Στις συζητήσεις Ελλάδας – κουαρτέτου για συλλογικές συμβάσεις και ομαδικές απολύσεις την Ελλάδα θα εκπροσωπήσουν δύο Γερμανοί
Την αγανάκτηση εργαζομένων, συνδικάτων αλλά και πολιτικών φορέων και προσωπικοτήτων, προκαλεί η θλιβερή διαπίστωση ότι στην διεθνή επιτροπή εμπειρογνωμόνων για την μεταρρύθμιση και αναμόρφωση των Εργασιακών στην χώρα μας δεν προβλέπεται η συμμετοχή ούτε ενός Έλληνα, ενώ την χώρα θα εκπροσωπήσουν δύο Γερμανοί.
Οι συμμετέχοντες στην εν λόγω επιτροπή θα είναι όλοι ξένοι -τεχνοκράτες και εμπειρογνώμονες που ουσιαστικά εκφράζουν τις απόψεις των δανειστών και θα αποφασίσουν το τι πρέπει να αλλάξει στα Εργασιακά, το δε πόρισμά τους η ελληνική κυβέρνηση απλώς θα το ισχυροποιήσει στο εσωτερικό της χώρας διά νομοθέτησης.
Αυτή λοιπόν η επιτροπή των ξένων «σοφών» θα συνεδριάσει στις Βρυξέλλες, μεθαύριο Τετάρτη 6 Απριλίου, με σκοπό να βρεθούν οι βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές στον τομέα των ομαδικών απολύσεων, των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, των διαπραγματεύσεων μεταξύ εργοδοσίας και εργαζομένων, του τρόπου προκήρυξης απεργιών και του συνδικαλιστικού νόμου.
Η ελληνική κυβέρνηση αποδέχτηκε να την εκπροσωπήσουν δύο Γερμανοί: Ο Γκέρχαρντ Μπος (Γερμανός κοινωνιολόγος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ντούισμπουργκ – Έσσεν, διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας και Εξειδίκευσης) και ο Βόλφγκανγκ Βέρνερ Ντόμπλερ (ομότιμος καθηγητής Ευρωπαϊκού Εργατικού Δικαίου και Οικονομικού Δικαίου, ο οποίος έχει διατελέσει σύμβουλος του Υπουργείου Εργασίας της Κίνας για τη μεταρρύθμιση της εργασιακής νομοθεσίας).
Και μάλλον φαντάζει αδύνατο, έστω και την τελευταία στιγμή, η επιστημονική αυτή ομάδα να πλαισιωθεί με την συμμετοχή κι ενός Έλληνα που θα γνωρίζει πολύ καλά τις ιδιαιτερότητες της χώρας μας σε όλους αυτούς του κρίσιμους τομείς. Πολλοί μάλιστα κάνουν λόγο για προκαταβολική ηθική ήττα της ελληνικής λευράς, αφού ο καθένας μπορεί και μόνος του να διαπιστώσει την παραδοξότητα αυτής της επιλογής αποκλεισμού Ελλήνων από μια ομάδα που κατά κύριο λόγο θα ασχοληθεί με την ελληνική περίπτωση.
Γεννάται λοιπόν το ερώτημα περί της σκοπιμότητας αυτής της επιλογής, την στιγμή που και άρτια καταρτισμένους επιστήμονες διαθέτουμε ως χώρα αλλά και δεοντολογικά επιβάλλεται μία τουλάχιστον ελληνική συμμετοχή. Φήμες κάνουν λόγο βέβαια για εκφοβισμό των Ελλήνων επιστημόνων και ειδικών, μετά τα συμβάντα σε βάρος μελών της επιτροπής για το Ασφαλιστικό (επιστολή με σφαίρες στην πρόεδρο της επιτροπής, αντιπρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, Άννα Λιγωμένου, σπάσιμο του γραφείου του εργατολόγου Δημήτρη Μπούρλου κ.λπ.).
Γεγονός είναι πάντως πως οι δανειστές επέλεξαν ως εκπροσώπους πρόσωπα με «σκληροπυρηνικές» απόψεις επί των Οικονομικών και όχι εργατολόγους, όπως για παράδειγμα τον Χουάν Φρανσίσκο Σεράνο (επικεφαλής του Ερευνητικού Τμήματος της Κεντρικής Τράπεζας της Ισπανίας) ή τον Πέδρο Μάρτινς (Πορτογάλος καθηγητής Εφαρμοσμένων Οικονομικών στο πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου).
