Την πλήρη κατάργηση των φοροαπαλλαγών δρομολογεί η κυβέρνηση, παράλληλα με αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος και κεφαλαίου, με σκοπό τον σχεδιασμό ενός φορολογικού συστήματος που θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των θεσμών και τις δεσμεύσεις που ανέλαβε η ελληνική κυβέρνηση με την υπογραφή του τρίτου μνημονίου.
Στόχος είναι η δημοσιονομική προσαρμογή μέσω της δικαιότερης κατανομής φόρων κι ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση αποτελεί η εξοικονόμηση ενός μεγάλου μέρους από τα 3,6 δισ. ευρώ που είναι σήμερα η «σπατάλη» όσων απολαμβάνουν φοροαπαλλαγές.
Όπως κατέστησε σαφές το οικονομικό επιτελείο και συγκεκριμένα ο νέος αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης «η κυβέρνηση ήδη προετοιμάζεται για τη μείωση των ανισοτήτων και την καλύτερη κατανομή του δημοσιονομικού βάρους».
Ο ίδιος διευκρίνισε ότι προχωρά η αναθεώρηση, «η επισκόπηση του φόρου εισοδήματος με στόχο να γίνει πιο προοδευτικός, να απαλειφθούν εξαιρέσεις που είναι άδικες ή παλιές, ξεπερασμένες και να ξαναδούμε το θέμα της διαφοράς των φορολογικών συντελεστών με βάση την πηγή του φόρου εισοδήματος, που νομίζουμε ότι έχει οδηγήσει σε μεγάλη απώλεια εσόδων».
Οι αλλαγές που δρομολογούνται, βάσει μνημονίου, θα πρέπει να λάβουν τη μορφή σχεδίου νόμου τον Οκτώβριο, οπότε και το οικονομικό επιτελείο υποχρεούται να προχωρήσει στη μεταρρύθμιση του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος με αλλαγές στην κλίμακα και το αφορολόγητο, στη σταδιακή κατάργηση της προτιμησιακής φορολογικής μεταχείρισης των αγροτών με ποσοστά που ορίζονται στο 20% για το φορολογικό έτος 2016 και στο 26% για το φορολογικό έτος 2017, καθώς και στην αύξηση του φορολογικού συντελεστή επί του ετήσιου εισοδήματος από ενοίκια, για εισοδήματα κάτω των 12.000 ευρώ στο 15% (από 11%) και για εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ στο 35% (από 33%).
Αύξηση κλιμακίων
Στον τομέα της φορολογίας εισοδήματος, η κυβέρνηση, σύμφωνα και με δημοσίευμα της Ναυτεμπορικής, σχεδιάζει να θεσπίσει ενιαία φορολογική κλίμακα, που θα καλύπτει όλα τα εισοδήματα ανεξαρτήτως πηγής, με περισσότερα κλιμάκια. Στόχος των παραγόντων του υπουργείου Οικονομικών είναι να καταστεί δικαιότερη η φορολόγηση των ασθενέστερων οικονομικά ομάδων, που έχουν πληγεί όλα τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και η δικαιότερη κατανομή των βαρών, ώστε οι «έχοντες» να συμβάλλουν ανάλογα με τη φοροδοτική τους ικανότητα, καταβάλλοντας τους φόρους που πραγματικά τους αναλογούν.
Στο πλαίσιο αυτό, η νέα κλίμακα θα είναι προοδευτική με συντελεστές που θα ξεκινούν από πολύ χαμηλά, ενδεχομένως και από 5% για εισοδήματα άνω του αφορολογήτου ορίου που εξετάζεται να κινηθεί στο όριο της φτώχειας, που με βάση τα τελευταία επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ καθορίζεται σε ετήσιο εισόδημα 4.608 ευρώ για τον άγαμο και στα 9.677 ευρώ για μια τετραμελή οικογένεια με παιδιά έως 14 ετών.
Με τον τρόπο αυτό ουσιαστικά προστατεύονται όχι μόνο όσοι Ελληνες βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας, αφού συνδυαστικά θα υπάρξουν σημαντικές αλλαγές και στα τεκμήρια διαβίωσης ώστε να μην πέφτουν οι αδύνατες οικονομικά ομάδες στα «δίχτυα» τους, αλλά και όσοι γενικότερα έχουν πραγματικά χαμηλά εισοδήματα και δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν σήμερα λόγω της υψηλής φορολογίας και των τεκμηρίων στις υποχρεώσεις τους. Αλλωστε, όπως επισημαίνουν κορυφαία στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, όλες οι αλλαγές σχεδιάζονται προς τη γενική κατεύθυνση που έχει δοθεί από το Μέγαρο Μαξίμου για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης.
Από την άλλη πλευρά, βέβαια, οι απώλειες που θα υπάρξουν στα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού, από την ελάφρυνση των χαμηλότερων εισοδηματικά στρωμάτων, θα ισοσκελιστούν με την υψηλότερη φορολόγηση των υπόχρεων που δηλώνουν αυξημένα εισοδήματα.
