Η συζήτηση περί αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους δεν πρόκειται να επιλύσει τα οικονομικά προβλήματα του κράτους, σημειώνει ο Economist.
Όπως επισημαίνει, η αναδιάρθρωση κρατικού χρέους μπορεί να είναι συνηθισμένη στις αναδυόμενες αγορές, αλλά είναι σίγουρα άνευ προηγουμένου σε προηγμένες οικονομίες μετά από το β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Οι Ευρωπαίοι ηγέτες προσπάθησαν απεγνωσμένα να διατηρήσουν αυτό το ρεκόρ παρέχοντας διάσωση στις χώρες της ευρωζώνης που αντιμετώπιζαν πρόβλημα. Ωστόσο, το παιχνίδι μοιάζει να τελειώνει. Οι φινλανδικές εκλογές της 17ης Απριλίου, απέδειξαν ότι είναι πιθανός ο εκτροχιασμός της πορτογαλικής διάσωσης. Αλλά το πραγματικό πρόβλημα βρίσκεται εκεί που άρχισε η κρίση. Στην Ελλάδα». Τονίζει χαρακτηριστικά ότι οι ελληνικές αρχές και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αρνούνται κατηγορηματικά την ύπαρξη οποιουδήποτε σχεδίου για αναδιάρθρωση του χρέους.
Ωστόσο, πλέον φαίνεται ότι η ιδέα μιας αναδιάρθρωσης έχει εξαπλωθεί σε όλη την Ευρώπη, και το ΔΝΤ.
Αναστάτωση στην Ευρώπη
Στη Γερμανία, ο Γ. Σόιμπλε και ο υπουργός για ευρωπαϊκές υποθέσεις, ο Werner Hoyer, προκάλεσαν αναστάτωση όταν πριν από λίγες ημέρες άνοιξαν ανέφεραν το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης.
Χαρακτηριστική ήταν η αντίδραση των αγορών, με τα 10ετές ομόλογα να φθάνουν σε επίπεδο-ρεκόρ, στο 14,6 στις 19 Απριλίου.
«Γιατί αυτή η στροφή;». Διότι το χρονοδιάγραμμα που δόθηκε για τη διάσωση της Ελλάδας πέρσι, περιλαμβάνει την επιστροφή στις αγορές στο μέσον του 2013. Με τις αποδόσεις των ομολόγων να βρίσκονται εκεί που είναι τώρα, αυτό μοιάζει ακόμη πιο απίθανο. Όπως αδιανόητη θεωρείται μια επιπλέον ενίσχυση με κεφάλαια της Ελλάδας. «Δεν έχει σημασία αν οι γερμανικές τράπεζες ωφελούνται από την ικανότητα της Ελλάδας να αποπληρώνει τις υποχρεώσεις της: οι Γερμανοί φορολογούμενοι δεν αντέχουν στην ιδέα να διασώσουν για άλλη μια φορά τους «εξουθενωμένους» Έλληνες», υπογραμμίζει ο Economist.
Εναλλακτικά σενάρια για διάσωση Ελλάδας
Ωστόσο, υπάρχουν εναλλακτικές για την Ελλάδα, από την επιμήκυνση αποπληρωμής των υποχρεώσεών της μέχρι τη διαγραφή σημαντικού μέρους των χρεών. «Στην πραγματικότητα, η περίπτωση της Ελλάδας αφήνει πολλά παραθυράκια του νόμου ανοιχτά. …το 80%-90% των ομολόγων έχουν εκδοθεί σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία. Τα έγγραφα είναι μικρά, συνήθως δύο σελίδες, και δεν επιβάλλουν κανέναν πραγματικό περιορισμό σχετικά με την αναδιάρθρωση».
Παρόλα αυτά, τα σενάρια είναι περιορισμένα καθώς η Ελλάδα έχει ακόμη πρωτογενές έλλειμμα και θα χρειαστεί να δανειστεί χρήματα.
Όσον αφορά τους ισολογισμούς των τραπεζών, μεγάλες είναι και εκεί οι ανησυχίες για τις επιπτώσεις μιας αναδιάρθρωσης. Επιπλέον, σύμφωνα με το περιοδικό, όσο μεγαλύτερη ευελιξία έχουν οι ομολογιούχοι, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να μειωθεί σημαντικά το χρέος της Ελλάδας. Και αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο η ιδέα της μείωσης του ελληνικού χρέους μέσω επαναγοράς ομολόγων στις τρέχουσες τιμές θα αποτύχει. «Απλούστατα, θα οδηγήσει τις τιμές ξανά στα ύψη, μην επιτυγχάνοντας το σκοπό. Η επιλογή αυτή δεν βρίσκεται πια υπό συζήτηση. Αυτή που είναι, είναι του repofiling των ομολόγων».
