«Θολό τοπίο» στον τομέα της έμμεσης φορολόγησης – «Ψαλίδι» σε επικουρικές, αυξημένη εισφορά αλληλεγγύης
Το νέο φορολογικό νομοσχέδιο αναμένεται να κατατεθεί στην Βουλή την ερχόμενη εβδομάδα, με προοπτική να ψηφιστεί μέχρι το τέλος Απριλίου, χωρίς ωστόσο να έχουν «κλειδώσει» οι επιβαρύνσεις στην έμμεση φορολογία (προς αναζήτηση παραμένουν έσοδα 1% του ΑΕΠ).
Προς το παρόν, μόνο τα μέτρα αύξησης της άμεσης φορολογίας έχουν συμφωνηθεί και λάβει οριστική μορφή, προς κάλυψη αναγκών ύψους επίσης 1% του ΑΕΠ.
Χθες, εξάλλου, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος έκανε αναφορά μόνο στους άμεσους φόρους, διαβεβαιώνοντας ότι «έχουμε βρει το 1% του ΑΕΠ που χρειαζόταν από τον φόρο εισοδήματος» και χαρακτηρίζοντας ως «προοδευτικό» το νομοσχέδιο. Αδιευκρίνιστο παραμένει το εάν θα αυξηθεί, κατ΄ απαίτηση των δανειστών, ο ΦΠΑ από 13% στο 23% στα τιμολόγια της ΔΕΗ και της ΕΥΔΑΠ, επιφέροντας και τις ανάλογες αυξήσεις σε μια σειρά προϊόντων και υπηρεσιών.
Η έμμεση φορολόγηση
Την περαιτέρω επιβάρυνση επιχειρήσεων και νοικοκυριών, με «θύματα» κυρίως τους ασθενέστερους εξ αυτών, θα επισύρει η οποιαδήποτε αύξηση έμμεσων φόρων, όπως:
– Αύξηση του ΕΦΚ στα καύσιμα, γεγονός που σημαίνει ότι η τιμή της βενζίνης στην Αττική για παράδειγμα θα πάει από 1,33 ως 1,38 ευρώ / λίτρο. Αντίστοιχα το πετρέλαιο κίνησης θα κινηθεί (στην Αττική) από 1,05 ως 1,08 ευρώ/ λίτρο.
– Αύξηση του φόρου στα τσιγάρα και καπνικά προϊόντα, που μεταφράζεται σε αύξηση από 0,20 έως 1 ευρώ το πακέτο.
– Αύξηση του τέλους που επιβάλλεται στην κινητή τηλεφωνία, με στόχο την είσπραξη επιπλέον 50 εκατ. ευρώ.
– Επιβολή νέου τέλους στη συνδρομητική τηλεόραση, με στόχο περίπου 30 εκατ. ευρώ.
– Θέσπιση τέλους διανυκτέρευσης στα ξενοδοχεία.
Οι επιβαρύνσεις στην έμμεση φορολογία έχουν ήδη οριστικοποιηθεί, με τη μεγαλύτερη παρέμβαση να αφορά στην μείωση της έκπτωσης φόρου στα 2.000 ευρώ, από 2.100 ευρώ που ήταν, και η οποία για εισοδήματα πάνω από 20.000 ευρώ μειώνεται κατά 10 ευρώ ανά 1.000 ευρώ εισοδήματος, μέχρι που απαλείφεται.
Η μείωση της ανωτέρω έκπτωσης φέρνει φυσικά χαμηλότερο αφορολόγητο όριο στα επίπεδα των 9.090 ευρώ, που οδηγεί σε επιβαρύνσεις τους χαμηλόμισθους και χαμηλοσυνταξιούχους με εισοδήματα από 10.000 έως και 22.000 ευρώ, καθώς και στα υψηλά εισοδήματα άνω των 50.000 ευρώ.
Αντίθετα, όσοι δηλώνουν σε ετήσια βάση εισοδήματα από 28.000 – 43.000 ευρώ θα πληρώνουν μικρότερο φόρο στην εφορία, ενώ φοροελαφρύνσεις θα δουν από το επόμενο έτος και οι ελεύθεροι επαγγελματίες με εισοδήματα έως 32.000 ευρώ.
Αξίζει άλλωστε να σημειωθεί ότι τα ανωτέρω προκύπτουν και βάσει της νέας κλίμακας και των νέων συντελεστών φόρου εισοδήματος για μισθωτούς, συνταξιούχους και ελεύθερους επαγγελματίες που έδωσε στη δημοσιότητα το Υπουργείο Οικονομικών και έχουν ως εξής:
1) 22% για τα πρώτα 20.000 ευρώ εισοδήματος.
