Πλεόνασμα 1 δισεκ. ευρώ παρουσίασε το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών τον Ιούνιο του 2015, μικρότερο κατά 251 εκατ. ευρώ από εκείνο του Ιουνίου του 2014.
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), η εξέλιξη αυτή οφείλεται ουσιαστικά στην επιδείνωση των ισοζυγίων πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων και μόνο δευτερευόντως στη σχετικά περιορισμένη μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών.
Ειδικότερα, το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών αυξήθηκε κατά 23 εκατ. ευρώ σε σχέση με εκείνο του Ιουνίου του 2014. Η αύξηση αυτή αντανακλά την αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία, δεδομένου ότι οι καθαρές πληρωμές για αγορές πλοίων περιορίστηκαν, αντισταθμίζοντας σχεδόν εξ ολοκλήρου την αύξηση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων. Η τελευταία οφείλεται στον περιορισμό των εξαγωγών πετρελαίου σχεδόν κατά το ήμισυ, παρά τη μικρή άνοδο των εισαγωγών. Όσον αφορά τις εισαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία, αυτές έμειναν στάσιμες, ενώ οι αντίστοιχες εξαγωγές μειώθηκαν κατά 1,9% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2014.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε κατά 39 εκατ. ευρώ, λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως των “λοιπών”, εκτός θαλάσσιων) και από λοιπές υπηρεσίες. Αντιθέτως, το ταξιδιωτικό ισοζύγιο παρουσίασε βελτίωση. Το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου αυξήθηκε κατά 33 εκατ. ευρώ, κυρίως ως αποτέλεσμα της αύξησης κατά 12,4% των αφίξεων μη κατοίκων ταξιδιωτών τον Ιούνιο και της ανόδου των αντίστοιχων εισπράξεων κατά 1,2%.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου των πρωτογενών εισοδημάτων αυξήθηκε κατά 100 εκατ. ευρώ τον Ιούνιο του 2015, κυρίως λόγω του περιορισμού, σε σχέση με τον Ιούνιο του 2014, του πλεονάσματος των λοιπών πρωτογενών εισοδημάτων, τα οποία περιλαμβάνουν επιδοτήσεις και φόρους επί της παραγωγής και των προϊόντων. Επίσης, το πλεόνασμα του ισοζυγίου των δευτερογενών εισοδημάτων παρουσίασε μείωση κατά 89 εκατ. ευρώ, λόγω του περιορισμού των καθαρών εισπράξεων της Γενικής Κυβέρνησης και των λοιπών τομέων.
Σύμφωνα με την ΤτΕ, το α΄ εξάμηνο του 2015, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε έλλειμμα 1,7 δισεκ. ευρώ, αυξημένο κατά 373 εκατ. ευρώ έναντι εκείνου της αντίστοιχης περιόδου του 2014.
Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην επιδείνωση των ισοζυγίων πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων. Αντιθέτως, το ισοζύγιο αγαθών παρουσίασε βελτίωση, η οποία υπεραντιστάθμισε τη μικρή μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών, με αποτέλεσμα τη βελτίωση του συνολικού ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών. Συνολικά, οι εισπράξεις από εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν μείωση κατά 3,6% το α΄ εξάμηνο του 2015, αλλά οι αντίστοιχες δαπάνες για εισαγωγές μειώθηκαν με ταχύτερο ρυθμό, κατά 6,5%.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών μειώθηκε κατά 887 εκατ. ευρώ, πρωτίστως λόγω του περιορισμού των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων και, δευτερευόντως, για εισαγωγές καυσίμων. Αντιθέτως, το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία αυξήθηκε. Σημειώνεται ότι οι εισπράξεις από εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία έμειναν σχεδόν στάσιμες, ενώ οι αντίστοιχες δαπάνες για εισαγωγές παρουσίασαν αύξηση κατά 6,5%.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε σε μικρό βαθμό, καθώς σημειώθηκε μείωση των καθαρών εισπράξεων από μεταφορές και λοιπές υπηρεσίες, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από την άνοδο των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Το α΄ εξάμηνο του 2015, οι συνολικές αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 20,8% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2014 και οι αντίστοιχες εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 8,2%.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων, το α΄ εξάμηνο του 2015, μετατράπηκε σε έλλειμμα, κυρίως λόγω της αύξησης των καθαρών πληρωμών που αφορούν εισοδήματα από επενδύσεις (τόκους, μερίσματα, κέρδη) και της μείωσης των καθαρών λοιπών πρωτογενών εισοδημάτων. Το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων κατέγραψε επίσης έλλειμμα έναντι πλεονάσματος την ίδια περίοδο του 2014.
