Τι προβλέπει το συμπληρωματικό μνημόνιο για συντάξεις, ασφαλιστικά Ταμεία και εργαζόμενους
Με έμφαση στην ευθυγράμμιση της ελληνικής εργατικής νομοθεσίας προς τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές και τις πρακτικές των άλλων χωρών – μελών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του ανοιχτού ζητήματος της απελευθέρωσης των ομαδικών απολύσεων, υπεγράφη το συμπληρωματικό μνημόνιο που καθορίζει τις δράσεις που θα πρέπει να υλοποιηθούν μέχρι το φθινόπωρο στον τομέα του Ασφαλιστικού και των εργασιακών σχέσεων.
Αν και σε γενικές γραμμές οι Θεσμοί χαρακτηρίζουν ως θετική -αλλά και αρκετά φιλόδοξη- την μεταρρύθμιση Κατρούγκαλου, διατηρούν ορισμένες επιφυλάξεις. Συγκεκριμένα, οι Ευρωπαίοι δανειστές αποδέχονται την «προσωπική διαφορά» στις κύριες συντάξεις, χωρίς περικοπές, και την προσωρινή αύξηση της εισφοράς υπέρ του Επικουρικού Ταμείου, αλλά δεν υποχωρούν στο ζήτημα της μείωσης των εκπτώσεων για τους επιστημονικούς κλάδους και την επιστροφή στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ μικροεπαγγελματιών που ασφαλίζονται σήμερα με το ευνοϊκό καθεστώς του ΟΓΑ.
Η έκθεση – εισήγηση επισημαίνει ότι τα μέτρα που έχουν ληφθεί από το 2015 εξασφαλίζουν εξοικονόμηση 3% του ΑΕΠ, έως το 2025, εκ των οποίων τα 2,4% από μείωση δαπανών. Αν σε αυτά τα ποσοστά δημοσιονομικής προσαρμογής μέσω του Ασφαλιστικού προστεθεί και ένα 2% που εκτιμάται ότι προκύπτει από την μη εφαρμογή της απόφασης του ΣτΕ, που έκρινε ως αντισυνταγματικές τις περικοπές συντάξεων από το 2012 και μετά, τότε η συνολική εξοικονόμηση το 2025 εκτιμάται ότι θα ανέλθει στο 5%.
Πάντως οι Θεσμοί παραμένουν αμετακίνητοι στις αξιώσεις που προέβαλαν κατά τον τελευταίο κύκλο της διαπραγμάτευσης:
– Κατάργηση του ευνοϊκού καθεστώτος των μικροεπαγγελματιών σε περιοχές κάτω των 2.000 κατοίκων και επιστροφή τους στο καθεστώς του ΟΑΕΕ.
– Κατάργηση όλων των εξαιρέσεων που επιτρέπουν χαμηλότερες εισφορές για την υγεία (αγρότες) και τη μείωση της έκπτωσης που απολαμβάνουν οι επιστήμονες τα πρώτα 5 χρόνια της σταδιοδρομίας τους. Μάλιστα ζητούν η αποπληρωμή του «δανείου»- μια και η έκπτωση στο νόμο Κατρούγκαλου αποτελεί ασφαλιστική οφειλή- να γίνει μετά την ολοκλήρωση ασφαλιστικού βίου 15 ετών.
– Καθολική εφαρμογή του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος έως τον Οκτώβριο, ενώ, εντός του Ιουνίου, θα πρέπει να ξεκινήσει η εφαρμογή του ΕΕΕ σε 30 δήμους της χώρας.
– Αλλαγές στην προνοιακή πολιτική. Έως το Σεπτέμβριο η έκθεση υπενθυμίζει ότι πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η μελέτη για την μεταρρύθμιση της προνοιακής πολιτικής με τη βοήθεια της Παγκόσμιας Τράπεζας, σχολιάζοντας ότι σήμερα το σύστημα καταβολής επιδομάτων είναι κατακερματισμένο. Στόχος είναι από τις αλλαγές στην προνοιακή πολιτική να εξοικονομηθεί ο,5% του ΑΕΠ προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η καταβολή του ΕΕΕ. Ανάμεσα στις δράσεις που πρέπει να υλοποιηθούν έως τον Σεπτέμβριο είναι η αλλαγή στη χορήγηση οικογενειακών επιδομάτων και στις αναπηρικές συντάξεις χωρίς να αυξηθεί η δαπάνη.
