Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε σήμερα σειρά μέτρων για τη βελτίωση του φορολογικού περιβάλλοντος όσον αφορά τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) για τις επιχειρήσεις ηλεκτρονικού εμπορίου στην ΕΕ. Οι προτάσεις θα καταστήσουν ευκολότερες τις αγοραπωλησίες προϊόντων και υπηρεσιών μέσω του διαδικτύου για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις, ιδίως τις νεοφυείς και τις μικρομεσαίες.
Με τη δημιουργία μιας πύλης που θα λειτουργεί σε ολόκληρη την ΕΕ και θα επιτρέπει την ηλεκτρονική καταβολή του ΦΠΑ («One Stop Shop») θα μειωθούν σημαντικά τα έξοδα που αφορούν τη συμμόρφωση σε θέματα ΦΠΑ, με αποτέλεσμα εξοικονόμηση για τις επιχειρήσεις ύψους 2,3 δισ.€ ανά έτος στο σύνολο της ΕΕ. Οι νέοι κανόνες θα διασφαλίσουν επίσης ότι ο ΦΠΑ καταβάλλεται στο κράτος μέλος του τελικού καταναλωτή, με αποτέλεσμα τη δικαιότερη κατανομή των φορολογικών εσόδων μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Οι προτάσεις αναμένεται να συνδράμουν τα κράτη μέλη στην ανάσχεση της απώλειας ΦΠΑ από τις αγορές μέσω του διαδικτύου η οποία εκτιμάται ότι σήμερα ανέρχεται σε 5 δισ. € ανά έτος. Οι εκτιμώμενες απώλειες εσόδων είναι πιθανό να φθάσουν τα 7 δισ. € έως το 2020 και είναι καθοριστικής σημασίας η άμεση λήψη μέτρων.
Τέλος, η Επιτροπή τηρεί τη δέσμευσή της να δώσει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να εφαρμόζουν στις ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις, όπως ηλεκτρονικά βιβλία και διαδικτυακές εφημερίδες, το ίδιο ποσοστό ΦΠΑ με αυτό που εφαρμόζεται στα έντυπα ισοδύναμα των δημοσιεύσεων αυτών, καταργώντας επομένως διατάξεις που απέκλειαν τις ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις από την φορολογική ευνοϊκή μεταχείριση που προσφέρεται στις παραδοσιακές έντυπες δημοσιεύσεις.
Ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Άντρους Άνσιπ, αρμόδιος για την Ψηφιακή Ενιαία Αγορά, δήλωσε σχετικά: «Τηρούμε τις υποσχέσεις μας να απελευθερώσουμε το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ευρώπη. Έχουμε ήδη διατυπώσει προτάσεις με στόχο να καταστεί η αποστολή δεμάτων πιο προσιτή οικονομικά και πιο αποτελεσματική, να προστατεύονται καλύτερα οι καταναλωτές όταν πραγματοποιούν αγορές μέσω του διαδικτύου και να αντιμετωπιστεί ο αδικαιολόγητος γεωγραφικός αποκλεισμός. Τώρα απλοποιούμε τους κανόνες για τον ΦΠΑ: είναι το τελευταίο κομμάτι του παζλ. Η σημερινή πρόταση όχι μόνον θα προωθήσει τις επιχειρήσεις, ιδίως τις μικρότερες και τις νεοφυείς, αλλά και θα καταστήσει τις δημόσιες υπηρεσίες πιο αποδοτικές και θα αυξήσει τη διασυνοριακή συνεργασία».
Ο Πιερ Μοσκοβισί, Επίτροπος Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων, Φορολογίας και Τελωνείων, δήλωσε σχετικά: «Οι διαδικτυακές επιχειρήσεις που ασκούν τη δραστηριότητά τους στην ΕΕ όλο το προηγούμενο διάστημα μας ζητούσαν να τους διευκολύνουμε τη ζωή. Σήμερα το πράττουμε. Οι εταιρείες, μικρές και μεγάλες, που πραγματοποιούν πωλήσεις στο εξωτερικό μέσω του διαδικτύου θα αντιμετωπίζουν τώρα τον ΦΠΑ όπως και τις πωλήσεις στις δικές τους χώρες. Αυτό σημαίνει μείωση του χρόνου που δαπανάται, περιορισμό της γραφειοκρατίας και ελάττωση των εξόδων. Απλοποιούμε επίσης τους κανόνες για τις πολύ μικρές και για τις νεοφυείς επιχειρήσεις καθώς τους επιτρέπουμε να απευθύνονται ευκολότερα σε νέες αγορές. Οι προτάσεις μας σημαίνουν ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα έχουν 100 εκατ. € την εβδομάδα επιπλέον να διαθέσουν για υπηρεσίες προς τους πολίτες τους.»
