Σχεδιάζουν επενδύσεις πάνω από 1 δισ. ευρώ σε διάφορους κλάδους
«Μέχρι σήμερα, μόλις 10 εταιρείες της γείτονος, δραστηριοποιούνται στη χώρα μας, με κεφάλαια 30 εκ. ευρώ, λόγω γραφειοκρατίας»
Οι δρόμοι Ελλήνων και Τούρκων επιχειρηματιών «συναντιούνται» στην Ελλάδα. Μπορεί η κυρίαρχη τάση να θέλει περισσότερες από 340 ελληνικές επιχειρήσεις να δραστηριοποιούνται στη γείτονα, έχοντας επενδύσει περισσότερα από 6 δισ. ευρώ, αλλά την τελευταία διετία με αργά και σταθερά βήματα και οι γείτονες περνούν επιχειρηματικά το Αιγαίο και σχεδιάζουν να επενδύσουν πάνω από 1 δισ. ευρώ.
Οι προθέσεις τους έγιναν αντιληπτές στο ταξίδι του πρωθυπουργού της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, λίγο πριν την εκπνοή του 2010 στη χώρα μας, όπου τον συνόδευαν μερικά από τα πιο «γερά πορτοφόλια» της επιχειρηματικής ζωής της Ανατολής. Πολλοί ήταν εκείνοι, οι οποίοι σε επαφές τους με εκπροσώπους της ελληνικής επιχειρηματικής «αφρόκρεμας», εξέφρασαν επενδυτικό ενδιαφέρον για διάφορους τομείς, από το εμπόριο και την ενέργεια, μέχρι τη ναυτιλία, το real estate, τον τουρισμό και τον χρηματοοικονομικό κλάδο.
Αρκεί βέβαια να υπερκεραστούν τα εμπόδια, που τόσα χρόνια τους κρατούσαν μακριά από την «γειτόνισσά» τους, όπως η γάγγραινα της γραφειοκρατίας και η κατάργηση της βίζας. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα έφεραν μάλιστα, πως για να ανοίξει ένας ξένος επενδυτής ένα απλό εστιατόριο στην Ελλάδα απαιτείται τουλάχιστον ένας χρόνος για την εξασφάλιση άδειας, ενώ στην Τουρκία ακόμη και για μια επένδυση στον πολύπλοκο τραπεζικό τομέα, χρειάζεται μόλις μία ημέρα.
Γι’ αυτό άλλωστε και μέχρι σήμερα στη χώρα μας, οι τούρκικες επιχειρήσεις μετριούνται στα δάχτυλα των χεριών και οι επενδύσεις τους δεν ξεπερνούν συνολικά τα 30 εκατ. ευρώ, ενώ σημαντικότερη όλων είναι εκείνη της Ziraat Bank στη Θράκη. Και επειδή πολιτική και business πλέον είναι αλληλένδετες, ακόμα και σε χώρες που τις χωρίζουν αγεφύρωτες εθνικές και πολιτικές διαφορές, οι Τούρκοι «βλέπουν» με άλλο μάτι τη χώρα μας, αφού στόχος τους είναι να αποκτήσουν καταλυτικό ρόλο στα Βαλκάνια και την Ευρώπη ως μια από τις ισχυρότερες οικονομικές δυνάμεις.
Η Ελλάδα τους «χρησιμεύει» ως μέλος της Ευρωζώνης, αφού μέσω ενός κράτους – μέλους μπορούν να πετύχουν ευκολότερα τους σκοπούς τους, ενώ από την άλλη και η χώρα μας έχει ανάγκη από νέα επενδυτικά κεφάλαια, αφού η οικονομική κρίση «γεννά» ευκαιρίες και πολλοί «μνηστήρες» εκφράζουν ενδιαφέρον για εξαγορές – δέλεαρ.
Τρόφιμα- εμπόριο
Το έγγραφο του γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας στην Άγκυρα, στο οποίο αναφέρεται πως δύο από τις μεγαλύτερες αλυσίδες τροφίμων της Τουρκίας, οι Mado και Citir Simit ανακοίνωσαν και επισήμως τις επενδύσεις τους στη χώρα μας, επιβεβαιώνει το δημοσίευμα της «DEAL» την 14η Δεκέμβρη 2010.
