Στήριξη της επιχειρηματικότητας, πάταξη της γραφειοκρατίας και διάχυση πόρων ο φιλόδοξος στόχος του νομοσχεδίου
Το μεσημέρι της Δευτέρας ξεκινάει η συζήτηση, στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου, του αναπτυξιακού νόμου που κατατέθηκε χθες στην Βουλή.
Το νομοσχέδιο προβλέπει -μεταξύ άλλων- την σύσταση Εθνικού Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας και Ανάπτυξης, το οποίο θα αποτελεί το ανώτατο γνωμοδοτικό όργανο της κυβέρνησης σε θέματα ανταγωνιστικότητας, εξωστρέφειας και καινοτομίας.
Όπως σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση, «η δημιουργία καθεστώτων ενίσχυσης, τα οποία χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερα απλές διαδικασίες (π.χ. ενίσχυση μηχανολογικού εξοπλισμού), καθώς και καθεστώτων για νέες επιχειρήσεις, με τον περιορισμό του ανώτατου ύψους ενισχύσεων θα επιτρέψουν αφενός την πραγματοποίηση πολλών νέων επενδύσεων, ιδιαίτερα απαραίτητων στην κρίσιμη τρέχουσα οικονομική συγκυρία, και αφετέρου τη μεγαλύτερη δυνατή διάχυση των πόρων εξαλείφοντας τον κίνδυνο προνομιακής μεταχείρισης λίγων επιχειρήσεων ή ομίλων, όπως συχνά συνέβαινε σε παλαιότερους νόμους».
Ο νόμος είναι «κωδικοποιημένος», ώστε να μην χρειάζεται να ανατρέχει ο κάθε ενδιαφερόμενος σε άλλο κανονιστικό πλαίσιο. Η δομή του νόμου διακρίνεται σε δύο μέρη:
– Στο Γενικό Μέρος περιέχονται οι βασικές ρυθμίσεις, καθώς και οι βασικοί περιορισμοί του Γενικού Απαλλακτικού Κανονισμού, που αφορούν σε όλα τα καθεστώτα.
– Στο Ειδικό Μέρος περιγράφονται τα καθεστώτα, τα οποία διέπονται από τις διατάξεις του Γενικού Μέρους και άρα από τις προϋποθέσεις που τίθενται για τις κρατικές ενισχύσεις. Το Ειδικό Μέρος διαρθρώνεται σε πέντε κεφάλαια, τα οποία περιλαμβάνουν 8 επί μέρους καθεστώτα ενισχύσεων.
Τι προβλέπει ο αναπτυξιακός νόμος
1) Την καθιέρωση σταθερού φορολογικού συντελεστή 12 ετών για επενδύσεις άνω των 20 εκατ. ευρώ.
2) Επιχορηγήσεις έως 70% ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης και την περιοχή της επένδυσης.
3) Επιδότηση του κόστους απασχόλησης αλλά και χρηματοδότηση μέσω Ταμείου Συμμετοχών για αναδιαρθρώσεις επιχειρήσεων. Η συμμετοχή του φορέα στο κόστος του επενδυτικού σχεδίου μπορεί να γίνει είτε μέσω ιδίων κεφαλαίων είτε με εξωτερική χρηματοδότηση, με την προϋπόθεση ότι το 25% του συνολικού επενδυτικού κόστους δεν περιέχει καμία κρατική ενίσχυση, στήριξη ή παροχή.
Εφόσον στο χρηματοδοτικό σχήμα του επενδυτικού σχεδίου προβλέπεται χρήση ιδίων κεφαλαίων, το ποσοστό αυτών που εγκρίνεται με την απόφαση υπαγωγής δεν μπορεί να μειωθεί κατά την υλοποίησή του.
Η συμμετοχή του φορέα στο κόστος του επενδυτικού σχεδίου μπορεί να καλύπτεται με τους ακόλουθους τρόπους:
– Με αύξηση του μετοχικού ή εταιρικού κεφαλαίου από νέες εισφορές σε μετρητά.
