Στο «απόσπασμα» φοροαπαλλαγές κι επιδόματα – Επώδυνες ανατροπές για χιλιάδες συνταξιούχους
Νέος κύκλος διαπραγματεύσεων της χώρας με τους εκπροσώπους των δανειστών της ξεκινά από αύριο, Τρίτη, με κύρια θέματα της ατζέντας το Ασφαλιστικό, το Φορολογικό και το νέο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων -ζητήματα που θα θέσουν σε δοκιμασία τις κυβερνητικές αντοχές αλλά και αυτές των φορολογουμένων, η φοροδοτική δυνατότητα των οποίων θεωρείται ήδη εξαντλημένη.
Οι επερχόμενες ανατροπές στο Ασφαλιστικό είναι σημαντικές και επώδυνες για δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχους, δεδομένου ότι ήδη υπάρχει δέσμευση για νέα περικοπή δαπανών ύψους 1,8 δισ. ευρώ μέσα στο 2016.
Υπενθυμίζεται πως το Ασφαλιστικό έχει ήδη απεμπλακεί από το δεύτερο πακέτο προαπαιτούμενων, παραμένει ωστόσο στην επικαιρότητα ακριβώς επειδή αποτελεί ουσιαστική προϋπόθεση για την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων του ισχύοντος συστήματος, η οποία θα πρέπει εντός του τρέχοντος έτους να ολοκληρωθεί, ώστε να ξεκινήσει η συζήτηση για το χρέος.
Πέραν αυτού, το ζήτημα του μισθολογίου στον δημόσιο τομέα δεν μπορεί παρά να χαρακτηριστεί ως «ωρολογιακή βόμβα» στα θεμέλια του κυβερνητικού συνασπισμού, καθώς οι μισθολογικές αυξήσεις (όποτε κι αν τελικά αυτές δοθούν) θα αποδίδονται με βάση τα χρόνια προϋπηρεσίας και όχι με βάση τον βαθμό που καταλαμβάνει ένας υπάλληλος.
Διατηρούνται ορισμένα επιδόματα
Οι προωθούμενες αλλαγές, που σύντομα θα λάβουν μορφή νομοσχεδίου, αποσκοπούν στην επανακατάταξη όλων των υπαλλήλων με βάση τα χρόνια υπηρεσίας τους, ενώ προτίθεται να διατηρήσει και τα τέσσερα επιδόματα που αποδίδονται στους δημοσίους υπαλλήλους και αφορούν στην οικογενειακή παροχή, το επίδομα απομακρυσμένων και παραμεθόριων περιοχών, το επίδομα ανθυγιεινής εργασίας και το επίδομα θέσης ευθύνης.
Στους κερδισμένους θα είναι οι υπάλληλοι που, κατά τα τελευταία χρόνια, βρίσκονται στο τελευταίο μισθολογικό κλιμάκιο του βαθμού στον οποίο έχουν καταταχθεί, αφού η κυβέρνηση σχεδιάζει να αποδώσει τις μισθολογικές ωριμάνσεις που δικαιούνται με βάση το νέο μισθολόγιο. Αντίθετα, στους μεγάλους χαμένους θα είναι οι υπάλληλοι με πολλά χρόνια προϋπηρεσίας, καθώς θα δουν τις αποδοχές τους να «παγώνουν» για τα επόμενα χρόνια λόγω της διατήρησης της προσωπικής διαφοράς.
Ανοίγει η «ψαλίδα» μεταξύ υπαλλήλων
Μετά από απαίτηση και των δανειστών, οι επικείμενες αλλαγές θα επιτύχουν το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ υπαλλήλων με υψηλά προσόντα και εργαζομένων με χαμηλότερα, μέσω της διαφοράς ωρίμανσης των μισθών.
Συγκεκριμένα, το σχέδιο -μεταξύ άλλων- προβλέπει ότι για τις κατηγορίες υπαλλήλων υποχρεωτικής και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θα υπάρχουν 13 μισθολογικά κλιμάκια, τα οποία θα αποδίδουν ωριμάνσεις στους βασικούς μισθούς ανά τριετία, ενώ για τους υπαλλήλους πανεπιστημιακής και τεχνολογικής εκπαίδευσης το νέο μισθολόγιο θα προβλέπει 19 μισθολογικά κλιμάκια που θα αποδίδουν αυξήσεις ανά διετία.
Το πακέτο της φορολογικής μεταρρύθμισης – Αλλαγές σε δύο δόσεις
Κατάργηση και των τελευταίων φοροαπαλλαγών που έχουν απομείνει για φυσικά και νομικά πρόσωπα, νέες φορολογικές κλίμακες για εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες, ενοίκια, κληρονομιές, δωρεές, γονικές παροχές και μεταβιβάσεις ακινήτων, καθώς και την αύξηση της φορολογίας των αγροτών, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το «πακέτο» της επικείμενης φορολογικής μεταρρύθμισης.
Οι αλλαγές, που δεν αποκλείεται να έρθουν σε δύο δόσεις, προκειμένου να τεθούν σε δημόσια διαβούλευση, αναμένεται να πλήξουν για μια ακόμη φορά τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα, ενώ εάν ικανοποιηθεί και η απαίτηση των δανειστών -που αποτελεί μάλιστα μνημονιακή δέσμευση- για ενσωμάτωση της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης στις κλίμακες φορολογίας εισοδήματος, τότε θα προκύψουν σημαντικές επιβαρύνσεις για όλους ανεξαιρέτως τους υπόχρεους.