Πίσω από την Citir Simit βρίσκεται ένας από τους ανερχόμενους επιχειρηματικούς παράγοντες της γείτονος, ο Χαλούκ Οκιουτούρ. Ένας βαθύπλουτος Τούρκος, που εδώ και δύο χρόνια μελετούσε την είσοδό του στην Ελλάδα. Ο Οκιουτούρ, που θεωρείται ο βασιλιάς των fast food της Τουρκίας είναι ιδιοκτήτης της Citir Simit, της μεγαλύτερης αρτοβιομηχανίας της γειτονικής χώρας, στα σχέδια της οποίας είναι να πλημμυρίσει την ευρωπαϊκή αγορά με το παραδοσιακό κουλούρι (σιμίτι), με τη δημιουργία 500 σημείων πώλησης σε ολόκληρη τη γηραιά ήπειρο – αρχής γενομένης από την Ελλάδα.
Οι απεσταλμένοι του Τούρκου επιχειρηματία έχουν μάλιστα εντοπίσει εδώ και καιρό τους χώρους στους οποίους θα «στεγαστεί» το φιλόδοξο εγχείρημά τους και λέγεται ότι «target places» είναι το κέντρο της Αθήνας και συγκεκριμένα η πλατεία Συντάγματος και Ομονοίας, ενώ για την υλοποίηση των επενδυτικών του σχεδίων έχει προσλάβει μέχρι και εταιρεία συμβούλων.
Εκτός όμως από τα κουλούρια made in Turkey και η τουρκική εταιρεία τροφίμων Mado ανακοίνωσε πρόσφατα πως σχεδιάζει να δημιουργήσει μονάδα παραγωγής στην Ελλάδα, με σκοπό να επεκταθεί μέσω εξαγωγών και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η αλυσίδα καφέ και παγωτού είναι σύμβολο στην γείτονα, αφού συγκεντρώνει καθημερινά εκατοντάδες επισκέπτες. Ξεκίνησε από ένα μικρό κατάστημα στην Κωνσταντινούπολη και έχει ταξιδέψει τη φήμη της μέχρι το Ντουμπάι, τη Σαουδική Αραβία, την Κύπρο, την Αυστραλία, το Χονγκ Κονγκ, τη Νότια Κορέα και τη Βουλγαρία.
Την ελληνική αγορά «βολιδοσκοπεί» σύμφωνα με πληροφορίες και τρίτος μεγάλος όμιλος, ο οποίος θέλει να δημιουργήσει αλυσίδα κεμπάπ, ενώ οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως έγινε μέχρι και πρόταση εξαγοράς του θρυλικού Μπαϊρακτάρη στην πλατεία Μοναστηρακίου, αν και κάτι τέτοιο παραμένει ανεπιβεβαίωτο. Κάθοδο όμως προς την Αθήνα ετοιμάζει και μια από τις μεγαλύτερες αλυσίδες οικιακού εξοπλισμού και επίπλων της Τουρκίας, η Istikbal.
Η εταιρεία διαθέτει εξαγωγική δραστηριότητα σε 70 χώρες και την Αμερική, ενώ στην Ελλάδα έχει αναπτύξει δίκτυο καταστημάτων σε Καβάλα, Ορεστιάδα και Σέρρες και μέσω αντιπροσώπων συμπληρωματικά σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα και Εύβοια. Πληροφορίες αναφέρουν πως ο όμιλος έχει δρομολογήσει επένδυση για τη δημιουργία ενός μεγάλου καταστήματος στο Μαρκόπουλο, ενώ σχεδιάζει την επέκταση του δικτύου του σε όλη τη χώρα, μέσω franchise.
Στη χώρα μας είναι ήδη παρούσες αρκετές εταιρείες ένδυσης και υπόδησης από τη γείτονα χώρα και μάλιστα, μερικά από τα πιο γνωστά της brands, όπως είναι οι Ipekyol, Koton, Mavi Jeans, Inci Shoes και Gizia. Οι εταιρείες αυτές διαθέτουν καταστήματα σε ιδιαίτερα εμπορικά σημεία στο Μαρούσι, τη Κηφισιά, τη Γλυφάδα και το Κολωνάκι.