– Με αύξηση του μετοχικού ή εταιρικού κεφαλαίου με κεφαλαιοποίηση αποθεματικών και με την προϋπόθεση της επαρκούς ρευστότητας της επιχείρησης, μετά την αφαίρεση του ποσού των διαθεσίμων της, που πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη της συμμετοχής του φορέα.
– Με την ανάλωση υφιστάμενων αποθεματικών, τα οποία δεσμεύονται σε ειδικό λογαριασμό και δεν μπορούν να διανεμηθούν πριν από την ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου και την έναρξη της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης.
– Με τραπεζικό δάνειο ή δάνειο από άλλους χρηματοδοτικούς οργανισμούς ή ομολογιακό δάνειο εκδιδόμενο με δημόσια ή μη εγγραφή, τριετούς τουλάχιστον διάρκειας, αποκλεισμένης της μορφής του αλληλόχρεου λογαριασμού, εφόσον στη σχετική δανειακή σύμβαση ρητά προβλέπεται ότι το δάνειο συνάπτεται αποκλειστικά για την πραγματοποίηση του επενδυτικού σχεδίου.
Τα είδη ενισχύσεων είναι τα εξής:
i) Φορολογική απαλλαγή που συνίσταται στην απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, τα οποία προκύπτουν με βάση τη φορολογική νομοθεσία, από το σύνολο των δραστηριοτήτων της επιχείρησης, αφαιρουμένου του φόρου του νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας που αναλογεί στα κέρδη που διανέμονται ή αναλαμβάνονται από τους εταίρους. Το ποσό της φορολογικής απαλλαγής υπολογίζεται ως ποσοστό επί της αξίας των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου ή και της αξίας του καινούριου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού που αποκτάται με χρηματοδοτική μίσθωση και συνιστά ισόποσο αποθεματικό.
ii) Επιχορήγηση, η οποία συνίσταται στη δωρεάν παροχή από το Δημόσιο χρηματικού ποσού για την κάλυψη τμήματος των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου και προσδιορίζεται ως ποσοστό αυτών.
iii) Επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης, η οποία συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο τμήματος των καταβαλλόμενων δόσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης που συνάπτεται για την απόκτηση καινούριου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού και προσδιορίζεται ως ποσοστό επί της αξίας απόκτησης αυτών που εμπεριέχεται στις καταβαλλόμενες δόσεις. Η επιδότηση της χρηματοδοτικής μίσθωσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 7 έτη.
iv) Επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, η οποία συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο μέρους του μισθολογικού κόστους των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται και συνδέονται με το επενδυτικό σχέδιο και οι οποίες δεν λαμβάνουν καμία άλλη κρατική ενίσχυση.
v) Σταθεροποίηση συντελεστή φορολογίας εισοδήματος (φορολογικό σύστημα).
vi) Χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου μέσω ταμείου συμμετοχών με τα εξής είδη: ίδια κεφάλαια ή οιονεί ίδια κεφάλαια, ή επενδυτική χορηγία για την παροχή επενδύσεων χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου άμεσα ή έμμεσα σε επιλέξιμες επιχειρήσεις και δάνεια για την παροχή επενδύσεων χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου άμεσα ή έμμεσα σε επιλέξιμες επιχειρήσεις.
Όλα τα είδη ενισχύσεων παρέχονται μεμονωμένα ή συνδυαστικά και συνυπολογίζονται για τον καθορισμό του συνολικού ποσού ενίσχυσης του κάθε επενδυτικού σχεδίου ενώ επιχειρήσεις, οι οποίες δεν εμφάνισαν κέρδη σε καμία διαχειριστική χρήση από τις τελευταίες επτά πριν την χρήση της αίτησης υπαγωγής, δεν δικαιούνται να λάβουν τις ενισχύσεις.