Εργασιακά και ανάπτυξη
Στόχος του νέου προγράμματος, σύμφωνα με την έκθεση, είναι η διαφύλαξη της προόδου που έχει γίνει στο παρελθόν, με το βλέμμα στραμμένο στο υψηλό επίπεδο της ανεργίας, στην περαιτέρω ευελιξία της αγοράς εργασίας και την ανάγκη για βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη.
Συγκεκριμένα:
– Εντός του Ιουλίου, η επιτροπή αυτόνομων εμπειρογνωμόνων, που έχει ήδη συσταθεί, θα πρέπει να καταθέσει ένα σχέδιο για το θεσμικό πλαίσιο των συλλογικών συμβάσεων, της συνδικαλιστικής δράσης και των ομαδικών απολύσεων. Έως τον Σεπτέμβριο του 2016 και μετά από διαβούλευση με το ILO αλλά και τους κοινωνικούς εταίρους, θα πρέπει να κατατεθεί ένα πόρισμα – σκελετός βάσει του οποίου θα ευθυγραμμιστεί η εργατική νομοθεσία με τις βέλτιστες πρακτικές για τις ομαδικές απολύσεις, τον συνδικαλιστικό νόμο και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές στην ΕΕ.
– Οι Θεσμοί θέτουν βέτο να μην προχωρήσει η κυβέρνηση σε αλλαγές στο ισχύον πλαίσιο των συλλογικών διαπραγματεύσεων και να μην επιστρέψει στις ρυθμίσεις του παρελθόντος συμπεριλαμβανομένου και του άρθρου 103του Νόμου 4172/2013 που προβλέπει ότι από 1/12017 ο κατώτατος μισθός καθορίζεται από την κυβέρνηση μετά από διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους.
Στην έκθεση επισημαίνεται η ανάγκη απλούστευσης της εργατικής νομοθεσίας ενώ τίθεται χρονοδιάγραμμα από τον Ιούλιο του 2016 ώστε οι αρχές να καταρτίσουν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης με την τεχνική βοήθεια των Θεσμών για την καταπολέμηση της αδήλωτης και ανασφάλιστης εργασίας προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, να προστατευτούν οι εργαζόμενοι και να ενισχυθούν τα έσοδα του ΙΚΑ.
Επιπλέον θέτουν βέτο το ΣΕΠΕ να μην προχωρήσει σε αλλαγές στο σύστημα ελέγχου και επιβολής προστίμων, αν δεν προηγηθεί συμφωνία με τους θεσμούς.
– Μηχανισμός για τη διάγνωση των αναγκών της αγοράς εργασίας. Στην έκθεση γίνεται λόγος για την ανάγκη καταπολέμησης της ανεργίας, μέσω της διάγνωσης των αναγκών της αγοράς, με κονδύλια της ΕΕ έως τον Δεκέμβριο του 2016. Το σχέδιο θα περιλαμβάνει εκσυγχρονισμό των προγραμμάτων σπουδών επαγγελματικής εκπαίδευσης, κατάρτισης και μαθητείας.
Ασφαλιστικό και ελλείμματα Ταμείων
Οι Θεσμοί επισημαίνουν ότι πρέπει να καθιερωθεί στενότερη σχέση μεταξύ εισφορών και παροχών ενώ αναφέρουν ότι η εθνική σύνταξη για 15 χρόνια ασφάλισης διαμορφώνεται στα 346 ευρώ, συνεισφορά που αυξάνει σταδιακά στα 384 με 20 έτη εισφορών.
– Οι τρέχουσες κύριες συντάξεις «παγώνουν» μέχρι την αξία τους να γίνει ισοδύναμη με τις νέες συντάξεις που υπολογίζονται σύμφωνα με τους νέους ενιαίους κανόνες.