Real Estate- ενέργεια
Το ενδιαφέρον των Τούρκων, το οποίο τέθηκε και σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, που αφορά σε δύο κρίσιμους και συνάμα ευαίσθητους τομείς για την ανάπτυξη οικονομικών και επιχειρηματικών σχέσεων, εκείνους της ενέργειας και του real estate, όπως φαίνεται μάλλον θα μείνει σε επίπεδο συζητήσεων.
Περιμένοντας την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος, τουρκικές ιδιωτικές εταιρείες διεκδικούν το δικαίωμα να πωλούν ρεύμα στα νησιά του Αιγαίου, ενώ πολλά έχουν ακουστεί γύρω από το θέμα της εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων πετρελαίου, αφού το Αιγαίο αποτελεί μια ευαίσθητη περιοχή και οι κάτοικοι δεν θέλουν ούτε να ακούνε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, να βάλουν δηλαδή πόδι οι γείτονες στην ελληνική θάλασσα, ενώ οι διπλωματικοί κύκλοι λένε ότι θα αποτελέσει casus belli ο «μαύρος χρυσός» για την εθνική κυριαρχία.
Στον κλάδο του real estate από την άλλη, αν και υπάρχουν δυσκολίες για τους ξένους επενδυτές, αφού τα νησιά και όλη η Βόρεια Ελλάδα, για τα οποία ενδιαφέρονται να επενδύσουν σε τουριστικές υποδομές και ακίνητα οι Τούρκοι, αποτελούν παραμεθόριο και απαιτείται ειδική άδεια από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, προκειμένου να προχωρήσουν, εκείνοι επιμένουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι ένα από τα μεγαλύτερα real estate agencies στην Ελλάδα, η Δανός / ΒΝΡ Paribas Real Estate, υπέγραψε πριν από περίπου ένα μήνα συμφωνία με την τουρκική εταιρεία παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών στα ακίνητα Turyap SA, έναν από τους μεγαλύτερους παίκτες στην τουρκική και διεθνή κτηματαγορά, με 337 υποκαταστήματα στη γειτονική χώρα, με αντικείμενο την ίδρυση κοινοπραξίας.
Στόχος, τα χρυσοφόρα ελληνικά ακίνητα που σε λίγο θα βγουν στο σφυρί προς αξιοποίηση… Ρόλο-κλειδί στην προώθηση των τουρκικών επιχειρηματικών συμφερόντων στην Ελλάδα παίζει ο 51χρονος Erol User. Ο Τούρκος επιχειρηματίας και banker είναι ο ιδρυτής της User Hellas Συμβουλευτικές Υπηρεσίες Α.Ε., ενώ λειτουργεί ως «μεσάζων», όχι μόνο για τους επενδυτές του Βοσπόρου, αλλά και για Έλληνες που σχεδιάζουν επενδύσεις στην Κωνσταντινούπολη.
Ο User, με παρουσία στην Ελλάδα από τη δεκαετία του ’80, βρίσκεται στο άμεσο περιβάλλον του Ταγίπ Ερντογάν και είναι συνομιλητής του Γιώργου Παπανδρέου. Παρουσία στην ελληνική αγορά έχει και ο όμιλος Κοτς. Το 2007 είχε διεκδικήσει σε κοινοπραξία με την ΚΑΕ τη Μαρίνα Φαλήρου και η θυγατρική της Setur μαζί με τη Folli-Follie έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για τη Μαρίνα Βουλιαγμένης.
ΣΕ ΝΑΥΤΙΛΙΑ, ΕΞΟΡΥΞΕΙΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ
Οι Έλληνες που ίδρυσαν κοινοπραξίες με τους «γείτονες» Πολλοί Έλληνες επιχειρηματίες ενέδωσαν ήδη στο «φλερτ» τουρκικών ομίλων και συνέστησαν κοινοπραξίες με σκοπό την ενίσχυση των επενδυτικών σχεδίων τους σε Ελλάδα και εξωτερικό. Στον τομέα των κατασκευών η εταιρεία Athena και η τουρκική Arma- Elektropanc ανέλαβαν από κοινού έργα υποδομής σε αεροδρόμιο των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, ενώ στη ναυτιλία, η ΝΕΛ έδωσε τα χέρια με την τουρκική Rhea Girisim Yatirim Ortakligi.
