Σε παύση πληρωμών έχουν προχωρήσει το Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ) αλλά και οι αντίστοιχοι κλάδοι του ιδιωτικού τομέα, παγώνοντας περισσότερες από 62.000 αιτήσεις για εφάπαξ.
Ο νέος τρόπος υπολογισμού των παροχών παραμένει άγνωστος, όπως αναφέρει η Καθημερινή, με τα στελέχη των Ταμείων να εκτιμούν ότι ακόμη κι αν λυθεί άμεσα, από την υπηρεσιακή κυβέρνηση ο… γόρδιος δεσμός του εφάπαξ, στην καλύτερη περίπτωση οι πρώτες παροχές θα πληρωθούν στις αρχές Μαρτίου. Στην πράξη αυτό οδηγεί σε αναμονή που για κάποιους μπορεί να ξεπεράσει και τα 4 χρόνια, καθώς στην ουρά βρίσκονται όλοι οι ασφαλισμένοι που δικαιούνται εφάπαξ και κατέθεσαν αίτηση από την 1η Σεπτεμβρίου 2013 και μετά.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, στο ΤΠΔΥ η λίστα αναμονής αριθμεί 43.000 αιτήσεις για έκδοση εφάπαξ, εκ των οποίων οι 33.000 αφορούν τον στενό δημόσιο τομέα και βρίσκονται όλες στον «πάγο», καθώς πρόκειται για συνταξιούχους που αποχώρησαν από την 1η Σεπτεμβρίου του 2013 και μετά. Υπάρχουν βέβαια και περίπου 7.500 υπάλληλοι Δήμων και πρώην Κοινοτήτων, εκ των οποίων οι 4.000-4.500 έχουν καταθέσει αίτηση συνταξιοδότησης πριν από τις 31/8/2013 και για τους οποίους ισχύει ο παλαιός τρόπος υπολογισμού.
Γι’ αυτές τις περιπτώσεις, τα εφάπαξ δεν δίνονται γιατί απαιτείται πρώτα η έκδοση συνταξιοδοτικής πράξης από το ΕΤΕΑ, η οποία καθυστερεί. Τέλος, άλλες 2.500 αιτήσεις λιμνάζουν στους κλάδους των ιερέων, υπαλλήλων ΝΠΔΔ, υπαλλήλων Επιμελητηρίων και του Ταμείου Νομικών. Όλες αφορούν σε αποχωρήσεις μετά την 1/9/2013 και απαιτούν τον καθορισμό του νέου μαθηματικού τύπου για τον υπολογισμό των παροχών. Σε αυτές τις αναμονές πρέπει να προστεθούν περίπου 10.500 συνταξιούχοι του ιδιωτικού τομέα που περιμένουν την έκδοση του εφάπαξ τους από το Ταμείο Πρόνοιας Ιδιωτικού Τομέα (ΤΑΠΙΤ).
Να σημειωθεί ότι, πριν από 3 χρόνια συμφωνήθηκε με την τρόικα, η εφαρμογή συντελεστή βιωσιμότητας στα ταμεία πρόνοιας, για όσους αποχωρούν από τον Σεπτέμβριο του 2013 και μετά. Πρόκειται για τη γνωστή ρήτρα μηδενικού ελλείμματος που επιβλήθηκε και στις επικουρικές συντάξεις το ίδιο διάστημα. Ο μαθηματικός τύπος που δημιουργήθηκε χαρακτηρίστηκε ως ανεφάρμοστος από κυβερνητικά στελέχη, καθώς οδηγούσε σε δραστικές περικοπές τα εφάπαξ βοηθήματα, γι’ αυτό και δεν εφαρμόστηκε από τις δύο προηγούμενες κυβερνήσεις. Υπήρξαν μάλιστα και τεχνικά προβλήματα, καθώς τα ταμεία δεν διαθέτουν αναλυτικά στοιχεία για κάθε ασφαλισμένο, σε βάθος χρόνου.
Τον προηγούμενο Μάρτιο συστήθηκε ειδική επιτροπή ώστε να επανεξετασθεί ο τρόπος υπολογισμού, χωρίς την εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος. Η συγκεκριμένη επιτροπή είχε προτείνει μειώσεις που δεν ξεπερνούσαν το 10%. Ωστόσο, ο προτεινόμενος τρόπος υπολογισμού δεν νομοθετήθηκε με αποτέλεσμα οι αιτήσεις να πολλαπλασιάζονται. Η υπογραφή του 3ου Μνημονίου επανέφερε τη δέσμευση για εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος και στα εφάπαξ, ή ισοδύναμα μέτρα χωρίς δημοσιονομικό κόστος.
Πρόβλημα βέβαια αποτελεί και το κόστος των συνολικά 62.000 εφάπαξ που έχουν μπει στο «ψυγείο», καθώς εκτιμάται σε 1,4 δισ. ευρώ. Μόνο το ΤΠΔΥ πρέπει να καταβάλει 930 εκατ. ευρώ. Σήμερα, το Ταμείο των δημοσίων υπαλλήλων που λαμβάνουν κατά μέσο όρο εφάπαξ της τάξης των 29.000 ευρώ, έχει ετήσια έσοδα 300 εκατ. ευρώ και αποθεματικά μόλις 150 εκατ. ευρώ. Σε καλύτερη κατάσταση βρίσκεται το ΤΑΠΙΤ, το οποίο διαθέτει αποθεματικά της τάξης των 600 εκατ. ευρώ.
Στο πλαίσιο των ευρύτερων αλλαγών στο ασφαλιστικό, εξετάζεται σύμφωνα με πληροφορίες και η λύση της ενοποίησης των Ταμείων Πρόνοιας, με στόχο τη χρηματοδότηση των υποχρεώσεων από το σύνολο των αποθεματικών των υπό συγχώνευση ταμείων. Παράλληλα, και λόγω της κατάργησης των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης εκτιμούν ότι έως το 2018 θα αυξηθούν τα έσοδα των ταμείων, κυρίως του ΤΠΔΥ, και είναι πιθανό το σύστημα να ισορροπήσει.
