Συγχωνεύσεις σχολείων, αύξηση ωρών για εκπαιδευτικούς και όλα όσα προβλέπει το τρίτο μνημόνιο
Αλλαγές στο σύνολο της εκπαίδευσης περιλαμβάνει το μνημόνιο για την παιδεία που καλείται να εφαρμόσει, από τις 21 Σεπτεμβρίου, η νέα κυβέρνηση.
Το κυριότερο θέμα που θα «βάλει φωτιά» στις τσέπες των γονέων αφορά στην υπαγωγή της ιδιωτικής εκπαίδευσης στο 23% από το 0%.
Το θέμα έχει προκαλέσει σάλο στο χώρο της παιδείας αλλά και αναστάτωση στις οικογένειες οι οποίες αν δεν καταργηθεί η επιβολή ΦΠΑ θα κληθούν να βάλουν βαθιά το «χέρι στην τσέπη», καθώς το ΦΠΑ αφορά από ιδιωτικά σχολεία και Φροντιστήρια μέχρι Κέντρα Ξένων Γλωσσών, Κολλέγια και ΙΕΚ. Οι επιπτώσεις του μνημονίου αφορούν σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο και Πανεπιστήμιο αλλά και τους εκπαιδευτικούς.
Το κυριότερο πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει η επόμενη κυβέρνηση είναι η υποχρηματοδότηση της εκπαίδευσης και η έλλειψη πόρων για να λειτουργήσουν σχολεία και Πανεπιστήμια. Ηδη, μετά τις κλειστές τράπεζες, είδαμε και κλειστά σχολεία σε πολλές περιοχές της χώρας. Από την πλευρά τους πολλά Πανεπιστήμια είναι στο «κόκκινο», με τους εκπροσώπους τους να τονίζουν ότι αν δεν χρηματοδοτηθούν δεν θα μπορέσουν να πληρώσουν ούτε τη ΔΕΗ από την ερχόμενη ακαδημαϊκή χρονιά.
Μεγαλύτερος αριθμός μαθητών ανά τάξη (ήδη η απελθούσα ηγεσία του υπ. Παιδείας αύξησε από 27 σε 30 τους μαθητές ανά τάξη), πιθανότατα και συγχωνεύσεις σχολείων και αξιολόγηση του εκπαιδευτικού και του σχολικού έργου είναι από τις βασικές αλλαγές στο δημόσιο σχολείο, που αναμένεται να αλλάξει τη φιλοσοφία του αλλά και τον τρόπο χρηματοδότησής του.
Ο νέος υπουργός Παιδείας θα πρέπει να προχωρήσει στον εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ και ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες,προκειμένου έως τον Απρίλιο του 2016, να εναρμονίσουν το ελληνικό σύστημα με βάση την αξιολόγηση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος που εκπόνησε ο ΟΟΣΑ το 2011.
Η επανεξέταση θα καλύπτει όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης ενώ θα εστιάζει στη σύνδεση έρευνας και εκπαίδευσης και της συνεργασίας μεταξύ πανεπιστημίων, ερευνητικών ιδρυμάτων και ιδιωτικού τομέα, με σκοπό την ενίσχυση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας.
Στο μνημόνιο περιλαμβάνεται, επίσης, η επανεξέταση της μεταρρύθμισης του «Νέου Σχολείου», το περιθώριο περαιτέρω εξορθολογισμού των τάξεων, σχολείων και πανεπιστημίων, η λειτουργία και διακυβέρνηση των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, η αποδοτικότητα και αυτονομία των δημόσιων εκπαιδευτικών μονάδων και η αξιολόγηση και διαφάνεια σε όλα τα επίπεδα.
Με βάση την επανεξέταση που θα γίνει πάνω στις αρχές του ΟΟΣΑ, η νέα κυβέρνηση θα κληθεί να παρουσιάσει επικαιροποιημένο εκπαιδευτικό σχέδιο δράσης και να υποβάλει προτάσεις για δράσεις το αργότερο έως τον Μάιο του 2016, οι οποίες θα εγκριθούν έως τον Ιούλιο του 2016, προκειμένου τα μέτρα να τεθούν σε ισχύ πριν από το ακαδημαϊκό έτος 2016-17.
