«Παγώνει» μέχρι νεωτέρας η χαλάρωση των capital controls – Ζητούμενο η επιστροφή των καταθέσεων
Άμεση αναμένεται η επιρροή του αποτελέσματος του βρετανικού δημοψηφίσματος στα τραπεζικά «δρώμενα» της χώρας μας, καθώς φαίνεται πως μπαίνουν σε κατάσταση αναμονής όλες οι εξελίξεις που αφορούν τον εγχώριο τραπεζικό κλάδο -και ιδίως οι κινήσεις που δρομολογεί η ελληνική κυβέρνηση για άρση των capital controls.
Στο ζήτημα αυτό, σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσει και η επιστροφή των καταθετικών κεφαλαίων στα τραπεζικά ταμεία. Υπό τις παρούσες συνθήκες, η ισχύς των capital controls μέχρι τον Ιούνιο του 2017 φαντάζει ως το πλέον πιθανό σενάριο, αν και πολλοί θεωρούν πως θα ήτα πιθανή η άρση τους στα τέλη του α’ τριμήνου του 2017, υπό τον όρο της επιστροφής των καταθέσεων.
Κυβέρνηση και ΤτΕ έχουν καταρτίσει «οδικό χάρτη» εξόδου από τους κεφαλαιακούς περιορισμούς. Στην πράξη, ωστόσο, καμία περαιτέρω κίνηση χαλάρωσης δεν μπορεί να υπάρξει όσο δεν εδραιώνεται η εμπιστοσύνη στη σταθερότητα του πολιτικού και οικονομικού περιβάλλοντος και όσο υπάρχει η απειλή νέων εκροών καταθέσεων.
Αντιθέτως, θα πρέπει να έχει διασφαλιστεί εισροή καταθέσεων και να έχει αρθεί κάθε αβεβαιότητα περί της ιδιοκτησίας τους (ανήκουν στον καταθέτη και όχι στο κράτος). Κατόπιν αυτού, εκτιμάται ότι σοβαρή συζήτηση για περαιτέρω ελάφρυνση των περιορισμών μέχρι την πλήρη άρση τους δεν μπορεί να γίνει πριν από την επόμενη αξιολόγηση του Οκτωβρίου. Επιπλέον, θα πρέπει προηγουμένως να έχουν ρυθμιστεί όλα τα ζητήματα για την επανεισαγωγή κεφαλαίων από το εξωτερικό προκειμένου αυτά να μην έχουν εκ προοιμίου την “ταμπέλα” των εσόδων από φοροδιαφυγή.
Η πρόταση των τραπεζών
Η πρόταση που κατέθεσαν πρόσφατα στην ΤτΕ οι τράπεζες για την περαιτέρω χαλάρωση των κεφαλαιακών περιορισμών, περιλαμβάνει:
– Αύξηση των ορίων για τις συναλλαγές επιχειρήσεων.
– Μεγαλύτερη απελευθέρωση στο όριο εμβασμάτων προς το εξωτερικό που σήμερα ανέρχεται σε 1.000 ευρώ, καθώς επίσης και δυνατότητα μεγαλύτερης ανάληψης από το 10% υπολοίπων εμβασμάτων.
– Αύξηση του εβδομαδιαίου ορίου ανάληψης μετρητών από τα 420 ευρώ στα 500 – 550 ευρώ ή εναλλακτικά δυνατότητα σωρευτικής ανάληψης του μηνιαίου ορίου των 1.680 ευρώ.
– Άρση των περιορισμών για το “νέο χρήμα”, δηλ. δυνατότητα πλήρους ανάληψης των μετρητών που θα κατατίθενται στις τράπεζες και τα οποία θα μπορούν να διακινηθούν ελεύθερα εντός ή εκτός Ελλάδος.
