Ανησυχίες εκφράζουν στελέχη τραπεζών ενόψει της επερχόμενης «φοροκαταιγίδας» – «Η μιζέρια επέστρεψε» σχολιάζουν
Παρά την -μερική έστω- άρση των capital controls για το «νέο χρήμα» στα τέλη Ιουλίου και την προσφορά επιτοκίων με σημαντικό μπόνους σε όσους επιστρέφουν χαρτονομίσματα στο γκισέ, οι Έλληνες δεν εννοούν να παραμερίσουν τον σκεπτικισμό τους και να τολμήσουν μια «γενναία» επαναφορά των καταθέσεών τους στα τραπεζικά γκισέ.
Πρόκειται για αποταμιεύσεις συνολικού ύψους 15-18 δισ. ευρώ, που διέρρευσαν από το σύστημα το πρώτο εξάμηνο του 2015, κυρίως μετά την εκλογή της νέας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και μέχρι τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, που οδήγησε στο κλείσιμο των τραπεζών.
Όπως επισημαίνουν τραπεζικά στελέχη που παρακολουθούν καθημερινά τις ροές χρήματος στα καταστήματα, οι καταθέτες παραμένουν μουδιασμένοι, υπό τον φόβο μιας ενδεχόμενης νέας αυστηροποίησης των περιορισμών.
Παρά την αρχική μικρή ώθηση που καταγράφηκε στα υπόλοιπα των νοικοκυριών το διάστημα από τις 25 Ιουλίου έως και τις 5 Αυγούστου, τις δύο πρώτες εβδομάδες ισχύος του νέου, χαλαρότερου καθεστώτος για μετρητά, «η μιζέρια επέστρεψε», αναφέρει χαρακτηριστικά διευθυντής καταθέσεων συστημικού ομίλου.
Οπως εξηγεί, θα πρέπει να υπάρξει σημαντική βελτίωση του κλίματος για να δούμε ουσιαστικές εισροές από φυσικά πρόσωπα το επόμενο διάστημα. «Οι καταθέτες δεν αισθάνονται σίγουροι ότι τα χειρότερα έχουν περάσει», επισημαίνει σχετικά η ίδια πηγή.
Προσθέτει δε πως δεδομένων των αυξημένων φορολογικών υποχρεώσεων έως και τις αρχές του 2017 (φόρος εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ, τέλη κυκλοφορίας), θα είναι έκπληξη εάν τα υπόλοιπα που διατηρούν οι καταθέτες στο σύστημα εμφανίσουν άνοδο.
Πρώτες ενδείξεις στην πορεία του Αυγούστου
Τα στοιχεία για την πορεία των καταθέσεων τον Αύγουστο είναι ενδεικτικά των τάσεων που επικρατούν αυτή τη στιγμή στην Αγορά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι αποταμιεύσεις των ιδιωτών τον τελευταίο μήνα του καλοκαιριού σημείωσαν μικρή αύξηση της τάξεως των 269 εκατ. ευρώ, παρά το γεγονός ότι δεν πληρώθηκε το επίμαχο διάστημα κανένας φόρος.
Υπήρξε μία μικρή εισροή από αμοιβαία κεφάλαια εξωτερικού, η οποία κατευθύνθηκε κατά κύριο λόγο σε προθεσμιακές καταθέσεις, ώστε να εξασφαλιστεί μία ικανοποιητική απόδοση.
Από την άλλη όμως, δεν καταγράφηκαν αξιοσημείωτες καταθέσεις χαρτονομισμάτων, παρότι οι τράπεζες προσφέρουν γη και ύδωρ για αυτές, όπως επιτόκια που φτάνουν έως και το 1,2% ακόμη και για μικροποσά, αλλά και επιπλέον επιβράβευση από τα προγράμματα των καρτών.
Ως αποτέλεσμα, τα υπόλοιπα των λογαριασμών πρώτης ζήτησης (Ταμιευτήριο, τρεχούμενοι λογαριασμοί) μειώθηκαν τον Αύγουστο κατά 35 εκατ. ευρώ. Στον αντίποδα, αυξήθηκαν τα υπόλοιπα των προθεσμιακών καταθέσεων κατά 304 εκατ. ευρώ.
Μετά τη μικρή άνοδο του Αυγούστου, οι καταθέσεις ιδιωτών επέστρεψαν στα επίπεδα που βρίσκονταν τον Δεκέμβριο του 2015, λίγο πάνω από τα 102 δισ. ευρώ.
Για τη συνέχεια ωστόσο οι προοπτικές δεν είναι ευοίωνες, λόγω του μπαράζ φόρων που έπεται, αρχής γενομένης από τα τέλη Σεπτεμβρίου με τη διπλή πληρωμή φόρου εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ.
Στόχος των τραπεζών είναι ο περιορισμός των καθαρών εκροών στο σύνολο του 2016 σε όσο το δυνατόν χαμηλότερα επίπεδα, καθώς δεν διαβλέπουν σύντομα βελτίωση της εμπιστοσύνης.
Διεξοδο δίνει ο Τουρισμός
Ενθαρρυντικό είναι πάντως το γεγονός πως τον Αύγουστο τα συνολικά υπόλοιπα μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων εμφάνισαν άνοδο της τάξεως των 930 εκατ. ευρώ, ωθούμενα κυρίως από τα έσοδα του τουρισμού.
Το γεγονός αυτό συνέβαλε στην εμφάνιση για πρώτη φορά μέσα στο 2016 θετικού προσήμου σε σχέση με την περυσινή χρονιά για τις καταθέσεις πελατών, εξαιρουμένων των δημόσιων οργανισμών, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 123,9 δισ. ευρώ.
Τα επίπεδα αυτά είναι υψηλότερα κατά 520 εκατ. ευρώ σε σχέση με το τέλος Δεκεμβρίου 2015. Για το σύνολο της χρονιάς, οι τράπεζες θα είναι ευχαριστημένες εάν τα υπόλοιπα αυξηθούν συνολικά κατά 2 δισ. ευρώ.
Πρόκειται για λιγότερο από το 1/3 του αρχικού στόχου που είχε τεθεί το φθινόπωρο του 2015, μετά την υπογραφή του Μνημονίου και την εκτιμώμενη τότε ταχύτερη βελτίωση των συνθηκών. Η πολύμηνη διαπραγμάτευση ωστόσο για το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης ανέτρεψε πλήρως τα δεδομένα.
