Η τρόικα έφτασε στην Αθήνα, αλλά δεν είμαστε έτοιμοι
Οι ενδοκυβερνητικές αψιμαχίες και η διχογνωμία για τα μεγάλα φιλέτα
Οι τροϊκανοί έρχονται σε… δόσεις! Το πρώτο κλιμάκιο ήδη έφτασε από εχθές, ενώ οι επικεφαλής τους ως αυτή τη στιγμή παραμένει άγνωστο, εάν θα έρθουν σήμερα την Παρασκευή ή και τη Δευτέρα ακόμα. Πρόκειται για θρίλερ ή καλύτερα για εμπλοκή που περισσότερο έχει να κάνει με τις αποκρατικοποιήσεις. Το οικονομικό επιτελείο και η κυβέρνηση δεν είναι έτοιμοι για το οριστικό πλάνο που θα «παραδίδαμε» στους δανειστές μας και θα ανακοινώναμε επίσημα διά στόματος Παπακωνσταντίνου στις 15 Απριλίου.
Σύμφωνα με τον μέχρι τώρα υπάρχοντα σχεδιασμό και ανεξαρτήτως των φάσεων που προβλέπεται να ακολουθηθούν σε κάθε περίπτωση ξεχωριστά, οι τομείς των λεγόμενων αποκρατικοποιήσεων χωρίζονται σε τέσσερις κατηγορίες.
Τα ακίνητα του Δημοσίου και η γη που θα δοθούν για εκμετάλλευση με τη διαδικασία της μίσθωσης διάρκειας 99 χρόνων.
• Το σκέλος αυτό ίσως είναι το πιο έτοιμο, αν και πάντα υπάρχει το μεγάλο «αγκάθι» της μη καταγραφής ολόκληρης της περιουσίας του Δημοσίου. Χαρακτηριστικό είναι ότι ακόμα και τώρα υπάρχουν προβλήματα με ακίνητα που το Δημόσιο θεωρεί ότι είναι δικά του, τη στιγμή που την ιδιοκτησία τους διεκδικούν και ιδιώτες. Οι ειδικοί σύμβουλοι που θα προσληφθούν, ο φορέας με τίτλο Εθνικό Αναπτυξιακό Ταμείο Ακινήτων, που θα συστηθεί είναι έτοιμα, αλλά όλα ακόμα χρειάζονται δουλειά. Στόχος από τα ακίνητα είναι να αναλυθεί το 50% από τα 50 δισ. που πρέπει να εξασφαλιστούν.
• Οι υπηρεσίες. Στον τομέα περιλαμβάνεται η αξιοποίηση και εκμετάλλευση μαρίνων, δρόμων και γενικά υποδομών και έργων. Εδώ τα πράγματα μοιάζουν πιο απλά, καθώς πέρα απ’ όσα ήδη ανακοινώθηκαν θα προσληφθούν σύμβουλοι και ο μόνος κίνδυνος που υπάρχει είναι οι κόντρες μεταξύ των επιχειρηματικών συμφερόντων. Ήδη, αυτές έχουν αρχίσει στο παρασκήνιο σε υψηλούς κύκλους.
• Η απελευθέρωση των τυχερών παιχνιδιών με τη χορήγηση των αδειών για το ιντερνετικό στοίχημα και τα βιντεολόττο.
Για τις πρώτες άδειες σχετικά με το στοίχημα, αυτές θα είναι απεριόριστες στον αριθμό και για το βιντεολόττο ο σχεδιασμός προβλέπει να δοθούν συνολικά επτά. Μάλιστα, σύμφωνα με τον προγραμματισμό, επρόκειτο προς τα τέλη του μήνα ή στις αρχές του επόμενου ο ΟΠΑΠ Α.Ε. να πάρει δύο ή και τρεις απ’ τις άδειες του βιντεολόττο και οι υπόλοιπες να μοιραστούν στους ιδιώτες.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Η εμπλοκή, όμως, που δημιουργήθηκε ήρθε από την Κομισιόν. Το νομοσχέδιο που αποστείλαμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 23 Μαρτίου με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, προκειμένου να εξεταστεί η συμβατότητα με το Κοινοτικό Δίκαιο. Το σχέδιο νόμου μας επεστράφη για διορθώσεις. Η εμπλοκή που υπάρχει σημαίνει καθυστέρηση και μη σαφή θέση.
• Το τέταρτο επίπεδο των αποκρατικοποιήσεων, αυτό που περιλαμβάνει την πώληση των κρατικών επιχειρήσεων ή της συμμετοχής του κράτους είναι, καθώς φαίνεται το δυσκολότερο, καθώς υπάρχουν τεράστιες αντιδράσεις ακόμα και μέσα στους κόλπους της κυβέρνησης από βουλευτές και από στελέχη.
