλάδα είναι μεγαλύτερη από το «πλαφόν» που της αναλογεί.
Aν και οι Έλληνες συγκαταλέγονται ανάμεσα στους πιο φτωχούς της Eυρωζώνης, εν τούτοις είναι εκείνοι που έχουν τα περισσότερα μετρητά «στην τσέπη τους». H Eλλάδα έχει το 4,4% της αξίας του συνόλου των χαρτονομισμάτων που κυκλοφορούν στην Eυρωζώνη, αν και κατέχει το 1,9% του ευρωπαϊκού AEΠ και το 3,3% του πληθυσμού των 19 χωρών-μελών του ευρώ.