Σκοπός της συνεργασίας είναι η από κοινού συμμετοχή στον διαγωνισμό που προκήρυξε ο Μητροπολιτικός Δήμος Κωνσταντινουπόλεως στις 7 Ιανουαρίου 2011 και αφορά στην ιδιωτικοποίηση του 100% των μετοχών της εταιρίας IDO Istanbul Deniz Otobusleri Sanayi ve Ticaret A.S. Η εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών και η τουρκική Rhea Girisim κατέληξαν σε αποκλειστική συμφωνία για τις από κοινού ενέργειες που απαιτούνται για τη διαδικασία ιδιωτικοποίησης της IDO.
Οι δύο εταιρίες ένωσαν τις δυνάμεις τους στην Κοινοπραξία IDO MARMARA EGE και βρίσκονται σε διαρκείς συζητήσεις με δυνητικούς οικονομικούς επενδυτές. Αλλά και η S&B Βιομηχανικά Ορυκτά του Οδυσσέα Κυριακόπουλου ανακοίνωσε τον Νοέμβριο του 2010 την, από κοινού, ίδρυση της τούρκικης εταιρίας «Pergem Mineral Mining Industry and Trade S.A.» με τους κ.κ. Bulent Iper και Orca Kirker, οι οποίοι είναι σημαντικοί παραγωγοί περλίτη στην Τουρκία. Η «Pergem Mineral Mining Industry and Trade S.A.» θα εδρεύει στη Σμύρνη και θα επικεντρωθεί στην ανάπτυξη και εκμετάλλευση κοιτασμάτων περλίτη στην ευρύτερη περιοχή της Περγάμου.
Η συνολική επένδυση ανέρχεται σε 2,7 εκατ. ευρώ και περιλαμβάνει την κατασκευή νέας μονάδας επεξεργασίας. Η νέα μονάδα θα παράγει διαβαθμισμένο περλίτη προοριζόμενο κυρίως για χρήση στις κατασκευές και τα δομικά υλικά, ενώ θα στοχεύει στις αγορές της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών (CIS) και της Ασίας οι οποίες χαρακτηρίζονται από ισχυρή ζήτηση. Οι Bulent Iper και Orca Kirker έχουν μακρά οικογενειακή παράδοση στην παραγωγή και τις εξαγωγές περλίτη, με σημαντική βάση παραγωγής και πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας αποθέματα.
ΨΑΧΝΕΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Ο ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΚΟΛΟΣΣΟΣ
Πλάνο για 3 νέα καταστήματα υλοποιεί η Ziraat Bank Προπομπός της τουρκικής «εισβολής» στην Ελλάδα ήταν η Ziraat Bank, η μεγαλύτερη κρατική τουρκική τράπεζα, που από το 2008 διαθέτει υποκαταστήματα σε Αθήνα και Κομοτηνή. Στα εγκαίνια μάλιστα του υποκαταστήματος της Αθήνας, στον πέμπτο όροφο της οδού Ερμού 2, το παρών είχε δώσει ο ίδιος ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης, ο οποίος με θέα το ελληνικό κοινοβούλιο είχε τονίσει τότε ότι «οι επιχειρηματίες των δύο χωρών συμβάλλουν στη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ τους».
Οι φήμες λένε ότι αφορμή για το επενδυτικό άνοιγμα της Ziraat στην Ελλάδα στάθηκε η «ταλαιπωρία» του διευθυντή διεθνών σχέσεων της τράπεζας όταν προσπάθησε να ανοίξει λογαριασμό σε τραπεζικό κατάστημα της Αθήνας. Η γραφειοκρατία τον οδήγησε αρχικά να απευθυνθεί στο εμπορικό τμήμα της τουρκικής πρεσβείας ώστε να δοθεί λύση στο πρόβλημά του και εν συνεχεία στην πρόταση δημιουργίας υποκαταστήματος τουρκικής τράπεζας στην Ελλάδα. Τρία χρόνια μετά ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας, Can Akin Caglar προαναγγέλλει το άνοιγμα τριών ακόμη υποκαταστημάτων.