Εν κατακλείδι, η τελευταία αυτή επιλογή σημαίνει ότι η ελληνική κυβέρνηση θα συνεχίσει να πληρώνει τα κουπόνια των ομολόγων και θα τα εξαργυρώνει όταν είναι προγραμματισμένο, αλλά η λήξη κάθε ομολόγου θα επιμηκυνθεί. Αυτό θα αναβάλει την ανάγκη αναχρηματοδότησης των ελληνικών χρεών από τα χρήματα των φορολογούμενων. Και όσο θα τηρούνται κανονικά τόσο οι πληρωμές των τόκων όσο και οι όροι των δανείων, αυτή η επιλογή θα γίνει αποδεκτή πιθανότατα από τους ομολογιούχους και ιδιαίτερα από τις τράπεζες, η μόνη ανησυχία των οποίων είναι να αποφύγουν διαγραφή των ομολόγων που έχουν στα βιβλία τους.
Λύση «Μπρέιντι» για την Ελλάδα
Το βρετανικό περιοδικό τάσσεται υπέρ μιας τολμηρής αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, ακολουθώντας το σχέδιο ‘Μπρέιντι’ της δεκαετίας του ’80 για τη Λατινική Αμερική.
Συγκεκριμένα, υποστηρίζει ότι η Ελλάδα χρειάζεται ένα σχέδιο Μπρέιντι -από τον Νίκολας Μπρέιντι- υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ το 1989, ο οποίος προχώρησε στην απαραίτητη μείωση χρέους για οικονομίες της Λατινικής Αμερικής. «Μία τέτοια αναδιάρθρωση θα έπληττε κάποιες ευρωπαϊκές τράπεζες, ιδιαίτερα τις ελληνικές, οι οποίες θα χρειάζονταν επιπλέον επίσημη βοήθεια. Συνολικά το πλήγμα στις ευρωπαϊκές τράπεζες θα ήταν διαχειρίσιμο, και είναι πολύ καλύτερο να εξωθηθούν σε αύξηση κεφαλαίων παρά να υποκρίνονται ότι το απλήρωτο χρέος είναι ακέραιο».
«Οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων εκτινάσσονται γιατί οι χαράσσοντες την ευρωπαϊκή πολιτική φαίνονται τώρα να παραδέχονται αυτό που επί μακρόν χαρακτήριζε αναπόφευκτο ο Economist: ότι το ελληνικό χρέος θα πρέπει να αναδιαρθρωθεί. H συζήτηση στην Ευρώπη επιτέλους στρέφεται από τους τρόπους αποφυγής της αναδιάρθρωσης στους τρόπους πραγματοποίησής της» αναφέρει το περιοδικό.
Εκφράζει ωστόσο την ανησυχία ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν θα φανούν αρκετά τολμηροί. « Και αυτό γιατί οι πολιτικοί της Γηραιάς Ηπείρου δεν έχουν βασικό κίνητρο τη μείωση του ελληνικού χρέους σε διατηρήσιμα επίπεδα. Ιδίως οι Γερμανοί έχουν δύο δικά τους προβλήματα να λύσουν. Πρώτον, να ελαχιστοποιήσουν την ανάγκη των Ελλήνων για επιπλέον ρευστό από Γερμανούς φορολογούμενους. Δεύτερον, να προστατεύσουν τις γερμανικές τράπεζες, πολλές εκ των οποίων είναι κάτοχοι ελληνικών ομολόγων και είναι διστακτικές απέναντι σε οποιαδήποτε διαγραφή χρέους».
Το περιοδικό εκτιμά ότι το βάρος του χρέους πρέπει να μειωθεί τουλάχιστον στο μισό. «Η αλήθεια είναι ότι το χρέος της Ελλάδας πρέπει να μειωθεί τουλάχιστον κατά το ήμισυ. Υπάρχουν δημιουργικοί τρόποι ώστε να καταστεί λιγότερο οδυνηρή μία χρεοκοπία. Δημιουργικό δεν θα είναι, πάντως, να προσποιούνται ότι αυτή δεν θα συμβεί».