Μέχρι εχθές τουλάχιστον στο πλάνο των κινήσεων που είχε καταρτίσει το οικονομικό επιτελείο για τις συμμετοχές του Δημοσίουπροβλέπετο:
• Η μη πώληση του ΟΠΑΠ, τουλάχιστον μέσα σε χρονικό ορίζοντα 3 έως 5 ετών. Το Δημόσιο θεωρεί ότι ο Οργανισμός πέρα από το κοινωνικό έργο που προσφέρει, μπορεί να αναπτυχθει και να δυναμώσει ιδιαίτερα, αλλα και να αντέξει στον όποιο ανταγωνισμό. Με τις άδειες για τα «φρουτάκια», που θα πάρει με την ανάπτυξή του σε χώρες του εξωτερικού και κυρίως των Βαλκανίων, θα συνεχίσει να αποκτά αξία.
• Η μη πώληση του ΟΤΕ. Οργανισμός μένει κι αυτός τουλάχιστον προς το παρόν εκτός πλάνου. Στο τέλος της χρονιάς λήγει το δικαίωμα που έχει η κυβέρνηση να πουλήσει μέχρι και το 10% των μετοχών της και η απόφαση είναι ΟΧΙ δεν θα γίνει χρήση του. Για εθνικούς λόγους, αλλά και για θέμα τιμής, καθώς η μετοχή του βρισκεται χαμηλά. Για το θέμα του ΟΤΕ, πληροφορίες αναφέρουν ότι η χώρα μας δέχεται ισχυρές πιέσεις από την Ευρώπη…
• Την ίδια στρατηγική φαίνεται πως θέλει να ακολουθήσει η κυβέρνηση και για τη ΔΕΗ. Η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού μετά την απελευθέρωση με την είσοδο στην αγορά και ιδιωτών, φέρεται ότι θα παραμείνει υπό κρατικό έλεγχο και θα πωληθούν μόνο ορισμένα «κομμάτια» της.
Και γι’ αυτά, όμως, υπάρχουν πιέσεις υπό τη λογική ότι τόσο η ΔΕΗ, όσο και ο ΟΤΕ και ο ΟΠΑΠ είναι από τις εταιρείες που μπορούν να δώσουν τα χρήματα που το Δημόσιο έχει ανάγκη.
• Εκεί που υπάρχει συμφωνία και περιλαμβάνονται σίγουρα στις αποκρατικοποιήσεις είναι η ΔΕΠΑ, τα ΕΛΠΕ (πώληση ποσοστού), η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΑΘ, τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα, ο ΟΔΔΥΕ, το Καζίνο της Πάρνηθας, τα Λαχεία, ο ΟΔΙΕ, η ΛΑΡΚΟ.
Τέλος εποχής στο «φΘηνό χρήμα»
Ο Τρισέ ανακοινώνει αύξηση των επιτοκίων
Χαρακτηριστικά Παραδείγματα
Στεγαστικό 100.000 για 20 χρόνια με ΕΚΤ +3% Επιτόκιο – δόση 1% = 605 ευρώ 1,25% = 619 ευρώ 1,5% = 632 ευρώ 1,75% = 650 ευρώ
Στεγαστικό 100.000 για 25 χρόνια με ΕΚΤ +3% Επιτόκιο – δόση 1% = 527 ευρώ 1,25% = 541 ευρώ 1,5% = 555 ευρώ 1,75% = 570 ευρώ
Το τέλος της εποχής του φθηνού χρήματος στην Ευρωζώνη αναμένεται να ανακοινώσει αύριο ο διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ζαν Κλοντ Τρισέ, αποφασίζοντας, για πρώτη φορά από τον Ιούλιο του 2008, αύξηση των επιτοκίων. Αναλυτές και αγορές θεωρούν πλέον δεδομένο ότι το βασικό επιτόκιο του ευρώ θα αυξηθεί στο 1,25% από το ιστορικό χαμηλό επίπεδο του 1%, στο οποίο βρίσκεται από το Μάιο του 2009, ύστερα από αλλεπάλληλες μειώσεις κατά την όξυνση της χρηματοπιστωτικής κρίσης.
H άνοδος των ευρωπαϊκών επιτοκίων, αναμένεται να επιβαρύνει χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ενώ η ύφεση βαθαίνει.
Η προοπτική αύξησης του βασικού επιτοκίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κατά 0,25 της μονάδας θα συμπαρασύρει σε μικρή άνοδο τη μηνιαία δόση ενός στεγαστικού ή καταναλωτικού δανείου, εντείνοντας την ανασφάλεια.
Το πρόβλημα θα γίνεται οξύτερο εάν, όπως εκτιμούν οι αναλυτές, η ΕΚΤ ακολουθήσει πολιτική αυξήσεων όλο το 2011, ανεβάζοντας σταδιακά το βασικό επιτόκιο στο 2% περίπου έως το τέλος του χρόνου.