Οι σημερινές προτάσεις υιοθετούν μια νέα προσέγγιση του ΦΠΑ για το ηλεκτρονικό εμπόριο και αποτελούν τη συνέχεια των δεσμεύσεων που ανέλαβε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τη Στρατηγική για την ψηφιακή ενιαία αγορά (DSM – Digital Single Market) για την Ευρώπη και το Σχέδιο δράσης για τον ΦΠΑ, με στόχο μια ενιαία αγορά της ΕΕ για τον ΦΠΑ.
Ειδικότερα, προτείνονται τα εξής:
-Νέοι κανόνες που θα επιτρέψουν στις επιχειρήσεις που πωλούν προϊόντα μέσω διαδικτύου να εκπληρώνουν όλες τις υποχρεώσεις τους που αφορούν τον ΦΠΑ εντός ΕΕ σε έναν τόπο·
-Να απλοποιηθούν οι κανόνες του ΦΠΑ για τις νεοφυείς επιχειρήσεις και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις που πωλούν μέσω διαδικτύου καθώς η διαχείριση του ΦΠΑ για τις διασυνοριακές πωλήσεις που δεν υπερβαίνουν τα 10 000 € θα γίνεται εντός της χώρας της επιχείρησης. Οι ΜΜΕ θα επωφεληθούν από απλούστερες διαδικασίες για τις διασυνοριακές πωλήσεις ύψους έως 100 000 €, ώστε να διευκολύνεται η άσκηση των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων·
-Μέτρα αντιμετώπισης της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ η οποία προέρχεται από χώρες εκτός ΕΕ, φαινόμενο που μπορεί να προκαλέσει στρέβλωση της αγοράς και να δημιουργήσει αθέμιτο ανταγωνισμό·
-Να δοθεί η δυνατότητα στα κράτη μέλη να μειώσουν τους συντελεστές ΦΠΑ για τις ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις όπως ηλεκτρονικά βιβλία και διαδικτυακές εφημερίδες.
Αυτές οι νομοθετικές προτάσεις θα υποβληθούν τώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για διαβούλευση και στο Συμβούλιο για έγκριση.
Οι κύριες δράσεις αναλυτικά:
Νέοι κανόνες για τον ΦΠΑ που εφαρμόζεται στις πωλήσεις προϊόντων και υπηρεσιών μέσω διαδικτύου: σήμερα, οι επιχειρήσεις διαδικτυακού εμπορίου οφείλουν να καταχωρίζουν τον ΦΠΑ σε όλα τα κράτη μέλη στα οποία πωλούν προϊόντα. Οι υποχρεώσεις όσον αφορά την καταβολή του ΦΠΑ, που συχνά χαρακτηρίζονται ως ένας από τους μεγαλύτερους φραγμούς για το διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο, κοστίζουν στις επιχειρήσεις περίπου 8 000 € για κάθε χώρα της ΕΕ στην οποία πωλούν προϊόντα. Σήμερα προτείνουμε να υποβάλλουν οι επιχειρήσεις μία απλή τριμηνιαία δήλωση του οφειλόμενου ΦΠΑ η οποία να καλύπτει το σύνολο της ΕΕ, χρησιμοποιώντας τον διαδικτυακό ιστότοπο ενιαίας εξυπηρέτησης για τον ΦΠΑ (One Stop Shop). Το σύστημα αυτό υφίσταται ήδη για τις πωλήσεις ηλεκτρονικών υπηρεσιών, όπως οι εφαρμογές για κινητά τηλέφωνα, και έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό, καθώς το 2015 εισπράχθηκαν περισσότερα από 3 δισ. € σε ΦΠΑ μέσω του συστήματος. Ο διοικητικός φόρτος για τις επιχειρήσεις θα μειωθεί σε εντυπωσιακό βαθμό, κατά 95%, με αποτέλεσμα η συνολική εξοικονόμηση για τις επιχειρήσεις της ΕΕ να ανέλθει σε 2,3 δισ. € ενώ η αύξηση των εσόδων από τον ΦΠΑ για τα κράτη μέλη σε 7 δισ. €.
