Στο τραπέζι του Eurogroup ο προϋπολογισμός «εκτάκτου ανάγκης» – Τα προαπαιτούμενα, οι προθεσμίες και οι αναθεωρημένοι στόχοι
Επί ποδός βρίσκεται το Μαξίμου, ενόψει του σημερινού Eurogroup, καθώς η κυβέρνηση Τσίπρα πρόκειται να περάσει το πρώτο σοβαρό μετεκλογικό crash test στην «έδρα» των δανειστών.
Ήδη από την συμφωνία της 12ης Ιουλίου, οι αποφάσεις είναι γνωστές, επομένως πλέον κρίνεται η αποφασιστικότητα της ελληνικής πλευράς να τις εφαρμόσει εντός των συμφωνημένων χρονοδιαγραμμάτων.
Προϋπολογισμός «εκτάκτου ανάγκης»
Προσχέδιο για τον προϋπολογισμό του 2016, με συνολικά έσοδα 50 δισ. -εκ των οποίων περίπου 46 δισ. αναμένονται από τη φορολογία- θα παρουσιάσει στο σημερινό Eurogroup η ηγεσία του ελληνικού Υπουργείου Οικονομικών, και κατόπιν στην Βουλή, σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία.
Στο επίκεντρο της ελληνικής ατζέντας βρίσκονται τα ισοδύναμα μέτρα προς αποφυγήν εφαρμογής κάποιων μέτρων του μνημονίου (π.χ. φορολόγηση αγροτών) που η κυβέρνηση δεν επιθυμεί να υλοποιήσει, αλλά και για την αντικατάσταση κάποιων άλλων που οι δανειστές θέλουν να αποτρέψουν (π.χ. ο ΦΠΑ 23% στην εκπαίδευση).
Ωστόσο, υπάρχουν και ορισμένα σημεία απόκλισης, σε σχέση με τον τρέχοντα προϋπολογισμό, όπως η υστέρηση φορολογικών εσόδων κατά 1,3 δισ. ευρώ, αλλά και προκύπτον κόστος από τις αποφάσεις του ΣτΕ που έκρινε αντισυνταγματικές τις περικοπές των συντάξεων.
Όλα τα παραπάνω δημιουργούν «πονοκέφαλο» στο Μαξίμου και τους δανειστές. Οι τελευταίοι διατηρούν έντονες επιφυλάξεις για το κατά πόσον η κυβέρνηση Τσίπρα είναι πρόθυμη και, σε τελική ανάλυση, θα μπορέσει να εφαρμόσει εγκαίρως τα συμφωνηθέντα μέτρα.
Είναι βέβαιο ότι η κυβέρνηση θα κριθεί από το έργο, την αποτελεσματικότητα και την ικανότητά της να αντιμετωπίσει χρονίζοντα ζητήματα, όπως η φοροδιαφυγή, η φοροκλοπή και η διαφθορά -θέματα δηλαδή που άπτονται της καθημερινότητας των πολιτών (Παιδεία, Υγεία κ.ά.) και φυσικά από τις προτάσεις της στο Ασφαλιστικό και τα Εργασιακά.
Την ίδια ώρα, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής υπουργός Γιώργος Χουλιαράκης θα προσπαθήσουν, στο Λουξεμβούργο, να πείσουν για το ότι η κυβέρνηση έχει ήδη υλοποιήσει τουλάχιστον το 61% των συμφωνηθέντων του μνημονίου του Αυγούστου.
Τα προαπαιτούμενα
Στην πρώτη λίστα με τα προαπαιτούμενα περιλαμβάνονται:
– Η ολοκλήρωση της στρατηγικής για τις τράπεζες, με σημείο – κλειδί το πώς θα γίνει η διαχείριση των “κόκκινων” δανείων
– Η θεσμοθέτηση πιο αυστηρών κριτηρίων για την προστασία της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς
– Η αύξηση επιτοκίων και η μείωση των δόσεων σε όσους έχουν υπαχθεί στη ρύθμιση οφειλών
– Η εξεύρεση ισοδύναμων για το ΦΠΑ 23% στην ιδιωτική εκπαίδευση, αν η κυβέρνηση αποσύρει το μέτρο
– Η υπαγωγή των επικουρικών Ταμείων στο ΕΤΕΑ και η χρηματοδότηση τους μόνο με ίδιους πόρους
– Η εφαρμογή όλων των νέων διατάξεων που αφορούν στις πρόωρες και στις κατώτατες συντάξεις
– Νέες ποινικές κυρώσεις για φοροδιαφυγή
– Οροφές δαπανών για διαγνωστικές εξετάσεις – φάρμακα ως το 2018
– Η αναδιάρθρωση των αστικών συγκοινωνιών
– Το άνοιγμα του επαγγέλματος του φαρμακοποιού (ιδιοκτησιακό)
Αργότερα, θα ακολουθήσει και η δεύτερη λίστα με τα σκληρά μέτρα για τη φορολογία, το Ασφαλιστικό και τα Εργασιακά.
Αγώνας δρόμου
Αυτές οι μεταρρυθμίσεις αποτελούν τα βασικά προαπαιτούμενα για την εκταμίευση του τελευταίου 1 δισ. ευρώ αλλά κυρίως των 15 δισ. ευρώ τα οποία προορίζονται για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, διαδικασία που θα πρέπει έχει ολοκληρωθεί ως το τέλος του έτους.