– Για να αντιμετωπιστεί το σημερινό έλλειμμα σε ETEA, πρέπει να εξοικονομηθούν μέσω μειώσεων των επικουρικών συντάξεων 300 εκατ. ευρώ το 2016. Γίνεται δεκτή η αύξηση των εισφορών κατά 1% και η περιορισμένη χρήση των αποθεματικών του Ταμείου.
– Το ΕΚΑΣ καταργείται σταδιακά έως το Δεκέμβριο του 2019 ξεκινώντας από την κορυφή 20% των δικαιούχων. Το 2018 υπολογίζεται «εμπροσθοβαρής» εξοικονόμηση δαπάνης συνολικού ύψους 800 εκατ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι καθιερώνεται ηλικιακό όριο 55 ετών για την καταβολή συντάξεων χηρείας.
Οι συντάξεις του ΟΓΑ εναρμονίζονται σταδιακά με τα ισχύοντα στο συνταξιοδοτικό σύστημα μέχρι το 2031.
Φορολογικό
Στον τομέα της φορολόγησης, το συμπληρωματικό μνημόσιο προβλέπει:
– Την επανεξέταση των μειωμένων προστίμων που επιβάλλονται στο πλαίσιο πραγματοποίησης φορολογικών ελέγχων, ώστε να λαμβάνεται υπόψη η ύπαρξη ή όχι πρόθεσης για δήλωση ή για απόκρυψη φορολογητέας ύλης, βάσει αντικειμενικών και διαφανών κριτηρίων. Επί της ουσίας, θα επανέλθουν αυτοτελή πρόστιμα για μη έκδοση αποδείξεων.
– Την αναθεώρηση του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, προκειμένου να γίνονται ευκολότερες και ταχύτερες ηλεκτρονικές κατασχέσεις, καθώς και πλειστηριασμοί σε βάρος όσων έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο.
– Απλοποίηση της φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων με επανεξέτασης και κατάργηση φορολογικών απαλλαγών και κινήτρων τα οποία κρίνονται αναποτελεσματικά και άδικα.
– Την παράταση για άλλα 2-3 χρόνια του θεσμού του φορολογικού πιστοποιητικού.
– Κατάργηση του προνομιακού καθεστώτος φορολόγησης των επιχειρήσεων του κλάδου της ναυτιλίας.
– Ευθυγράμμιση των αντικειμενικών φορολογητέων αξιών των ακινήτων με τις τιμές της κτηματαγοράς στο δεύτερο εξάμηνο του 2017, ενώ αρχικά προβλεπόταν ότι θα γίνει στις αρχές του επόμενου έτους.
– Αναθεώρηση του καθεστώτος προνομιακής φορολόγησης για τον κλάδο της ναυτιλίας υπό τις υποδείξεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
– Παράταση έως το 2018 της προσωρινής εθελοντικής συνεισφοράς της ναυτιλιακής κοινότητας.
– Τροποποίηση της φορολογίας εισοδήματος των επιχειρήσεων που αφορά στις συγχωνεύσεις, τις εξαγορές και τους εταιρικούς λογαριασμούς αποθεματικών.
– Δημιουργία νέου φορολογικού πλαισίου για τα “οχήματα” συλλογικών επενδύσεων και τους συμμετέχοντες σ’ αυτά, σε συμφωνία με τις βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
– Αύξηση του ορίου τζίρου για την εξαίρεση από τον ΦΠΑ από τις 10.000 που είναι σήμερα. Εξετάζεται η αύξηση αυτού του ορίου στις 25.000 ευρώ, προκειμένου να απαλλαγεί ο φορολογικός μηχανισμός από το διοικητικό βάρος του μεγάλου όγκου περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ.
– Δημοσιοποίηση αναθεωρημένης λίστας με τους μεγαλύτερους χρεοφειλέτες του Δημοσίου και επικαιροποίησή της ανά τακτά διαστήματα.
– Λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για την έγκαιρη είσπραξη των προστίμων για τα ανασφάλιστα οχήματα και για τα οχήματα που δεν πέρασαν από ΚΤΕΟ.
– Τροποποίηση της νομοθεσίας για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο με τη θέσπιση ειδικών κριτηρίων για τη διαγραφή τους και το χαρακτηρισμό τους ως ανεπίδεκτων είσπραξης.