Απλοποίηση των κανόνων για τον ΦΠΑ για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τις νεοφυείς επιχειρήσεις: θα καθιερωθεί νέο ελάχιστο όριο πωλήσεων μέσω διαδικτύου ύψους 10 000 € και οι επιχειρήσεις των οποίων οι διαδικτυακές πωλήσεις δεν υπερβαίνουν το ποσό αυτό θα μπορούν να εφαρμόζουν τους κανόνες για τον ΦΠΑ που συνηθίζουν να εφαρμόζουν στη χώρα τους. Με τον τρόπο αυτό η συμμόρφωση με τους κανόνες του ΦΠΑ θα καταστεί ευκολότερη για 430 000 εταιρείες σε όλη την ΕΕ, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 97% όλων των πολύ μικρών επιχειρήσεων διασυνοριακού εμπορίου. Ένα άλλο νέο ελάχιστο ετήσιο όριο 100 000 € θα διευκολύνει τις ΜΜΕ όσον αφορά την καταβολή του ΦΠΑ, καθώς θα προβλέπονται απλουστευμένοι κανόνες για τον εντοπισμό της χώρας στην οποία έχουν την έδρα τους οι πελάτες. Τα ελάχιστα αυτά όρια θα μπορούσαν να εφαρμόζονται από το 2018 για την παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών και από το 2021 για τα προϊόντα που πωλούνται μέσω διαδικτύου. Άλλες απλοποιήσεις θα επιτρέπουν στις μικρότερες επιχειρήσεις να εφαρμόζουν τους ίδιους κανόνες για τον ΦΠΑ με αυτούς που ισχύουν στη χώρα καταγωγής της επιχείρησης, με τους οποίους είναι εξοικειωμένοι, όπως οι απαιτήσεις για την έκδοση τιμολογίων και την τήρηση αρχείων. Το πρώτο σημείο επαφής θα είναι πάντοτε η φορολογική διοίκηση του τόπου εγκατάστασης της επιχείρησης και οι επιχειρήσεις δεν θα υπόκεινται πλέον από φορολογικό έλεγχο σε κάθε κράτος μέλος στο οποίο πραγματοποιούν πωλήσεις.
Μέτρα αντιμετώπισης της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ η οποία προέρχεται από χώρες εκτός ΕΕ: τα μικρά δέματα που εισάγονται στην ΕΕ τα οποία είναι αξίας μικρότερης των 22 € σήμερα απαλλάσσονται του ΦΠΑ. Καθώς εισάγονται περίπου 150 εκατομμύρια δέματα απαλλαγμένα από την καταβολή ΦΠΑ στην ΕΕ κάθε έτος, το σύστημα είναι ανοιχτό σε μεγάλης κλίμακας κατάχρηση και απάτη και δημιουργεί σοβαρές στρεβλώσεις εις βάρος των επιχειρήσεων της ΕΕ. Πρώτον, οι επιχειρήσεις της ΕΕ τίθενται σε σαφώς μειονεκτική θέση δεδομένου ότι, σε αντίθεση με τους ανταγωνιστές τους εκτός ΕΕ, τα εμπορεύματα που πωλούν υπόκεινται σε ΦΠΑ ανεξαρτήτως αξίας, από το πρώτο κιόλας λεπτό του ευρώ. Δεύτερον, τα εισαγόμενα υψηλής αξίας προϊόντα όπως τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα και οι ταμπλέτες σταθερά τιμολογούνται με αξία χαμηλότερη από την πραγματική ή περιγράφονται εσφαλμένα στο έγγραφο εισαγωγής ώστε να επωφεληθούν από αυτήν την απαλλαγή ΦΠΑ. Για τους λόγους αυτούς, η Επιτροπή αποφάσισε να καταργήσει την εν λόγω εξαίρεση.
Ίδιοι κανόνες για την φορολόγηση ηλεκτρονικών βιβλίων, ηλεκτρονικών εφημερίδων και των έντυπων ισοδυνάμων τους: οι ισχύοντες κανόνες επιτρέπουν στα κράτη μέλη να φορολογούν τις έντυπες εκδόσεις όπως βιβλία και εφημερίδες με μειωμένους συντελεστές ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, υπερμειωμένους ή μηδενικούς συντελεστές. Οι ίδιοι κανόνες εξαιρούν τις ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις, δηλαδή τα συγκεκριμένα προϊόντα πρέπει να φορολογούνται με τους κανονικούς συντελεστές. Όταν συμφωνηθεί από όλα τα κράτη μέλη, η νέα δέσμη θα επιτρέπει στα κράτη μέλη – χωρίς όμως να τα υποχρεώνει – να ευθυγραμμίζουν τους συντελεστές που εφαρμόζουν στις ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις με αυτούς που εφαρμόζουν στις έντυπες εκδόσεις.