Θεμελιώδεις αλλαγές στη φορολογία ακινήτων φέρνει η κυβέρνηση, όπως προκύπτει από τον στρατηγικό σχεδιασμό της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων.
Μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2016, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, θα έχει στα χέρια του τις προτάσεις της επιτροπής που έχει επιφορτισθεί με τις αλλαγές στη φορολογία ακινήτων, στην κατεύθυνση ανακατανομής των βαρών που σηκώνουν σήμερα οι ιδιοκτήτες, χωρίς όμως να θίγονται οι φιλόδοξοι εισπρακτικοί στόχοι, και κυρίως τα έσοδα που φέρνει στα ταμεία του κράτους ο ΕΝΦΙΑ, ακόμα και αν ο συγκεκριμένος φόρος αλλάξει όνομα.
Από τις παρεμβάσεις που θα γίνουν, αναπόφευκτα θα θιγούν: αφορολόγητα ποσά, κλίμακες, συντελεστές φόρων ακόμη και φοροαπαλλαγές προκειμένου να υπάρχει αντίκρισμα στα φορολογικά έσοδα.
Όπως τονίζουν αρμόδια στελέχη, είναι ανοικτό το ενδεχόμενο, με τις νέες διατάξεις, οι γονικές παροχές να καταστούν ακριβότερες, ενώ ανοδικά να κινηθούν ενδεχομένως και οι φόροι στις μεταβιβάσεις δεδομένου των εισηγήσεων που κατατίθενται για προσαρμογές στην κλίμακα υπολογισμού των φόρων.
Οι συντελεστές στους φόρους μεταβίβασης μειώθηκαν για πρώτη φορά το 2010, με την εμφάνιση της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα. Στο 8% από 9% για την αξία του μεταβιβαζόμενου ακινήτου έως 20.000 ευρώ και στο 10% από 11% για το υπερβάλλον ποσόν. Το 2015 που η κτηματαγορά έπνεε τα λοίσθια ο φόρος μεταβίβασης έπεσε στο 3% για να μπορέσει να σωθεί η οικοδομή.
Από τις αλλαγές αναμένεται να θιγεί και η πρώτη κατοικία, τα αφορολόγητα όρια της οποίας σήμερα διαμορφώνονται σε 200.000 ευρώ για τον άγαμο και 250.000 ευρώ για τον έγγαμο.
Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα παιδιά και κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο, και καθένα από τα επόμενα.
Τα πάνω- κάτω θα έρθουν από το 2017 και στους φόρους για γονικές παροχές και δωρεές. Το σημερινό αφορολόγητο όριο στις δύο αυτές κατηγορίες είναι 150.000 ευρώ εφόσον πρόκειται για κληρονομιά ή δωρεά προς τέκνο ή εγγονό. Με την ισχύουσα κλίμακα, για αξία μεταβίβασης έως 300.000 ευρώ ο φόρος γονικής παροχής ή κληρονομιάς ανέρχεται έως 1.500 ευρώ, καθώς ο φορολογικός συντελεστής για την αξία από τα 150.000 ευρώ έως τα 300.000 είναι 1% (τα πρώτα 150.000 είναι αφορολόγητα).
Στην ίδια φορολογική κλίμακα ο ανώτατος συντελεστής είναι 10%, ο οποίος σύμφωνα με τα νέα σενάρια πρόκειται να αυξηθεί προκειμένου να πληρώνουν περισσότερα όσοι κληρονομούν μεγάλης αξίας ακίνητα.
Ειδικά για τις δωρεές το αφορολόγητο όριο των 150.000 ευρώ δεν ισχύει μόνο για τις δωρεές ακινήτων από τους γονείς προς τα ενήλικα τέκνα αλλά και από τους παππούδες ή τις γιαγιάδες προς τα εγγόνια. Επίσης, αφορολόγητο όριο 200.000 ευρώ ισχύει και σε περίπτωση απόκτησης πρώτης κατοικίας από άγαμο φορολογούμενο με δωρεά.
Σε κάθε περίπτωση, στην απόκτηση πρώτης κατοικίας με γονική παροχή ή δωρεά από έγγαμο φορολογούμενο ισχύει αφορολόγητο όριο 250.000 ευρώ, το οποίο προσαυξάνεται περαιτέρω αν υπάρχουν και προστατευόμενα τέκνα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 2014 και μετά εφαρμόζονται τρεις φόροι στις μεταβιβάσεις ακινήτων, ανάλογα με τον αν η κατοικία που αγοράζεται είναι νεόδμητη ή μεταχειρισμένη, πρώτη ή δευτερεύουσα, ενώ με φόρο επιβαρύνονται και όσοι πουλούν ακίνητα (φόρος υπεραξίας). Από τον τελευταίο εξαιρούνται οι φορολογούμενοι που πουλούν ακίνητα τα οποία απέκτησαν πριν από το 1995.
Όσον αφορά στον ΕΝΦΙΑ, η κατεύθυνση είναι για ακόμη μεγαλύτερα έσοδα από το συγκεκριμένο φόρο, όπως έγινε ήδη με τις αλλαγές που προηγήθηκαν.
Από φέτος εντάχθηκαν για πρώτη φορά στον συμπληρωματικό φόρο και τα αγροτεμάχια ενώ το αφορολόγητο όριο μειώθηκε στις 200.000 ευρώ από 300.000 ευρώ και αυξήθηκαν οι συντελεστές υπολογισμού του φόρου.
Φοροαπαλλαγές
Σύμφωνα με τον προγραμματισμό της ΓΓΔΕ, μέχρι τέλος του χρόνου θα έχουν παραδοθεί στον υπουργό Οικονομικών και οι προτάσεις για την κατάργηση των εναπομεινασών φοροαπαλλαγών, προκειμένου να αυξηθούν περαιτέρω τα φορολογικά έσοδα του προϋπολογισμού.
Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες, θα μπουν στο στόχαστρο της ΓΓΔΕ όσες εκπτώσεις φόρου και απαλλαγές έχουν απομείνει στην φορολογία εισοδήματος, όπως:
– η μείωση του ετήσιου φόρου εισοδήματος που παρέχεται στους μισθωτούς και τους συνταξιούχους,
– η έκπτωση του 10% των εξόδων για ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη από το φόρο εισοδήματος,
– η έκπτωση του 10% των δωρεών από το φόρο εισοδήματος,
– οι απαλλαγές και οι εκπτώσεις από το φόρο εισοδήματος που ισχύουν για τους ανάπηρους,
– οι μειώσεις του φόρου εισοδήματος για τους κατοίκους των νησιών με πληθυσμό μέχρι 3.100 κατοίκους,
Επίσης θα επανεξεταστούν και θα καταργηθούν ή θα περικοπούν οι μειώσεις των τεκμηρίων για τους συνταξιούχους άνω των 65 ετών, οι απαλλαγές συγκεκριμένων κατηγοριών φορολογουμένων με χαμηλά εισοδήματα από την υπερφορολόγηση βάσει τεκμηρίων κ.λπ.