Υπό την σκιά του Brexit η επόμενη μέρα
Από τις σκέψεις για χαλάρωση των capital controls ως τη χρηματιστηριακή ανάκαμψη, την αξιοποίηση της επιτυχούς αξιολόγησης και του waiver και τον σχεδιασμό για «κόκκινα» δάνεια και χρηματοδότηση, όλα τα στοιχεία της στρατηγικής του κλάδου θα επανεξεταστούν με γνώμονα το Brexit και αφού διαμορφωθεί μια βάσιμη εικόνα για την επόμενη μέρα της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Την ευρωπαϊκή ατζέντα μονοπωλεί η έξοδος της Μεγάλης Βρετανίας από την Ε.Ε. και, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Moody’s, η αβεβαιότητα που προκαλεί το Brexit μπορεί να επιφέρει πλήγμα στην εμπιστοσύνη σε ολόκληρη την Ευρώπη, υπονομεύοντας την οικονομική ανάκαμψη της Ευρωζώνης, ενώ σημειώνει ότι είναι δύσκολο να εκτιμηθεί σε ποιο βαθμό πλήττεται η εμπιστοσύνη.
«Παγώνει» μέχρι νεωτέρας η χαλάρωση στα capital controls
Υπό αυτές τις συνθήκες, η πιθανή έως την προηγούμενη Πέμπτη χαλάρωση των capital controls «παγώνει» μέχρι νεωτέρας.
Υπενθυμίζεται ότι το εγχώριο τραπεζικό σύστημα ζητούσε κάποιες κινήσεις χαλάρωσης των κεφαλαιακών ελέγχων, κατ’ αρχάς για διευκόλυνση των επιχειρήσεων, όπως για παράδειγμα στον τομέα των εισαγωγών και συγκεκριμένα όσον αφορά την επέκταση της δυνατότητας αναλήψεων και κυρίως για την απελευθέρωση του «νέου χρήματος» με στόχο την επιστροφή κεφαλαίων στο σύστημα.
Ακόμη και η κυβέρνηση φαίνεται πως αναγνωρίζει ότι ο κίνδυνος για τις προοπτικές της ευρωπαϊκής οικονομίας θα επηρεάσει πολλαπλασιαστικά την Ελλάδα. Στις προοπτικές εγχώριας ανάκαμψης οι ελληνικές τράπεζες έχουν στηρίξει τον σχεδιασμό για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, όπως και τις εκτιμήσεις για αύξηση της υγιούς ζήτησης για χρηματοδότηση.
Αργεί η επάνοδος των καταθέσεων
Πλέον οι προσδοκίες για επάνοδο καταθέσεων επανεξετάζονται: οι τράπεζες μετά την επαναφορά του waiver και τη θετική είδηση της αξιολόγησης ανέμεναν περί τα 3 δισ. ευρώ έως το τέλος του έτους, κάτι που δεν μπορεί να επιτευχθεί με τη νέα επιβάρυνση της ψυχολογίας εν όψει ανησυχίας για το μέλλον της Ευρώπης.
Είναι ενδεικτικό ότι τα capital controls λειτούργησαν σε αυτή την περίπτωση ως «ασπίδα» για το σύστημα, όπως παραδέχεται και η Τράπεζα της Ελλάδος.
Προβληματισμό διατυπώνουν οι Έλληνες τραπεζίτες για το πολιτικό ζήτημα που δημιουργείται και για τις επιπτώσεις για την Ελλάδα που πλέον δεν μπορεί να περιμένει γρήγορα μια θετική απόφαση για το χρέος και ό,τι αυτό συνεπάγεται, ενώ μένει να διαπιστωθεί αν η στάση των εταίρων κατά τη δεύτερη αξιολόγηση του Σεπτεμβρίου θα σκληρύνει.
Εξανεμίζονται τα (ψυχολογικά) οφέλη από την αξιολόγηση;
Με βάση τα μεγέθη τριμήνου, οι τράπεζες έδειχναν να «κλειδώνουν» κερδοφορία για φέτος, καθώς οι διοικήσεις τους διατύπωναν την εκτίμηση ότι η αξιολόγηση θα έδινε τον τόνο της σταθερότητας, με την προϋπόθεση υλοποίησης των συμφωνηθέντων και εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων.
Όπως επισημαίνουν τραπεζίτες, ακόμη και αν πλέον υπάρχει η βούληση από την κυβέρνηση προς αυτή την κατεύθυνση, θα πρέπει να δούμε εάν το περιβάλλον που θα διαμορφωθεί θα επιτρέψει να γίνει κάτι τέτοιο.
Για παράδειγμα, η διατήρηση της ύφεσης ανατρέπει τον σχεδιασμό για είσπραξη της βαριάς φορολογίας, ενώ η μεταβλητότητα στο επενδυτικό κλίμα δυσκολεύει τις κινήσεις ιδιωτικοποίησης.