2) 29% για τα επόμενα 10.000 ευρώ (από 20.001 – 30.000).
3) 37% για το επόμενο εισοδηματικό κλιμάκιο των 10.000 ευρώ (από 30.001 – 40.000).
4) 45% για εισοδήματα άνω των 40.000 ευρώ.
Επομένως, με βάση το νέο Φορολογικό, επιβαρύνσεις θα δουν οι ιδιωτικοί υπάλληλοι με μηνιαίο μισθό από 710 έως 1.570 ευρώ και οι δημόσιοι υπάλληλοι και συνταξιούχοι με εισοδήματα 833 έως 1.833 ευρώ.
Εισφορά αλληλεγγύης
Το σχέδιο νόμου φέρνει επίσης αυξημένη εισφορά αλληλεγγύης, η οποία έχει αποκτήσει πλέον μόνιμο χαρακτήρα και δεν θα υπολογίζεται στο σύνολο τους εισοδήματος, όπως γινόταν μέχρι σήμερα, αλλά θα κινείται στη φιλοσοφία της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος, χωρίς όμως να υπάρχει αφορολόγητο όριο, με τον «μικρό» συντελεστή να διαμορφώνεται στο 2,2% για εισοδήματα από 12.001 έως 20.000 και τον ανώτατο συντελεστή στο 10% (από 8% σήμερα).
Ενοίκια – μερίσματα – ΕΝΦΙΑ
Δεδομένη, εξάλλου, πρέπει να θεωρείται η αύξηση της φορολογίας των εισοδημάτων από ενοίκια (έως 12.000 ευρώ, ο συντελεστής αυξάνεται στο 15%, από 12.001 έως 35.000 ευρώ σε 35%, ενώ άνω των 45.000 ευρώ διαμορφώνεται στο 45%), των μερισμάτων από 10% σε 15%, αλλά και η αυξημένη επιβάρυνση των ιδιοκτητών ακινήτων, ειδικά μεγάλης ακίνητης περιουσίας από τον ΕΝΦΙΑ 2016.
«Ψαλίδι» στις επικουρικές
Μέχρι το τέλος αυτής της εβδομάδας θα είναι έτοιμο και το ασφαλιστικό νομοσχέδιο, το οποίο θα έρθει προς συζήτηση στη Βουλή την επόμενη εβδομάδα, με στόχο να ψηφιστεί επίσης έως το τέλος Απριλίου. «Για πρώτη φορά θα εφαρμοσθούν οι ίδιοι κανόνες συνταξιοδότησης για όλους τους εργαζομένους, μισθωτούς και αυτοαπασχολουμένους στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα», τόνισε ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος. Πρόσθεσε δε πως θα υπάρξει προστασία των κύριων συντάξεων και μετά το 2018, και ότι δεν θιγούν οι μικρές και μεσαίες επικουρικές συντάξεις.
Όμως ταυτόχρονα προσδιόρισε ότι για το 8%-10% των σημερινών συνταξιούχων θα υπάρξουν περιορισμένες αναπροσαρμογές των επικουρικών συντάξεων. Αυτό σημαίνει ότι, ειδικά για το ΕΤΕΑ, που έχει 1.183.000 συνταξιούχους, περίπου οι 118.000 βρίσκονται στην υψηλή ζώνη κινδύνου και ενδέχεται να βρεθούν αντιμέτωποι με περικοπές των επικουρικών.
Τι ισχύει σήμερα
1. Εθνική Σύνταξη 384 ευρώ για όλους όσοι έχουν 20 έτη ασφάλισης, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια. Για όσους έχουν μόνο 15 έτη ασφάλισης, η εθνική σύνταξη είναι μειωμένη κατά 10% και προσδιορίζεται στα 345 ευρώ.
2. Ποσοστά αναπλήρωσης του ανταποδοτικού τμήματος της σύνταξης που θα εκκινούν από το 0,77% για τα πρώτα 15 έτη ασφάλισης και θα καταλήγουν στο 2% μετά το 42ο έτος ασφάλισης. Η κυβέρνηση αναπροσάρμοσε την αρχική της θέση.
3. Οι περικοπές στις επικουρικές συντάξεις πάνω από ένα ορισμένο ύψος ποσού θεωρούνται δεδομένες. Πάντως, ο υπουργός Εργασίας δήλωσε ότι δεν πρόκειται να γίνουν:
α) περικοπές επικουρικών από το πρώτο ευρώ, και
β) περικοπές σε επικουρικές συντάξεις όσων συνταξιούχων έχουν μεσαία ή μικρά εισοδήματα. Ομως, δεν απέκλεισε τις περικοπές στις υψηλές επικουρικές συντάξεις.