Ο νέος υπουργός Παιδείας θα έχει το δύσκολο έργο να ευθυγραμμίσει τον αριθμό διδακτικών ωρών ανά μέλος του προσωπικού, καθώς και την αναλογία μαθητών ανά τάξη και ανά εκπαιδευτικό, με τις βέλτιστες πρακτικές των χωρών του ΟΟΣΑ, το αργότερο έως τον Ιούνιο του 2018. Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και των σχολικών μονάδων θα συνάδει με το γενικό σύστημα αξιολόγησης της δημόσιας διοίκησης. Ενδεικτικό του προβλήματος είναι οτι το θέμα της αξιολόγηση του εκπαιδευτικού και του έργου του αποτελεί μεγάλο «αγκάθι» τα τελευταία χρόνια ενώ η συζήτηση για αύξηση των ωρών εργασίας των εκπαιδευτικών σε δύο επιπλέον την εβδομάδα, παραλίγο να «τινάξει» τις Πανελλαδικές στον αέρα καθώς οι εκπαιδευτικοί είχαν προαναγγείλει απεργία διαρκείας.
Αναλυτικά το μνημόνιο προβλέπει:
Πανεπιστήμια
Η επανεξέταση θα καλύπτει όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων των δεσμών μεταξύ έρευνας και εκπαίδευσης και της συνεργασίας μεταξύ πανεπιστημίων, ερευνητικών ιδρυμάτων και επιχειρήσων με σκοπό την ενίσχυση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας.
Νέο Σχολείο
Μεταξύ άλλων, η επανεξέταση θα αξιολογήσει την υλοποίηση της μεταρρύθμισης του «Νέου Σχολείου», το περιθώριο περαιτέρω εξορθολογισμού (των τάξεων, σχολείων και πανεπιστημίων), τη λειτουργία και διακυβέρνηση των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, την αποδοτικότητα και αυτονομία των δημόσιων εκπαιδευτικών μονάδων και την αξιολόγηση και διαφάνεια σε όλα τα επίπεδα.
Πρακτικές ΟΟΣΑ
Η επανεξέταση θα προτείνει συστάσεις σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές των χωρών του ΟΟΣΑ.
Σχέδιο δράσης έως τον Μάιο του 2016
Με βάση τις συστάσεις της επανεξέτασης, οι αρχές θα εκπονήσουν επικαιροποιημένο εκπαιδευτικό σχέδιο δράσης και θα υποβάλουν προτάσεις για δράσεις το αργότερο έως τον Μάιο του 2016, οι οποίες θα εγκριθούν έως τον Ιούλιο του 2016, και εφόσον είναι δυνατόν, τα μέτρα θα πρέπει να τεθούν σε ισχύ πριν από το ακαδημαϊκό έτος 2016-2017.
Αξιολόγηση – ωράριο εκπαιδευτικών
Ειδικότερα, οι αρχές δεσμεύονται να ευθυγραμμίσουν τον αριθμό διδακτικών ωρών ανά μέλος του προσωπικού, καθώς και την αναλογία μαθητών ανά τάξη και ανά εκπαιδευτικό, με τις βέλτιστες πρακτικές των χωρών του ΟΟΣΑ, το αργότερο έως τον Ιούνιο του 2018.
Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και των σχολικών μονάδων θα συνάδει με το γενικό σύστημα αξιολόγησης της δημόσιας διοίκησης. Οι αρχές θα διασφαλίσουν τη δίκαιη μεταχείριση όλων των φορέων παροχής εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών ιδρυμάτων, καθορίζοντας ελάχιστα πρότυπα.