Το συνολικό ποσό ενίσχυσης ανά υποβαλλόμενο επενδυτικό σχέδιο δεν θα μπορεί να υπερβεί το ποσό των πέντε εκατομμυρίων ευρώ ενώ οι παρεχόμενες σε κάθε φορέα ενισχύσεις, δεν μπορούν να υπερβούν σωρευτικά τα δέκα εκατομμύρια ευρώ για μεμονωμένη επιχείρηση και τα είκοσι εκατομμύρια ευρώ για το σύνολο των συνεργαζόμενων ή συνδεδεμένων επιχειρήσεων.
Ελάχιστο ύψος επενδυτικών σχεδίων
Το ελάχιστο επιλέξιμο ύψος της επένδυσης για την υπαγωγή επενδυτικών σχεδίων στα καθεστώτα ενισχύσεων ορίζεται με βάση το μέγεθος του φορέα:
– Για μεγάλες επιχειρήσεις, στο ποσό των 500.000 ευρώ.
– Για μεσαίες επιχειρήσεις, συνεταιρισμούς και για επιχειρηματικές συστάδες (cluster), στο ποσό των 250.000 ευρώ.
– Για πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, στο ποσό των 150.000 ευρώ.
– Για τις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ.) τους αγροτικούς συνεταιρισμούς (ΑΣ), τις ομάδες παραγωγών (ΟΠ) και τις αγροτικές εταιρικές συμπράξεις (ΑΕΣ) στο ποσό των 100.000 ευρώ.
Στρατηγικές επενδύσεις
Εκτός των φορολογικών κινήτρων που συνιστούν και την «αιχμή» του νέου επενδυτικού θεσμικού πλαισίου, επαναπροσδιορίζονται -σε χαμηλότερα επίπεδα- τα όρια των χαρακτηριζόμενων ως «στρατηγικών επενδύσεων» και δίνεται έμφαση και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ενώ προβλέπεται και η δημιουργία Business Centers για την διευκόλυνση Ελλήνων και ξένων επενδυτών.
Για τις Επενδύσεις Μείζονος Μεγέθους στόχος του καθεστώτος είναι η δημιουργία ενός ασφαλούς επενδυτικού περιβάλλοντος, το οποίο θα διευκολύνει την υλοποίηση πολύ μεγάλων επενδυτικών σχεδίων, τόσο από Ελληνικές όσο και από ξένες επιχειρήσεις, με στόχο την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και τη μεταφορά γνώσης και τεχνογνωσίας.
Μέσω του καθεστώτος ενισχύονται επιχειρήσεις που υλοποιούν επενδυτικά σχέδια άνω των 20.000.000 ευρώ και δημιουργούν δύο τουλάχιστον θέσεις εργασίας ανά ένα εκατομμύριο επιλέξιμης επένδυσης.
Σχετικά με τα είδη ενίσχυσης, δίνεται έμφαση σε ενισχύσεις χωρίς δημοσιονομική επιβάρυνση όπως:
– Επιλογή μεταξύ παγιοποίησης οικείου συντελεστή φορολογίας εισοδήματος για 12 έτη μέχρι την εξάντληση της ενίσχυσης που δικαιούται ο φορέας βάσει του επενδυτικού του σχεδίου και φορολογική απαλλαγή με ποσοστό ενίσχυσης 10% και έως του ποσού των 10.000.000 ευρώ.
– Διαδικασία επιτάχυνσης αδειοδότησης μέσω της Γενικής Διεύθυνσης Στρατηγικών Επενδύσεων του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού.
Κίνητρα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις
Αν και δίνεται έμφαση στις φοροαπαλλαγές δεν εξαλείφονται οι άμεσες επιχορηγήσεις οι οποίες θα προορίζονται για την κάλυψη συγκεκριμένων επιλέξιμων δαπανών ενός επενδυτικού σχεδίου, ενώ το ύψος της επιχορήγησης καθορίζεται με βάση τα ποσοστά που προβλέπει ο Χάρτης Περιφερειακών Ενισχύσεων Τα ποσοστά είναι διαφορετικά ανά περιοχή και μέγεθος επιχείρησης, με τα μεγαλύτερα κίνητρα να δίδονται στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Στο πλαίσιο των επιδοτήσεων προβλέπεται και η επιδότηση του επιτοκίου δανείων επενδυτικού σκοπού, αλλά και η επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης. Επιπλέον θα υπάρχει κάλυψη μέρος του κόστους των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται και συνδέονται με το επενδυτικό σχέδιο.