4. Έχει ήδη ψηφιστεί από πέρσι το καλοκαίρι η σταδιακή κατάργηση, μέχρι το 2019, του ΕΚΑΣ. Σήμερα ΕΚΑΣ λαμβάνουν περίπου 380.000 δικαιούχοι και σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις η σταδιακή κατάργησή του θα αρχίσει από την 1η Ιουνίου του 2016 και θα αφορά σε πρώτη φάση το 20% των δικαιούχων με τα υψηλότερα εισοδήματα. Δηλαδή, αφορά για φέτος τουλάχιστον περίπου 70.000 συνταξιούχους. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Εργασίας, υπήρξε προσέγγιση στο χρονοδιάγραμμα σταδιακής κατάργησης του ΕΚΑΣ σε 3 στάδια, αρχής γενομένης από την 1η Ιουνίου του 2016, για να ακολουθήσει η δεύτερη φάση της κατάργησης του ΕΚΑΣ από την 1/1/2017 για το 50% των σημερινών δικαιούχων, με στόχο την 1/1/2018 να καταργηθεί και για το υπόλοιπο 20% των σημερινών δικαιούχων του.
5. Σε ό,τι αφορά τις ασφαλιστικές εισφορές των επικουρικών Ταμείων, φαίνεται ότι υπάρχει προσέγγιση για αύξηση κατά 1% για διάστημα 3-6 ετών, αντί της αρχικής πρότασης για 1,5%.
Στο τραπέζι και τα ενήμερα δάνεια
Την εκτίμηση ότι έως τις 22 Απριλίου θα έχει επέλθει συμφωνία μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και δανειστών για το θέμα των «κόκκινων» δανείων εξέφρασε ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης, ενώ αποκάλυψε και επισήμως πως μέρος της διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς είναι και τα ενήμερα δάνεια.
Σύμφωνα με τον κ. Σταθάκη, η πρόθεση της ελληνικής κυβέρνησης είναι η διατήρηση ενός μεταβατικού σταδίου προστασίας των δανείων που συνδέονται με την πρώτη κατοικία, ώστε να μην ανοίξει άμεσα η διαδικασία πώλησής τους σε funds. Χωρίς να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις, ο υπουργός άφησε σαφώς να εννοηθεί ότι το όποιο μεταβατικό στάδιο συμφωνηθεί μεταξύ των δύο πλευρών θα αφορά μόνο τα συνδεδεμένα με την πρώτη κατοικία δάνεια ιδιωτών και προφανώς όχι τα δάνεια των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών που επεδίωκε να εξαιρεθούν για ανάλογο χρονικό διάστημα. Κάτι τέτοιο όμως απορρίπτουν οι δανειστές.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην περίπτωση που τελικώς γίνει αποδεκτή η θεσμοθέτηση ενός μεταβατικού σταδίου, αυτό σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να ξεπερνά τα δύο έτη, αντί για τρία που ζητεί η κυβέρνηση, ενώ θα τεθούν μια σειρά αυστηρών όρων προκειμένου να μην υπάρξει κατάχρηση του πλαισίου.
Σύμφωνα με κύκλους του υπουργείου, στο καθεστώς εξαίρεσης από την πώληση δανείων πρώτης κατοικίας θα λαμβάνονται υπ’ όψιν η αντικειμενική αξία της κατοικίας αλλά και το εισόδημα του δανειολήπτη (π.χ. η αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας να μην ξεπερνά τις 160.000 ευρώ).
Σε ό,τι αφορά τις αλλαγές στον νόμο 4307/2014 (νόμος Δένδια), που αφορά στη ρύθμιση των χρεών των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ο κ. Σταθάκης σημείωσε ότι χρειαζόμαστε ένα πλαίσιο κανόνων για τη ρύθμιση χρεών που θα οδηγεί τις επιχειρήσεις σε βιώσιμες καταστάσεις.
Συμφωνία στο ενεργειακό
Κατά την διαπραγμάτευση με τους εκπροσώπους των Θεσμών επιτεύχθηκε συμφωνία του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Πάνου Σκουρλέτη με το κουαρτέτο, σε ό,τι αφορά τον Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) και τις δημοπρασίες ΝΟΜΕ (δημοπρασίες Η.Ε. από λιγνιτικά και υδροηλεκτρικά εργοστάσια της ΔΕΗ), με στόχο την προσαρμογή στην απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας [βλ. σχετικά: «Κλείδωσε» η πώληση του ΑΔΜΗΕ].