Για τα ελληνικά νοικοκυριά που οφείλουν στις τράπεζες πάνω από 110 δισ. η αφαίμαξη θα ξεκινήσει από τα 168 ευρώ και μπορεί να ξεπεράσει τα 110 δις. Υπολογίζεται ότι περίπου το 40% των στεγαστικών δανείων στη χώρα μας είναι συνδεδεμένο με το επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Εάν η αύξηση του βασικού επιτοκίου προοδευτικά μεγαλώσει – όπως προβλέπεται-τότε η πίεση στους μηνιαίους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών θα γίνει ιδιαίτερα αισθητή.
Το Euribor
Η αναμενόμενη αύξηση των επιτοκίων του ευρώ έχει ήδη οδηγήσει σε ταυτόχρονη άνοδο του διατραπεζικού επιτοκίου Εuribor, το οποίο βρίσκεται στο 1,25% εκτινάσσοντας τις δόσεις και εκείνων που έχουν στεγαστικό δάνειο με κυμαινόμενο επιτόκιο.
Αν μάλιστα συνεχιστεί η άνοδος, το κόστος για τα νοικοκυριά μπορεί να ξεπεράσει τα 100 ευρώ το μήνα, εκτροχιάζοντας τον πληθωρισμό.
Ανεπηρέαστα δεν πρόκειται να μείνουν ούτε τα νέα δάνεια με σταθερό επιτόκιο. Αυτό γιατί ήδη οι τράπεζες έχουν προχωρήσει το τελευταίο διάστημα σε σιωπηρές αυξήσεις έως και μίας μονάδας σε καταναλωτικά και κάρτες και έως 0,5% στα στεγαστικά, ενώ έπεται και συνέχεια, μόλις ανακοινωθεί η αύξηση.
Αλλά και οι ίδιες οι τράπεζες, θα σηκώσουν το βάρος του ακριβού χρήματος, αφού θα αναγκαστούν να αντλούν ρευστότητα με μεγάλο κόστος, το καθαρό περιθώριο κέρδους τους θα συρρικνώνεται, τα κέρδη τους θα μειώνονται και οι ισολογισμοί τους θα χειροτερεύουν.
Στον αντίποδα, οι καταθέτες και οι επενδυτές είναι αυτή τη στιγμή οι μεγάλοι κερδισμένοι απ’ την άνοδο των επιτοκίων. Ακόμα και για μικρά ποσά, κάτω από 10.000 ευρώ και για τρίμηνα ή εξάμηνα διάρκεια, μπορεί κανείς σήμερα με ευκολία να αξιώσει επιτόκια της τάξης του 4% ή ακόμα και του 5% σε προθεσμιακές καταθέσεις, κυρίως από μικρότερες τράπεζες.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα είναι η πρώτη μεταξύ των κορυφαίων κεντρικών τραπεζών του πλανήτη, η οποία θα εγκαταλείψει την πολιτική των υπερβολικά χαμηλών επιτοκίων, που επέβαλε η παγκόσμια ύφεση. Τόσο η Τράπεζα της Αγγλίας, το διοικητικό συμβούλιο της οποίας επίσης συνεδριάζει αύριο , όσο και η Φέντεραλ Ριζέρβ στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, δεν φαίνονται διατεθειμένες προς το παρόν να επιχειρήσουν μία στροφή σε περιοριστική πολιτική, φοβούμενες ότι θα μπορούσε να ανακόψει την ανάκαμψη.
Η στάση της ΕΚΤ
Η στάση της ΕΚΤ διχάζει τους ειδικούς. Ορισμένοι τη θεωρούν επιβεβλημένη, επισημαίνοντας ότι η διατήρηση των επιτοκίων σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα εγκυμονεί περισσότερους κινδύνους, από τα οφέλη, που προσφέρει.
Από την άλλη, πολλοί είναι αυτοί, που υπογραμμίζουν ότι αυξάνοντας το κόστος δανεισμού η κεντρική τράπεζα «θυσιάζει» την ανάκαμψη στο βωμό της σταθερότητας των τιμών, ενώ θέτει σε κίνδυνο τα αδύναμα μέλη της Ευρωζώνης.
Το πλήγμα στην Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ιρλανδία, την Ισπανία, που παλεύουν με δραστικά μέτρα λιτότητας να θέσουν υπό έλεγχο ελλείμματα και χρέη, θα είναι σοβαρό, προειδοποιούν. Η αύξηση του κόστους δανεισμού θα ενισχύσει τις πιέσεις στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, που ήδη έρχονται αντιμέτωπα με μείωση του εισοδήματός τους και αύξηση φόρων, καταδικάζοντας τις συγκεκριμένες.