Παρατάσεις
Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης παρατάσεις για τα υπάρχοντα επενδυτικά σχέδια και συγκεκριμένα νέα προθεσμία ολοκλήρωσης, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2016, των επενδυτικών σχεδίων που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 3299/2004 και η ημερομηνία ολοκλήρωσής τους έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2015. Στην περίπτωση που μέχρι την ημερομηνία αυτή υλοποιηθεί, αποδεδειγμένα, το 50% του εγκεκριμένου κόστους του επενδυτικού σχεδίου, η προθεσμία ολοκλήρωσης παρατείνεται για 18 επιπλέον μήνες, δηλαδή μέχρι τις 30 Ιουνίου 2018.
Η προθεσμία ολοκλήρωσης των επενδυτικών σχεδίων, που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 3299/2004 και η προθεσμία ολοκλήρωσής τους λήγει μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2016, παρατείνεται μέχρι τις 30 Ιουνίου 2018 με την προϋπόθεση της υλοποίησης, μέχρι την ημερομηνία αυτή, ήτοι τις 31-12-2016, της υλοποίησης του 50% του εγκεκριμένου κόστους του επενδυτικού σχεδίου.
Για τη διαπίστωση της υλοποίησης του 50% του εγκεκριμένου κόστους του επενδυτικού σχεδίου απαιτείται η υποβολή, έως τις 31 Μαρτίου 2017, από το φορέα του επενδυτικού σχεδίου υπεύθυνης δήλωσης συνοδευόμενης από συγκεντρωτική κατάσταση παραστατικών δαπανών και πληρωμών για το έργο. Η δήλωση αυτή δεν υποκαθιστά την υποχρέωση υποβολής αιτήματος ελέγχου για την πιστοποίηση της υλοποίησης του 50% της επένδυσης στην περίπτωση αιτήματος καταβολής του 50% της επιχορήγησης ή επιστροφής κατατεθείσας στην αρμόδια Υπηρεσία εγγυητικής επιστολής.
Επίσης η προθεσμία ολοκλήρωσης των επενδυτικών σχεδίων που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 3908/2011 παρατείνεται:
– Μέχρι τις 30 Ιουνίου 2017 για τα επενδυτικά σχέδια των οποίων η απόφαση υπαγωγής έχει εκδοθεί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2012.
– Μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2017 για τα επενδυτικά σχέδια των οποίων η απόφαση υπαγωγής έχει εκδοθεί εντός των ετών 2013 και 2014.
Τέλος, για τα επενδυτικά σχέδια του ν. 3299/2004 και του ν. 3908/2011 το ποσό της επιχορήγησης καταβάλλεται σε επτά ετήσιες δόσεις ως εξής:
– Η πρώτη δόση που ισούται με το 1/7 της προβλεπόμενης επιχορήγησης καταβάλλεται με την υποβολή του αιτήματος ελέγχου για την πιστοποίηση της υλοποίησης του 50% του επενδυτικού σχεδίου. Για τα επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 3908/2011 και έχουν κάνει χρήση του δικαιώματος προκαταβολής της παρ. 2 του παρόντος άρθρου, η καταβολή της προκαταβολής νοείται ως η πρώτη δόση.
– Η δεύτερη και τρίτη δόση, ισόποσες με την πρώτη, καταβάλλονται μετά την πιστοποίηση της υλοποίησης του 50% του επενδυτικού σχεδίου.
Ο αναπτυξιακός νόμος αναρτήθηκε και στην ιστοσελίδα της Βουλής με τίτλο «Θεσμικό πλαίσιο για τη σύσταση καθεστώτων Ενισχύσεων Ιδιωτικών Επενδύσεων για την περιφερειακή και οικονομική ανάπτυξη της χώρας – Σύσταση Αναπτυξιακού Συμβουλίου και άλλες διατάξεις».
