Τι φέρνει και για ποιους η αύξηση των επιτοκίων της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας
Μπορεί η πρόσφατη αύξηση των επιτοκίων από τη Federal Reserve να αποτέλεσε κάθε άλλο παρά έκπληξη για όσους παρακολουθούν τις αγορές, όμως αυτό δεν αναιρεί ότι οι αναλυτές δυσκολεύονται να προβλέψουν τις επιπτώσεις της, αφού η τελευταία φορά που συνέβη κάτι ανάλογο ήταν πριν από σχεδόν 10 χρόνια.
Τα αμερικανικά δημοσιονομικά ελλείμματα θα αυξηθούν, οι ασφαλιστικές εταιρίες θα βρουν κάποια ανακούφιση και οι αποταμιευτές θα συνεχίσουν να κερδίζουν ψίχουλα, είναι τα εμφανή αποτελέσματα.
Όμως, οι πιο λεπτομερείς προβλέψεις είναι εξαιρετικά δύσκολες. Οι τραπεζίτες, οι traders και οι αναλυτές που στην πλειοψηφία τους ήταν φοιτητές το Δεκέμβριο του 2008, όταν ο τότε πρόεδρος της Fed Ben Bernanke άνοιξε την εποχή των μηδενικών επιτοκίων, είναι τώρα 30άρηδες και έχουν περάσει όλη τους την επαγγελματική ζωή σε αυτό που ο σημερινός αντιπρόεδρος της Fed Stanley Fischer αποκαλεί «κάθε άλλο παρά κανονικές» εποχές.
Μία αρκετά ασφαλής εκτίμηση είναι πως ανάμεσα στους κερδισμένους αυτής της αύξησης επιτοκίων συγκαταλέγονται οι άλλες κεντρικές τράπεζες. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η κεντρική τράπεζα της Κίνας ρίχνουν χρήμα στις οικονομίες τους. Η σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής της Fed θα ενισχύσει τις προσπάθειές τους. Ανάμεσα στους ωφελημένους θα είναι οι χώρες με χαμηλό πληθωρισμό και μεγάλες εξαγωγές προς τις ΗΠΑ.
Αντίθετα, η αμερικανική κυβέρνηση αναμένεται να πληρώσει 2,9 τρισ. δολάρια περισσότερους τόκους στα επόμενα 10 χρόνια, εάν τα επιτόκια σταδιακά αυξηθούν. Οι αποταμιευτές αναμένεται να δουν τα επιτόκια των καταθετικών λογαριασμών τους να βελτιώνονται. Αλλά η τεράστια μεταβίβαση πλούτου από τους αποταμιευτές προς τους οφειλέτες που είδαμε τα τελευταία επτά χρόνια, αναμένεται να συνεχιστεί.
Για τους διαχειριστές των ασφαλιστικών ταμείων, η αύξηση των επιτοκίων είναι μια καλή είδηση. Πολλοί από αυτούς την περίμεναν για να αγοράσουν ομόλογα, καθώς με τα υψηλότερα επιτόκια μπορούν ευκολότερα τα εισοδήματά τους να ακολουθήσουν τις υποχρεώσεις τους προς τους συνταξιούχους τους. Τα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά ταμεία αναμένεται να αγοράσουν ομόλογα ύψους 68 δισ. δολαρίων μέσα στο 2016, με τη συνολική ζήτηση από τα υπόλοιπα funds να ανεβαίνει στα 100 δισ. δολάρια, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της JP Morgan. Όμως, στις αναδυόμενες οικονομίες, η αύξηση των επιτοκίων της Fed προκαλεί πρόσθετα προβλήματα. Στη Βραζιλία, για παράδειγμα, αναμένεται να αποδυναμώσει το νόμισμα και να αυξήσει περαιτέρω τον πληθωρισμό. Στην Κίνα, θα επιδεινώσει μια άσχημη κατάσταση, όπου το χρέος αυξάνεται με ρυθμούς διπλάσιους της ανάπτυξης της οικονομίας.
Αλλά για τις τράπεζες, η κίνηση της Fed σημαίνει ότι επιτέλους μπορούν να χρεώνουν παραπάνω για τις υπηρεσίες τους. Με τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια, ο κλάδος αντιμετώπιζε μεγάλους περιορισμούς στις χρεώσεις των δανείων και τα κέρδη του από άλλες επενδύσεις. Επομένως, τα περιθώρια βρίσκονταν υπό ασφυκτικές πιέσεις.
