Ως απογοητευτική χαρακτηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) η πρόοδος προς την πραγματική σύγκλιση μεταξύ των 12 χωρών που αποτέλεσαν την ευρωζώνη τα πρώτα χρόνια.
Οι 12 χώρες που ήταν οι πρώτες που μπήκαν στην ευρωζώνη (1991 και 2001), έχουν αποκλίνει οικονομικά, αναφέρει στο μηνιαίο δελτίο της η ΕΚΤ, ένα «απογοητευτικό» συμπέρασμα που έρχεται σε αντίθεση με την υπόθεση ότι το κοινό νόμισμα θα επέτρεπε στις χώρες που υστερούν να καλύψουν σταδιακά τη διαφορά.
Οι χώρες της κεντρικής Ευρώπης είχαν σημαντικά κέρδη, αλλά ορισμένες από τις πρώτες χώρες που υιοθέτησαν το ευρώ προσκολλήθηκαν στα αδύναμα θεσμικά τους πλαίσια, κάτι που τις κατέστησε ευάλωτες σε σοκ, αναφέρει η ΕΚΤ, ενισχύοντας την πρόσφατη εκτίμησή της ότι η ευρωζώνη είναι ατελής και ευάλωτη.
Αρκετές χώρες της ευρωζώνης – μεταξύ τους η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Κύπρος και η Ελλάδα – υπήχθησαν σε προγράμματα στήριξης από τότε που ξεκίνησε η κρίση χρέους στην Ευρώπη, με την Αθήνα να φθάνει στο χείλος της εξόδου από τη ζώνη του ενιαίου νομίσματος νωρίτερα αυτό το μήνα, βυθίζοντας το ευρώ σε μια υπαρξιακή κρίση.
«Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις απόκλισης ανάμεσα στις χώρες που υιοθέτησαν από νωρίς το ευρώ, δεδομένου ότι στο διάστημα των 15 ετών μια σειρά χωρών με σχετικά χαμηλά εισοδήματα διατήρησαν (Ισπανία και Πορτογαλία) ή ακόμη αύξησαν (Ελλάδα) την εισοδηματική απόκλισή τους σε σχέση με το μέσο όρο» σημειώνει η ΕΚΤ στο οικονομικό της δελτίο.
«Επιπλέον, η Ιταλία, που ήταν αρχικά χώρα με υψηλότερο εισόδημα, κατέγραψε τη χειρότερη επίδοση, γεγονός που υποδηλώνει την ουσιαστική απόκλισή της από την ομάδα υψηλού εισοδήματος», προστίθεται στο δελτίο Τύπου.
Η ΕΚΤ υποστηρίζει ότι οι πρώτες χώρες που υιοθέτησαν το ευρώ σταμάτησαν νωρίς τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες με αποτέλεσμα οι οικονομίες τους να μην μπορούν να στηρίξουν την αύξηση της παραγωγικότητας, ενώ η έλλειψη αποτελεσματικού ανταγωνισμού συνέβαλε στην μη ορθολογική κατανομή των κεφαλαίων.
Επιπλέον, η απότομη πτώση των πραγματικών επιτοκίων ευνόησε την υπερβολική πιστωτική επέκταση, αυξάνοντας τη ζήτηση και εδραιώνοντας εσφαλμένες προσδοκίες για τα μελλοντικά εισοδήματα.
Στο μεταξύ, οι χώρες που υιοθέτησαν αργότερα το ευρώ, η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία και η Σλοβακία έχουν καταγράψει τον υψηλότερο βαθμό σύγκλισης ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ, πρόσθεσε η ΕΚΤ.
Αν και η Ελλάδα δεν είναι ιδρυτικό μέλος της νομισματικής ένωσης, η χώρα εντάχθηκε στην ευρωζώνη το 2001 και ήταν μεταξύ των 12 κρατών που άρχισαν τα χρησιμοποιούν τα τραπεζογραμμάτια του ευρώ το 2002.
