Μνημονιακή υποχρέωση η άρση νομικών και άλλων κωλυμάτων για την είσοδο ξένων funds στην διαχείριση των «κόκκινων δανείων
Μνημονική τους υποχρέωση καλούνται να υλοποιήσουν, εντός τρέχοντος Οκτωβρίου, η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), υποβάλλοντας έκθεση που θα περιλαμβάνει όλα εκείνα τα υφιστάμενα σήμερα νομικά, νομοτεχνικά και κανονιστικά κωλύματα σχετικά με την επιτυχή αντιμετώπιση – διαχείριση των λεγομένων «κόκκινων» δανείων.
Μαζί με αυτήν την έκθεση, η ΤτΕ θα πρέπει να αξιολογήσει και την ικανότητα της κάθε τράπεζας στην αντιμετώπιση του προβλήματος ανά κατηγορία δανείων.
Έτσι, παρά τις προεκλογικές εξαγγελίες αναφορικά με την μη παραχώρηση της διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε ξένα επενδυτικά κεφάλαια (funds), η συγκεκριμένη Αγορά φαίνεται πως ανοίγει προς όφελος κάποιων επενδυτικών σχημάτων του εξωτερικού -τουλάχιστον ως προς την συνδιαχείριση, σε πρώτη φάση, των δανείων νοικοκυριών ή/και επιχειρήσεων.
Σημαντικό βήμα προς την επιτυχή διαχείριση του εν λόγω κινδύνου αποτελεί η εξέταση, από ειδική ομάδα εργασίας και με βάση την διεθνή εμπειρία, όλων εκείνων των νομικών εμποδίων που μέχρι σήμερα καθιστούσαν ως μη αποτελεσματική την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων (ΝPLs).
Η συγκεκριμένη δράση θα λάβει ασφαλώς υπόψη της όλα εκείνες τις διατάξεις του τον Κώδικα Δεοντολογίας της ΤτΕ, σχετικά με την προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών, και τα μέτρα στήριξης των πραγματικά «ασθενών» οφειλετών -όπως άλλωστε προβλέπει και το ισχύον μνημόνιο, στο οποίο αναφέρεται η κυβερνητική υποχρέωση δημιουργίας πλέγματος ασφαλείας και ουσιαστικής προστασίας για όσους αδυνατούν ν’ ανταποκριθούν στις δανειακές τους υποχρεώσεις.
Με λίγα λόγια, προϋπόθεση επιτυχίας αποτελεί ο διαχωρισμός όσων πραγματικά τελούν εν αδυναμία πληρωμής από τους «κατ’ επάγγελμα» κακοπληρωτές –ιδιώτες και επιχειρηματίες.
Το ΤΧΣ, σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος, καλείται να αποτυπώσει τις δυσκολίες που υπάρχουν ώστε να αναπτυχθεί μια δυναμική και ευέλικτη αγορά διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων, να θέσει κριτήρια αποδοτικότητας στη διαχείρισή τους και να καταλήξει σ΄ ένα σχέδιο δράσης αναφορικά με την αποτελεσματική διαχείριση δανείων μεγάλων επιχειρήσεων.
Ήδη το ΤΧΣ «τρέχει» την διαδικασία πρόσληψης ειδικού συμβούλου με σχετική εμπειρία, ακολουθώντας το παράδειγμα της ΤτΕ η οποία για τον σκοπό αυτό έχει ως επίσημο συνεργάτη της την BlackRock Solutions. Κατά την χθεσινή άτυπη συνάντηση γνωριμίας της νέας διοίκησης του ΤΧΣ με τα ΜΜΕ, οι κ.κ. Μιχελής και Ξενόφος τόνισαν ότι, όσον αφορά την διαχείριση των επισφαλών δανείων, στόχος είναι η διαμόρφωση μιας δυναμικής και ευέλικτης Αγοράς διαχείρισής τους με την αξιοποίηση της πολύτιμης εμπειρίας ξένων παρόχων.
Σε δεύτερη φάση, ο σχεδιασμός προβλέπει την ίδρυση κοινοπραξιών από τράπεζες και εξειδικευμένες στο αντικείμενο εταιρείες, ώστε, παράλληλα με την άρση των κωλυμάτων διάθεσης και ανάληψης κινδύνων (risks) από τρίτους, να διευκολυνθεί η είσοδος ξένων επενδυτών στις διαδικασίες αναδιάρθρωσης επιχειρήσεων -καθώς η διαδικασία θα αφορά κυρίως τα επιχειρηματικά δάνεια.
Το ισχύον καθεστώς προβλέπει μεν την σύσταση μεικτών εταιρειών, αλλά η δραστηριότητα αυτών προσκρούει σε μια σειρά νομικών και γραφειοκρατικών κωλυμάτων. Απαραίτητος θεωρείται πλέον ο εκσυγχρονισμός της ελληνικής νομοθεσίας, προκειμένου να αντισταθμιστεί η σχετική έλλειψη εμπειρίας από την πλευρά των ελληνικών τραπεζών, καθώς αυτές είναι δύσκολο να απαλλαγούν από τον χρόνιο «εθισμό» τους σε ένα απαρχαιωμένο μοντέλο χορήγησης – διαχείρισης δανείων.
Φτωχή η «συγκομιδή»
Ο πρόεδρος του Γενικού Συμβουλίου του ΤΧΣ Γιώργος Μιχελής τόνισε χθες ότι η προσπάθεια συγκέντρωσης εσόδων από καθυστερούμενα δάνεια υστερεί σε σημαντικό βαθμό –κάτι στο οποίο σαφώς συμφωνεί και η ΤτΕ, στην έκθεση της οποίας αναφέρεται πως από τα δάνεια που τουλάχιστον μία φορά έχουν τεθεί σε καθεστώς ρύθµισης (forborne exposures), το 70% συµπεριλαµβάνεται στα µη εξυπηρετούµενα ανοίγµατα (NPEs) είτε γιατί έχουν εµφανίσει πάλι καθυστέρηση είτε γιατί η εξόφλησή τους εκτιμάται ως απίθανη.
Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ανέρχονται συνολικά στα 100 δισ. ευρώ (κατά προσέγγιση) και αναμφισβήτητα συνιστούν, λόγω του μεγέθους τους, θέμα προς άμεση επίλυση προκειμένου να επιτευχθεί σύντομα η ανάπτυξη του τραπεζικού συστήματος.
Γιατί απέτυχαν μέχρι τώρα τα μέτρα
Η μέχρι σήμερα αποτυχία των ρυθμίσεων για την αντιμετώπιση του προβλήματος θεωρείται ο βραχυπρόθεσμος χαρακτήρας των μέτρων που επιλέχθηκαν , όπως για παράδειγμα η κεφαλαιοποίηση ληξιπρόθεσµων οφειλών, που εφαρμόστηκε περίπου στο 55% των περιπτώσεων.
Αντιθέτως, όποτε υιοθετήθηκαν λύσεις µακροπρόθεσµου χαρακτήρα, τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά, αφού διευθετήθηκε οριστικά το 25% των περιπτώσεων.