Για τον λόγο αυτό άλλωστε στη νέα προοδευτική κλίμακα εξετάζεται όπως εκτός από τον συντελεστή 50%, που αναμένεται να θεσπιστεί για εισοδήματα πέριξ των 100.000 ευρώ, υπάρξουν και υψηλότεροι για ακόμη μεγαλύτερα εισοδήματα.
Κατάργηση φοροαπαλλαγών και ισοδύναμα
Η κυβέρνηση αναζητά ισοδύναμα στις φοροαπαλλαγές και συγκεκριμένα στην κατάργηση όσων απαλλαγών έχουν απομείνει και οι οποίες επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό με ποσό που ξεπερνά τα 3,6 δισ. ευρώ.
Εξάλλου και ο εντοπισμός όλων των κινήτρων που αφορούν τη φορολόγηση εισοδήματος των επιχειρήσεων και ενσωμάτωση των εξαιρέσεων από τη φορολόγηση στον ΚΦΕ, καταργώντας εκείνες που κρίνονται αναποτελεσματικές ή άδικες, που προβλέπεται στις μνημονιακές υποχρεώσεις του Οκτωβρίου, αποτελεί ένα τέλειο «άλλοθι» για το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι σήμερα οι φοροαπαλλαγές στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης κοστίζουν 1,047 δισ. ευρώ, στον ΦΠΑ 970 εκατ. ευρώ, ενώ περιλαμβάνεται και η έκπτωση 30% στους συντελεστές ΦΠΑ για τα νησιά.
Μια έκπτωση όμως που πρέπει να υπογραμμιστεί ότι σταδιακά καταργείται πλέον, αφού εντός του τρέχοντος μηνός με κοινή απόφαση των υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών θα πρέπει να καθοριστούν τα πρώτα νησιά στα οποία θα εφαρμοστεί η κατάργηση της εν λόγω έκπτωσης 30% στον ΦΠΑ.
Ταυτόχρονα όμως οι φοροαπαλλαγές στη φορολογία κεφαλαίου «κοστίζουν» 659 εκατ. ευρώ, ενώ στις κληρονομιές και γονικές παροχές 545 εκατ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι ενώ το 2009 οι 980 φοροαπαλλαγές ανέρχονταν στο ποσό των περίπου 8 δισ. ευρώ, σήμερα οι περίπου 700 φοροαπαλλαγές κοστίζουν στο ελληνικό Δημόσιο 3,6 δισ. ευρώ.
Τι δικαιούνται σήμερα οι φορολογούμενοι ανεξαρτήτως πηγής εισοδήματος:
α) Τη μείωση φόρου κατά 200 ευρώ λόγω αναπηρίας τουλάχιστον 67%.
β) Τη μείωση φόρου για ιατρικές δαπάνες, εφόσον οι ίδιοι ή και τα εξαρτώμενα μέλη τους έχουν δαπάνες ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης, είτε στην ημεδαπή, είτε στην αλλοδαπή και εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου. Στην έννοια των εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης περιλαμβάνονται:
Οι αμοιβές που καταβάλλονται σε γιατρούς και ιατρικά κέντρα όλων των ειδικοτήτων για ιατρικές επισκέψεις, εξετάσεις και θεραπείες.
Τα έξοδα νοσηλείας που καταβάλλονται σε νοσηλευτικά ιδρύματα, ιδιωτικές κλινικές και οι δαπάνες που καταβάλλονται για τη διαρκή κάλυψη ιατρικών αναγκών, όπως π.χ. συνδρομές σε επιχειρήσεις που παρέχουν διαρκή ιατρική κάλυψη.
Εξοδα για ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη γενικά.
Αμοιβές που καταβάλλονται σε νοσηλευτές για την παροχή υπηρεσιών σε ασθενή κατά τη νοσηλεία του σε νοσοκομείο ή κατ’ οίκον.
Η δαπάνη για την αντικατάσταση μελών σώματος με τεχνητά μέλη και η δαπάνη αγοράς και τοποθέτησης οργάνων, όπως ακουστικά βαρηκοΐας, γυαλιά οράσεως, βηματοδότες κ.λπ.
Εξοδα νοσοκομειακής περίθαλψης, καθώς και δαπάνη για δίδακτρα ή τροφεία σε ειδικές για την πάθησή τους Σχολές, Ιδρύματα ή Οργανισμούς, τέκνων με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 40%, εφόσον το ετήσιο εισόδημα των τέκνων αυτών δεν υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ.
Ποσό ίσο με το 50% της δαπάνης που καταβάλλεται σε επιχειρήσεις περίθαλψης ηλικιωμένων.
γ) Τη μείωση φόρου για δωρεές προς συγκεκριμένους φορείς δικαιούνται όλοι οι φορολογούμενοι, ανεξαρτήτως πηγής εισοδήματος, εφόσον οι δωρεές αυτές υπερβαίνουν στη διάρκεια του φορολογικού έτους τα 100 ευρώ.