Το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠE) προωθεί δέσμη μέτρων για να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας, που κινείται στα επίπεδα του 20% και σαρώνει σε κλάδους όπως ο επισιτισμός, ο τουρισμός και τα «φασονάδικα».
Παράλληλα, εκτός από αναβάθμιση των προστίμων σε όσους επιμένουν «στρατηγικά» στην αδήλωτη εργασία, επιχειρεί να δοθεί κίνητρο στον εργαζόμενο να προχωρήσει σε καταγγελία.
«Παράλληλα με τον αγώνα για την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων θα παλέψουμε για την αντιμετώπιση της εργοδοτικής αυθαιρεσίας. Τόσο μέσα από την εντατικοποίηση των ελέγχων όσο και από την πολιτική ανάδειξη στη δημόσια σφαίρα του ζητήματος. Σε αυτό το πλαίσιο θα υπάρξουν μια σειρά από πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της Επιθεώρησης Εργασίας», δηλώνει στο Έθνος της Κυριακής ο νέος ειδικός γραμματέας του ΣΕΠΕ Νάσος Ηλιόπουλος.
Στον υπέρ πάντων αγώνα κατά της παραβατικότητας στην αγορά εργασίας ?που συνιστά και κορυφαίο δηλωμένο στόχο της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας? το ΣΕΠΕ ρίχνεται με δύο κυρίαρχα όπλα.
Το πρώτο είναι το νέο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ) που μπαίνει σε πλήρη λειτουργία από τον Ιανουάριο και θα δώσει τη δυνατότητα για στοχευμένους ελέγχους με προτεραιότητα σε κλάδους υψηλής παραβατικότητας, όπως η εστίαση και οι εν γένει χώροι διασκέδασης και ψυχαγωγίας. Ο νέος… ηλεκτρονικός υπερ-επιθεωρητής θα είναι διασυνδεδεμένος με τα πληροφοριακά συστήματα του ΙΚΑ (ΟΠΣ – ΙΚΑ), του υπουργείου Εργασίας (Εργάνη) και της Γενικής Γραμματείας Εσόδων, ώστε το κράτος να έχει πλήρη εικόνα της παραβατικότητας και να κατευθύνει τους ελέγχους εκεί όπου πραγματικά χρειάζεται.
Το ΟΠΣ θα τροφοδοτείται με όλα τα στοιχεία των ελέγχων από τους επιθεωρητές και όσο διευρύνεται η βάση δεδομένων του τόσο η «ανάλυση κινδύνου» θα είναι ακριβέστερη. Ετσι οι επιτελείς του Σώματος θα μπορούν να εντοπίζουν με το πάτημα ενός κουμπιού τους υπότροπους εργοδότες, τους κλάδους με τη μεγαλύτερη παραβατικότητα, αλλά και τους πιθανούς νέους παραβάτες.
Για παράδειγμα, αν μια επιχείρηση είναι δηλωμένη ως 24ωρης λειτουργίας, αλλά φαίνεται να απασχολεί εργαζόμενους μόνο με 4ωρα, ο ηλεκτρονικός «Σέρλοκ Χολμς» θα χτυπά καμπανάκι για ελέγχους. Αν κάποιος πάλι προβαίνει συνέχεια σε αλλαγές στον πίνακα προσωπικού και στα ωράρια ή είναι συνήθης ύποπτος για φοροδιαφυγή, πάλι θα ενεργοποιούνται οι ειδοποιήσεις για έλεγχο.
Στόχος είναι να δοθεί βάρος στην πρόληψη, ώστε όλοι να αντιληφθούν πως «παρακολουθούνται» στενά. Στο ΣΕΠΕ μιλούν για ένα «καινούργιο σύμπαν» και ένα σημαντικό εργαλείο στον πόλεμο κατά της «μαύρης» εργασίας. Οπως αναφέρει η διαγνωστική έκθεση του ILO (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας), «η αύξηση των αντιλαμβανόμενων κινδύνων εντοπισμού έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στη μείωση της συμμετοχής στην αδήλωτη εργασία απ’ ό,τι η αύξηση των αναμενόμενων ποινών».
Το δεύτερο υπερόπλο του Σώματος είναι η αναδιάρθρωση της αρχιτεκτονικής των προστίμων. Η λογική είναι τα νέα πρόστιμα (που έρχονται εντός των πρώτων μηνών του 2017, αν δώσουν το ΟΚ οι θεσμοί) να κλιμακώνονται αναλογικά με τη σοβαρότητα της παράβασης και την υποτροπή του εργοδότη, ενσωματώνοντας κίνητρα για τον εργαζόμενο ώστε να φτάνει ευκολότερα στην καταγγελία. Ο παραβάτης εργοδότης θα πρέπει να διαλέγει: ή θα πληρώνει ολόκληρο το πρόστιμο ή θα μπαίνει σε «ρύθμιση» για να κερδίζει μια σημαντική έκπτωση.
Η «ρύθμιση» αυτή θα προϋποθέτει διασφάλιση όλων των θέσεων εργασίας για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Αν δηλαδή ο εργοδότης είχε 20 εργαζόμενους και 2 ανασφάλιστους, θα πρέπει για όσο διάστημα διαρκεί η «ρύθμιση» να έχει 22 εργαζόμενους. Θα προστατεύονται δηλαδή οι θέσεις εργασίας και ο ανασφάλιστος θα μπορεί να προσληφθεί κανονικά, χωρίς όμως να απολυθεί κάποιος άλλος συνάδελφός του. Τα πρόστιμα θα αποκτήσουν αναλογικότητα, ώστε να κλιμακώνονται σε περιπτώσεις υποτροπής και σοβαρότητας της παράβασης.
Η ίδια λογική εφαρμόζεται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Στη Σλοβενία οι εργοδότες με αδήλωτους υποχρεούνται να συνάψουν σύμβαση αορίστου χρόνου με αυτούς. Η βεβαίωση απασχόλησης δίνεται εντός τριών ημερών από την έκθεση του επιθεωρητή. Στο Βέλγιο ο εργαζόμενος μπορεί να υποχρεώσει τον εργοδότη να συνάψει σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου… Οσο για τους επικεφαλής του κουαρτέτου; Ακούν, καθώς λέγεται, τις προτάσεις.
Όπως αναφέρει το Έθνος, οι έλεγχοι του ΣΕΠΕ επεκτείνονται εντός του 2017 και στον αγροτικό χώρο, όπου «θερίζει» η ανασφάλιστη εργασία. Ταυτόχρονα προωθεί μέσα στην επόμενη χρονιά τη δημιουργία πολλών help desk (τύπου ΚΕΠ) σε όλη τη χώρα με εξειδικευμένο προσωπικό -νομικούς – εργατολόγους-, ώστε να εξελίξει και τον βραχίονα της συμβουλευτικής προς τον εργαζόμενο.