Το Μαξίμου διαβεβαιώνει ότι η τήρηση της συμφωνίας είναι ζήτημα ύψιστης προτεραιότητας και η κυβέρνηση ετοιμάζεται για έναν νομοθετικό «μαραθώνιο» μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου, ενδεχομένως και παραπάνω αν χρειαστεί, αλλά σίγουρα μέχρι τέλους του τρέχοντος έτους.
Ο κ. Τσίπρας προς το παρόν φαίνεται να έχει ησυχάσει από τα κωλύματα που του δημιουργούσαν αφενός η εσωκομματική «αντιπολίτευση» και αφετέρου η κοινοβουλευτική αντιπολίτευση. Ακόμη και τάση των «53», που ουσιαστικά δεν διαφοροποιείται ριζικά από τις κεντρικές γραμμές του Μαξίμου, διαθέτει 10-11 βουλευτές από τους 145 του κυβερνώντος κόμματος. Άλλωστε ο άτυπος επικεφαλής της τάσης των «53», ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, είναι ο υπουργός Οικονομικών και το βασικό πρόσωπο της συμφωνίας της 12ης Ιουλίου, τα μέτρα της οποίας καλείται να εφαρμόσει η κυβέρνηση.
Οι προβλέψεις και οι αναθεωρημένοι στόχοι
Σύμφωνα με πληροφορίες, το προσχέδιο στηρίζεται σε προβλέψεις για ύφεση 1% – 1,3% για το 2016. Το ΑΕΠ να υπολογίζεται ότι θα μειωθεί στα 174,1 δισ. ευρώ, από 175 δισ. ευρώ φέτος. Σε σχέση όμως με το αρχικό στόχο που προέβλεπε ΑΕΠ 184,8 δισ. ευρώ για το 2015, η ύφεση υπολογίζεται σε 5%. Για φέτος το προσχέδο προβλέπει ύφεση μόλις 1,5%, παρ΄ ότι τα περισσότερα μακροικονομικά μοντέλα δείχνουν συρρίκνωση κατά τουλάχιστον 2,25%.
Σύμφωνα με τους αναθεωρημένους στόχους που θα ενσωματωθούν στο προσχέδιο προϋπολογισμού του 2016, το οποίο θα κατατεθεί σήμερα (πλην απροόπτου) στη Βουλή, τα τακτικά έσοδα θα κατέλθουν φέτος στα 47,560 δισ. ευρώ.
Στόχος είναι η χρονιά να κλείσει με έλλειμμα όχι μεγαλύτερο των 450 εκατ. ευρώ ή 0,25% του ΑΕΠ και το 2015 η χώρα να περάσει σε πρωτογενές πλεόνασμα 0,5%.
Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες για επενδύσεις, αυτές προβλέπεται να φτάσουν τα 6,7 δισ. ευρώ για το 2016 από 6,4 δισ. φέτος. Προβλέπεται δηλαδή αύξηση κατά 300 εκατ. ευρώ αυτών των δαπανών, εφόσον δεν «κοπούν» με το τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού που θα υποβληθεί τέλος Νοεμβρίου στη Βουλή και θα ενσωματώνει νεότερες εκτιμήσεις.
Περί χρέους
Για το μείζον θέμα του χρέους, που είναι ψηλά στην κυβερνητική ατζέντα, τα μηνύματα από τις Βρυξέλλες είναι αντιφατικά.
Το ΔΝΤ πιέζει αλλά οι Βρυξέλλες κρατούν χαμηλούς τόνους για το θέμα και σε κάθε περίπτωση οι Ευρωπαίοι δείχνουν να συζητούν μια μικρή μείωση των επιτοκίων και μια επιμήκυνση της χρονικής διάρκειας των ομολόγων – κάτι που σίγουρα δεν ικανοποιεί το Μαξίμου, ιδίως από την στιγμή που θα υλοποιήσει τα σκληρά μέτρα που προβλέπει η συμφωνία της 12ης Ιουλίου.
Όλοι κατανοούν ότι, από την στιγμή που στις Βρυξέλλες η απομείωση του ελληνικού χρέους δεν χαρακτηρίζεται ως θέμα κομβικής σημασίας, σε αντίθεση με την ελληνική πλευρά, αργά ή γρήγορα θα δημιουργηθούν «τριβές» μεταξύ των δύο μερών.
Στην ανησυχία προστίθεται και ο «κόχλος» που επικρατεί στην ελληνική πολιτική σκηνή, όπου ουδεμία διάθεση για συναίνεση παρατηρείται μεταξύ των πρωταγωνιστών. Το Μαξίμου, ενόψει και των σημερινών προγραμματικών δηλώσεων, προσπάθησε να δώσει ένα δείγμα γραφής, όταν μετά τη συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ) έδωσε στη δημοσιότητα ανακοίνωση με την οποία σημείωνε ότι δεν θα εφαρμοστεί το μέτρο της επιβολής 23% ΦΠΑ στα ιδιωτικά νηπιαγωγεία. Στη συνέχεια εξεδόθη νέα ανακοίνωση από την οποία απουσιάζει η συγκεκριμένη παράγραφος, προφανώς διότι αντελήφθησαν ότι έπρεπε να προηγηθεί συνεννόηση με τους δανειστές και ανεύρεση ισοδυνάμων [βλ. σχετικά: Επιτροπή για παρακολούθηση της ανακεφαλαιοποίησης τραπεζών].