Η Ziraat είναι ένας τραπεζικός κολοσσός με κέρδη πέρυσι στα 3,5 δισ. τουρκικές λίρες, παρουσία σε 18 χώρες, ενώ κατέχει περίπου το 14% του συνολικού ενεργητικού του τουρκικού τραπεζικού συστήματος. Στη χώρα μας έχει βρεθεί πολλές φορές στο προσκήνιο, πότε με τις καταγγελίες των κατοίκων της Θράκης ότι προσπαθεί να «βάλει χέρι» σε ακίνητα της περιοχής, καθώς σε μια περίοδο που οι ελληνικές τράπεζες λόγω της κρίσης κλείνουν τη στρόφιγγα των δανείων σε νοικοκυριά και μικροεπιχειρηματίες, η Ziraat με ευκολία δανείζει όσους υποθηκεύουν την ακίνητη περιουσία τους στην ακριτική Θράκη και πότε με το ενδιαφέρον της για εξαγορά ποσοστού στην ΑΤΕ Bank σε περίπτωση που προκηρυσσόταν διεθνής διαγωνισμός.
Η εκδήλωση ενδιαφέροντος -έστω και υπό χαρακτήρα φημών- για την ΑΤΕ δεν είναι η πρώτη… κρούση της Ziraat προς τις ελληνικές τράπεζες. Ο διευθύνων σύμβουλός της είχε δηλώσει σε πρόσφατη συνέντευξή του ότι ελληνικές τράπεζες προσέγγισαν τη διοίκηση της θέτοντας περιουσιακά στοιχεία τους στα Βαλκάνια “προς πώληση”, αφήνοντας τότε ανοικτό το ενδεχόμενο εξαγορών. Ανάλογο ενδιαφέρον έχει επιδείξει και μια ακόμη τουρκική τράπεζα, η Isbank.
Η ΕΒΖ
Στo πλαίσιο λοιπόν της οικονομικής σύσφιξης των ελληνοτουρκικών δεσμών η Ziraat Bank πάλι σε επίπεδο φημών, ακούστηκε πως έχει βάλει στο μάτι την Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης, η οποία ως γνωστόν έχει βγει στο σφυρί, όπως και όλες οι θυγατρικές εταιρείες της Αγροτικής Τράπεζας. Το τουρκικό ενδιαφέρον προέκυψε μετά την πληροφορία ότι η Αγροτική προτίθεται να βάλει λουκέτο στο εργοστάσιο της ΕΒΖ στις Σέρρες, σε μια προσπάθεια να περιοριστούν οι ζημιές της εταιρείας. Σύμφωνα με τουρκικές πηγές, τα στελέχη της Ziraat είχαν έτοιμη την πρόταση που θα υποβληθεί σε περίπτωση που η Αγροτική προκηρύξει διεθνή διαγωνισμό, αλλά η διοίκηση της ελληνικής τράπεζας δεν επιβεβαίωσε ποτέ κάτι τέτοιο.
Με έτος ίδρυσης το 1863, το παλαιότερο και μεγαλύτερο κρατικό πιστωτικό ίδρυμα στη γειτονική χώρα, η αντίστοιχη Αγροτική Τράπεζα της Τουρκίας, λειτουργούσε στη Μακεδονία μέχρι το 1914, χορηγώντας δάνεια σε αγρότες. Η περιουσία της τράπεζας ανερχόταν τότε σε περίπου 11 εκατ. δραχμές και περιλάμβανε ακίνητα, που είχαν περιέλθει σε αυτήν από δάνεια κατόπιν πλειστηριασμών αξίας 7.156.326 δραχμών, ενώ οι απαιτήσεις προς είσπραξη έφθαναν τα περίπου 5 εκατ.