Πιο συγκεκριμένα, με βάση το σχέδιο που καταρτίζουν οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών, το οποίο, πριν πάρει το δρόμο για τη Βουλή, θα τεθεί υπόψη του κουαρτέτου προς έγκριση, προβλέπονται:
Φοροαπαλλαγές
Στο «μικροσκόπιο» έχουν μπει οι 716 φοροαπαλλαγές που έχουν απομείνει και «κοστίζουν» περίπου 2,5 δισ. ευρώ, όπως άλλωστε προκύπτει και από το κείμενο του νέου κρατικού προϋπολογισμού που κατατέθηκε την Παρασκευή στη Βουλή. Συγκεκριμένα η κυβέρνηση σχεδιάζει να βάλει «μαχαίρι» στις περισσότερες φοροαπαλλαγές, ενώ για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις θα δεσμευτεί για τη χορήγηση άμεσων ενισχύσεων στις οικονομικά ασθενέστερες ομάδες του πληθυσμού, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι και αυτές θα εγκριθούν από τους δανειστές. Επισημαίνεται ότι με βάση τον τόμο των φοροαπαλλαγών που συνοδεύει τον κρατικό προϋπολογισμό του 2016, αυτές που έχουν απομείνει είναι οι εξής:
– 123 φορολογικές απαλλαγές που απολαμβάνουν ακόμη τα φυσικά πρόσωπα και αφορούν ιατρικές δαπάνες, δωρεές κ.λπ. και κοστίζουν περίπου 275,29 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα για τις ιατρικές δαπάνες, που «επιβαρύνουν» 85,2 εκατ. ευρώ τον προϋπολογισμό, εξετάζεται να αναγνωρίζονται μόνο αυτές που υπερβαίνουν τα 100 ευρώ και γίνονται μέσω χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών.
– 109 φορολογικές απαλλαγές που απολαμβάνουν τα νομικά πρόσωπα και ανέρχονται στο ποσό των 13,75 εκατ. ευρώ.
– 19 φοροαπαλλαγές που εφαρ- μόζονται στον ΕΝΦΙΑ με «κόστος» 426,24 εκατ. ευρώ.
– 79 φοροαπαλλαγές που ισχύουν στον ΦΠΑ και κοστίζουν 1,26 δισ. ευρώ.
– Οι φοροαπαλλαγές που ισχύουν σήμερα στους ΕΦΚ και υπολογίζονται στα 972,4 εκατ. ευρώ.
Μετά την απόσυρση της σχεδιαζόμενης αύξησης του συντελεστή στη φορολόγηση των ενοικίων, από το 11% στο 15% για εισοδήματα από ενοίκια μέχρι 12.000 ευρώ τον χρόνο και από 33% στο 35% για εισοδήματα από 12.001 και άνω, που προκάλεσε κύμα αντιδράσεων, πολλά είναι τα σενάρια που εξετάζονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών. Σε κάθε περίπτωση όποιο σχέδιο κι αν υιοθετηθεί το δημοσιονομικό αποτέλεσμα πρέπει να φέρνει στα δημόσια ταμεία τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ.
Οι προτάσεις του Υπουργείου Οικονομικών
1) Φορολογική κλίμακα
Περισσότερα κλιμάκια και συντελεστές από 5% έως 50% αναμένεται ότι θα περιλαμβάνει η νέα φορολογική κλίμακα για μισθούς και συντάξεις. Ανοιχτό παραμένει ακόμη το νέο όριο του αφορολόγητου ορίου, αφού υπάρχουν προτάσεις για μείωσή του στο ύψος του ορίου της φτώχειας, αλλά και διατήρησής του στις 9.500 ευρώ υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα «χτίζεται» μόνο με τη χρήση του πλαστικού χρήματος.
2) Εισφορά αλληλεγγύης
Από το 2016, η εισφορά αλληλεγγύης θα πρέπει, βάσει των δεσμεύσεων του τρίτου μνημονίου, να ενσωματωθεί στη φορολογική κλίμακα. Η εν λόγω κίνηση, πάντως, θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης για τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα, αφού οι συντελεστές θα είναι υψηλοί, λόγος για τον οποίο αναζητούνται τρό- ποι, εφόσον υιοθετηθεί το μέτρο, να επιβαρυνθούν οι υψηλότερες εισοδηματικά τάξεις. Ωστόσο, δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί από το οικονομικό επιτελείο το όριο πάνω από το οποίο κάποιος φορολογούμενος θα θεωρείται ότι ανήκει στους «έχοντες».
3) Αγρότες
Από το επόμενο έτος, αυξάνεται ο συντελεστής φορολόγησης των αγροτών από το 13% στο 20%, ενώ από το 2017 ο συντελεστής φορολόγησης των αγροτικών κερδών θα αυξηθεί περαιτέρω στο 26%. Λόγω των αντιδράσεων πάντως που προκαλούν οι συγκεκριμένες αλλαγές στον αγροτικό κόσμο της χώρας, η κυβέρνηση ψάχνει εναγωνίως ελαφρύνσεις για τους κατ’ επάγγελμα αγρότες ή διεύρυνση των εκπιπτόμενων δαπανών.