Σύνδεση Εκπαίδευσης με την Έρευνα
Για τη σύνδεση της Εκπαίδευσης με την Έρευνα ψηφίστηκε η ακόλουθη δέσμευση: όσον αφορά τη σύνδεση της εκπαίδευσης με την έρευνα και ανάπτυξη, οι ελληνικές αρχές έχουν δεσμευτεί να δρομολογήσουν ολοκληρωμένη διαδικασία διαβούλευσης μετά την επανεξέταση των δεσμών μεταξύ εκπαίδευσης και Ε&Α (βλ. ενότητα 4.1 «Εκπαίδευση») με σκοπό την εφαρμογή των βέλτιστων πρακτικών. Η οργάνωση και το χρονοδιάγραμμα της διαβούλευσης θα καθοριστούν έως τον Οκτώβριο του 2015.
Επαγγελματική κατάρτιση
Επιπλέον, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 2016 και προκειμένου να επιτύχει τον εκσυγχρονισμό και την επέκταση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ), και με βάση τη μεταρρύθμιση που εγκρίθηκε το 2013 (ν. 4186/2013), η κυβέρνηση, έως τον Δεκέμβριο του 2015.
1) θα θεσπίσει ένα σύγχρονο πλαίσιο ποιότητας για την ΕΕΚ/μαθητεία.
2) θα δημιουργήσει ένα σύστημα για τον προσδιορισμό των αναγκών σε επίπεδο δεξιοτήτων και μια διαδικασία αναβάθμισης των προγραμμάτων και της πιστοποίησης.
3) Θα δρομολογήσει πιλοτικές συμπράξεις με περιφερειακές αρχές και εργοδότες το 2015-2016.
4) Θα χαράξει ολοκληρωμένο σχέδιο εφαρμογής του Υπουργείου Εργασίας, του Υπουργείου Παιδείας και του ΟΑΕΔ, με σκοπό την παροχή του απαιτούμενου αριθμού θέσεων μαθητείας για όλους τους σπουδαστές της επαγγελματικής εκπαίδευσης (ΕΠΑΣ και ΙΕΚ) έως το 2016 και για το 33% τουλάχιστον του συνόλου των σπουδαστών της τεχνικής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ΕΠΑΛ) έως το 2016-2017.
5) Θα διασφαλίσει μεγαλύτερη συμμετοχή των εργοδοτών και μεγαλύτερη χρήση της ιδιωτικής χρηματοδότησης. Το ακαδημαϊκό έτος 2015-2016 θα λειτουργήσουν περιφερειακές συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα.
Υπογραμμίζεται ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη οι «οδηγίες» του ΟΟΣΑ, από τη σχετική «Εκθεση του ΟΟΣΑ: Καλύτερες επιδόσεις και επιτυχείς μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση», σύμφωνα με την οποία: «Η μισθολογική δαπάνη ανά μαθητή είναι άνω του μέσου όρου του ΟΟΣΑ, κυρίως επειδή οι Έλληνες εκπαιδευτικοί έχουν λιγότερες διδακτικές ώρες και η Ελλάδα έχει μικρότερες σε αριθμό μαθητών τάξεις.
Επίσης, μικρότερο ποσοστό φοιτητών που εισάγονται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ολοκληρώνουν τις προπτυχιακές τους σπουδές εντός του προβλεπόμενου χρόνου φοίτησης από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην Ευρώπη. Η μέση αναλογία μαθητών/εκπαιδευτικών και ο αριθμός μαθητών ανά τάξη στην Ελλάδα είναι σημαντικά χαμηλότερα από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Οι εκπαιδευτικοί στην Ελλάδα διδάσκουν σημαντικά λιγότερες ώρες ετησίως από σχεδόν όλες τις άλλες χώρες στην Ευρώπη. Το υψηλό κόστος μονάδας οφείλεται κατά κύριο λόγο στο γεγονός ότι οι Έλληνες εκπαιδευτικοί διδάσκουν σχετικά λιγότερες ώρες και η Ελλάδα έχει μικρότερες τάξεις».