Τι θα συζητήσει η επιτροπή «σοφών»
Η συζήτηση, που θα ξεκινήσει στις Βρυξέλλες μεθαύριο, θα βασιστεί σε δύο μελέτες της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, οι οποίες αποτυπώνουν τις διαφοροποιήσεις που παρατηρούνται στον τομέα των Εργασιακών από χώρα σε χώρα. Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας διαπίστωσε ότι μεταξύ των χωρών υπάρχουν σαφείς αποκλίσεις. Οπότε κάτι που για παράδειγμα θα αποτελούσε βέλτιστη λύση για την Γερμανία ίσως θα αποδεικνυόταν χείριστη για την Ελλάδα.Μάλιστα περιέγραψε τη δυσκολία αντιγραφής με την εξής φράση: «Η οδήγηση στα αριστερά είναι βέλτιστη πρακτική στο Λονδίνο αλλά όχι στη Nέα Yόρκη».
Σύμφωνα με το μνημόνιο, προβλέπεται ο κατώτατος μισθός, που μειώθηκε στα 586 ευρώ το 2012, να ορίζεται με νόμο κατόπιν διαβούλευσης από 1/1/2017 με βάση την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, τα επίπεδα παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης κ.ά., χωρίς να είναι βέβαιες οι προσαυξήσεις για τις τριετίες και το επίδομα γάμου.
Για τις ομαδικές απολύσεις έχει γίνει προσωρινώς αποδεκτή η λύση της ενίσχυσης του ρόλου του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας, το οποίο θα εγκρίνει ή θα απορρίπτει το αίτημα για ομαδικές απολύσεις βάσει έκθεσης αιτιολόγησης των απολύσεων και παρουσίασης προτάσεων για την προστασία των απολυομένων. Η επιτροπή θα ελέγξει επίσης το καθεστώς προκήρυξης των απεργιών που ισχύει στις ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και τα προνόμια των συνδικαλιστών.
Mini jobs, η «βέλτιστη» πρακτική
Καθόλου ευοίωνες οι προοπτικές για το εργασιακό μέλλον των καθαριστριών που προσλήφθηκαν στο Δημόσιο με συμβάσεις έργου-υβρίδια και αμοιβή από 360 έως 450 ευρώ τον μήνα. Μέχρι τώρα, η υπογραφή αυτών των ατομικών συμβάσεων της ντροπής, χωρίς ωράριο, ρεπό και επιδόματα, περιορίστηκε στα δημόσια νοσοκομεία (διάρκεια σύμβασης έως 31/12/2016) και στο υπουργείο Εργασίας (δίμηνη διάρκεια).
Ωστόσο, υπάρχει σχέδιο για προσλήψεις καθαριστριών με αντίστοιχες συμβάσεις σε Κέντρα Υγείας, σχολεία, μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, ενώ στο γαϊτανάκι που άνοιξε θα ακολουθήσουν υπάλληλοι σεκιούριτι και τραπεζοκόμοι στη σίτιση των νοσοκομείων.
Η νέα πατέντα θυμίζει τα mini jobs, τις μικροσυμβάσεις τις οποίες ανέφερε για πρώτη φορά ο Γιάνης Βαρουφάκης ως υπουργός Οικονομικών στις συναντήσεις του με την τρόικα, καθώς προσπαθούσε να τους πείσει ότι δεν χρειάζεται να καταργήσουμε τις συλλογικές συμβάσεις, αφού θα εφαρμόσουμε εναλλακτικές «αριστερές» πρακτικές.
Μάλιστα από τη στιγμή που λύθηκε το θέμα της πληρωμής των συμβασιούχων έργου, μετά από παρέμβαση της κυβέρνησης στην «ανεξάρτητη» Δικαιοσύνη, ανοίγεται πεδίον δόξης λαμπρό για φθηνές προσλήψεις που συντηρούν το πελατειακό κράτος.
Θυμίζουμε ότι, στην περίπτωση των καθαριστριών του Υπουργείου Εργασίας, η πάρεδρος είχε αρχικά αρνηθεί να εγκρίνει εντάλματα πληρωμής, χαρακτηρίζοντας μη σύννομες τις συμβάσεις, με αποτέλεσμα οι καθαρίστριες να μείνουν απλήρωτες από τον Αύγουστο. Στη συνέχεια το θέμα παραπέμφθηκε σε τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το οποίο ενέκρινε την πληρωμή δεδουλευμένων έως τον Δεκέμβριο του 2015.