Ισοζύγιο Κεφαλαίων
Τον Ιούνιο του 2015, το ισοζύγιο κεφαλαίων παρουσίασε πλεόνασμα 133 εκατ. ευρώ, κατά 274 εκατ. ευρώ μικρότερο από εκείνο του Ιουνίου 2014. Το α΄ εξάμηνο του 2015, το ισοζύγιο κεφαλαίων εμφάνισε πλεόνασμα 606 εκατ. ευρώ, κατά 1,2 δισεκ. ευρώ μικρότερο από εκείνο της ίδιας περιόδου του 2014.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαίων
Τον Ιούνιο του 2015, το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) εμφάνισε πλεόνασμα 1,1 δισεκ. ευρώ, κατά 525 εκατ. ευρώ μικρότερο σε σχέση με εκείνο του ίδιου μήνα του 2014. Το α΄ εξάμηνο του 2015, σημειώθηκε έλλειμμα 1,1 δισεκ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 491 εκατ. ευρώ το ίδιο διάστημα του 2014.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Τον Ιούνιο του 2015, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων δεν σημειώθηκαν αξιόλογες μεταβολές.
Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η καθαρή αύξηση κατά 941 εκατ. ευρώ των απαιτήσεων κατοίκων έναντι του εξωτερικού αντανακλά κυρίως την αύξηση κατά 1,2 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε μετοχές αλλοδαπών επιχειρήσεων και τη μείωση κατά 283 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια έκδοσης μη κατοίκων. Η μείωση κατά 732 εκατ. ευρώ των καθαρών υποχρεώσεων κατοίκων έναντι του εξωτερικού αντανακλά κυρίως την καθαρή μείωση κατά 700 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η καθαρή αύξηση τόσο των απαιτήσεων όσο και των υποχρεώσεων κατοίκων έναντι του εξωτερικού αντανακλά κυρίως τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (2). Επιπλέον, η καθαρή αύξηση των απαιτήσεων οφείλεται και στην αύξηση κατά 792 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό. Παράλληλα, η καθαρή αύξηση των υποχρεώσεων οφείλεται επίσης στην καθαρή αύξηση κατά 1,4 δισεκ. ευρώ των καταθέσεων και repos μη κατοίκων στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET).
Το α΄ εξάμηνο του 2015, οι καθαρές απαιτήσεις των κατοίκων από άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό σημείωσαν αύξηση κατά 143 εκατ. ευρώ, ενώ και οι αντίστοιχες υποχρεώσεις, οι οποίες αντιπροσωπεύουν άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα, σημείωσαν αύξηση κατά 84 εκατ. ευρώ.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, η καθαρή μείωση κατά 4,1 δισεκ. ευρώ των απαιτήσεων κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στη μείωση κατά 11,3 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια εξωτερικού, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από την αύξηση των τοποθετήσεών τους σε μετοχές αλλοδαπών επιχειρήσεων κατά 7 δισεκ. ευρώ. Επίσης, οι καθαρές υποχρεώσεις κατοίκων έναντι του εξωτερικού μειώθηκαν κατά 3,6 δισεκ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου και σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων.
Τέλος, στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η καθαρή αύξηση των απαιτήσεων και των υποχρεώσεων κατοίκων έναντι του εξωτερικού αντανακλά κυρίως τη στατιστική προσαρμογή, που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων, όπως αναφέρθηκε ήδη (3). Επιπλέον, το α΄ εξάμηνο του 2015 σημειώθηκε καθαρή αύξηση κατά 5,2 δισεκ. ευρώ των καταθέσεων και repos κατοίκων στο εξωτερικό, καθώς και καθαρή αύξηση κατά 20,8 δισεκ. ευρώ των καταθέσεων και repos μη κατοίκων στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET). Οι κινήσεις αυτές αντισταθμίστηκαν σε σημαντικό βαθμό από τη μείωση των δανειακών υποχρεώσεων κατοίκων.
Στο τέλος Ιουνίου 2015, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 5,1 δισεκ. ευρώ, έναντι 5,0 δισεκ. ευρώ στο τέλος Ιουνίου 2014.