Οι συμβάσεις που έχουν ήδη υπογραφεί προβλέπουν συνδυασμό τριών καθεστώτων εργασίας σε συσκευασία… ενός. Δηλαδή η αμοιβή των υπαλλήλων θα βασίζεται στο ενιαίο μισθολόγιο του Δημοσίου, ωστόσο θα πληρώνονται με μπλοκάκι παροχής υπηρεσιών, που σημαίνει φόρος 20% και απόδοση ΦΠΑ, αλλά θα ασφαλίζονται στο ΙΚΑ αντί στον ΟΑΕΕ. Ο καθαρός μισθός που θα μένει στο πορτοφόλι είναι 400 έως 450 ευρώ για 6ωρη απασχόληση!
Οι συμβάσεις δεν προβλέπουν επιδόματα, ωράριο και άδειες, ενώ αναγράφεται ρητά ότι το σύνολο της μεικτής αμοιβής δεν θα υπερβαίνει τον μισθό που λάμβανε ο απασχολούμενος όταν εργαζόταν υπό τον ιδιώτη εργολάβο σε συνεργείο καθαρισμού.
Το πρωτάκουστο είναι ότι το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ) που θα αρχίσει να δέχεται αιτήσεις καθαριστριών για πρόσληψη με τις νέες συμβάσεις, τους ανακοίνωσε ότι το κόστος των υλικών (καθαριστικά, στολές κ.λπ.) θα καλύπτεται από τον ίδιο λογαριασμό που υπάρχει για την πληρωμή του προσωπικού.
Οι νέου τύπου συμβάσεις εφαρμόστηκαν σε έναν κλάδο (συνεργεία καθαρισμού, σεκιούριτι) που σύμφωνα με την Επιθεώρηση Εργασίας έχει τα υψηλότερα ποσοστά αδήλωτης εργασίας, ενώ καταγράφονται και άλλες εργοδοτικές αυθαιρεσίες, όπως πολύμηνη καθυστέρηση πληρωμών και 8ωρη απασχόληση με αμοιβή μερικής απασχόλησης. Το Δημόσιο είναι αναγκασμένο να υπογράφει συμβάσεις με εταιρείες καθαριότητας μέσω μειοδοτικών διαγωνισμών και να επιλέγει τη χαμηλότερη προσφορά ενώ ξέρει ότι αυτή η τιμή είναι προϊόν εκμετάλλευσης εργαζομένων. Για παράδειγμα, μια εταιρεία απασχολεί μόνο νέους εργαζόμενους -κάτω των 25 ετών- που αμείβονται με χαμηλότερο μισθό για να συμπιέσει το κόστος στερώντας τη δουλειά από μια γυναίκα 50 ετών.
Σύμφωνα με το Yπουργείο Εργασίας, σκοπός αυτών των προσλήψεων είναι να απαλλαγεί το Δημόσιο από τους μεσάζοντες εργολάβους που εκμεταλλεύονται τις καθαρίστριες, να μπει μια τάξη σε αυτό τον χώρο, αλλά και να ανακουφιστεί σε έναν ελάχιστο βαθμό ο μεγάλος αριθμός άνεργων γυναικών. Ωστόσο, παρά τις καλές προθέσεις, αυτές οι «παράδοξες» συμβάσεις εκθέτουν το Δημόσιο και παραπέμπουν σε τραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος, όπως ήταν τα «γαλάζια» προγράμματα Stage που βόλευαν τους ημετέρους.
Τα mini-jobs είναι μία από τις «βέλτιστες} ευρωπαϊκές πρακτικές που θα συζητηθούν στο πλαίσιο των αλλαγών στο Εργασιακό που θα ανοίξει μόλις κλείσει το Ασφαλιστικό. Στη Γερμανία υπάρχουν 92 είδη μικροσυμβάσεων για την ενίσχυση της απασχόλησης. Περισσότεροι από 6 εκατομμύρια άνθρωποι, πολλοί από αυτούς φοιτητές και συνταξιούχοι, που εργάζονται στον τομέα των υπηρεσιών κερδίζουν μέχρι και 450 ευρώ τον μήνα, χωρίς φορολογία και εισφορές κοινωνικής ασφάλισης.
Αυτές οι μεταρρυθμίσεις έχουν γίνει πρότυπο για την υπόλοιπη Ευρώπη – οι mini jobs έχουν εξαχθεί στην Ισπανία ως los minijobs. Στόχος είναι οι μικρές επιχειρήσεις να προσλαμβάνουν και να απολύουν ευκολότερα και οι απασχολούμενοι να μη διεκδικούν επιδόματα και αποζημιώσεις.