Καθόλου αισιόδοξη εμφανίζεται η PricewaterhouseCoopers (PwC) σε μελέτη της για την μελλοντική πορεία του real estate στην Ελλάδα, τονίζοντας ότι ειδικά ο κλάδος της αγοραπωλησίας κατοικιών θα ανακάμψει πολύ αργότερα από άλλους.
Ανάμεσα στους λόγους αναφέρονται η μείωση του ετησίου κατά κεφαλήν εισοδήματος, η συρρίκνωση της στεγαστικής πίστης και η αύξηση της φορολογίας. Αυτοί οι παράγοντες ευθύνονται, κατά κύριο λόγο, στην πτώση του επενδυτικού ενδιαφέροντος, παρασύροντας ταυτόχρονα και τις τιμές των κατοικιών, συντελώντας στην απώλεια περίπου 18 δισ. ευρώ (8,2% του σημερινού ΑΕΠ) από τα κεφάλαια που επενδύονται στον κατασκευαστικό κλάδο κατά το διάστημα 2008 – 2015.
Η ελληνική Αγορά κατοικιών παρουσίασε μια συρρίκνωση κατά 41% στις τιμές και μείωση του όγκου συναλλαγών κατά 72% στο διάστημα 2008 – 2014. Την ίδια στιγμή, η αύξηση της φορολόγησης στην 5ετία κατά περίπου 3 δισ. ευρώ (εξαπλάσια αύξηση) αποτέλεσε την «ταφόπλακα» της ελληνικής Αγοράς κατοικιών.
Λύση, κατά την PwC, για ανάκαμψη θα μπορούσαν να δώσουν η μείωση της υπερπροσφοράς κατοικιών, η σταδιακή μείωση της φορολογίας των ακινήτων, η διευκόλυνση των αγοραπωλησιών και η δημιουργία ενός μηχανισμού συγκέντρωσης δικαιωμάτων ιδιοκτησίας –κάτι σαν «τράπεζα γης».
Η κατάσταση σε παγκόσμιο επίπεδο – Το Brexit, οι φόβοι και οι… ευκαιρίες
Οι άμεσοι κλυδωνισμοί που προκάλεσε η απόφαση των Βρετανών να εγκαταλείψουν την Ευρωπαϊκή Ένωση τον Ιούνιο έχουν απορροφηθεί από τον κλάδο επενδύσεων ακινήτων του Ηνωμένου Βασιλείου και μέχρι στιγμής, δεν φαίνεται να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην υπόλοιπη Ευρώπη, όπως επισήμαναν οι ομιλητές του EMEA Real Estate Conference που διοργάνωσε η PwC στη Ρώμη, με τη συμμετοχή επαγγελματιών και επενδυτών στον κλάδο ακινήτων.
Βέβαια, μπορεί να χρειαστεί να περάσουν μήνες ή ακόμη και χρόνια για να φανούν οι μακροχρόνιες οικονομικές επιπτώσεις του Brexit και οι γεωγραφικές ανακατατάξεις που θα επιφέρει, ωστόσο ήδη οι επενδυτές ακινήτων έχουν υιοθετήσει μια πιο επιφυλακτική στάση. «Η διάθεση ανάληψης κινδύνων έχει υποχωρήσει φέτος, με τους επενδυτές να επιστρέφουν σε περιοχές που θεωρούν ασφαλείς», σημειώνει ο Angus Johnston, επικεφαλής Φορολογίας Ακινήτων της PwC UK.
Ο ευρωπαϊκός κλάδος ακινήτων επηρεάζεται από μια σειρά παγκόσμιων αλλαγών, όπως η γεωγραφική μετατόπιση της οικονομικής δυναμικής από τις ώριμες οικονομίες στις δύο πλευρές του Βόρειου Ατλαντικού, προς τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες αγορές της Λατινικής Αμερικής, της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και κυρίως της Ασίας, με τους ταχέως αστικοποιούμενους πληθυσμούς να κρατούν τα ηνία της ανάπτυξης στις μεγαλουπόλεις, από το Μεξικό ως τη Σαγκάη.
Ο ιστορικός του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης Peter Frankopan επισήμανε ότι η μετατόπιση αυτή είναι φυσιολογική και αναπόφευκτη και, πολλές φορές, θα έχει αδιαμφισβήτητα θετικές επιδράσεις. «Η ιστορία έχει δείξει ότι η αλλαγή είναι κανονική και φυσιολογική διαδικασία και κάποιες από τις μεταβολές των τελευταίων 50 ετών λειτούργησαν προς το καλύτερο, όπως το ότι 800 εκατ. Κινέζοι ξέφυγαν από το καθεστώς φτώχειας», εξήγησε από το βήμα του συνεδρίου της PwC.
Ο Nils Kok, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της GRESB, η οποία παρέχει μη χρηματοοικονομικά δεδομένα ακινήτων σε θεσμικούς επενδυτές, υποστηρίζει ότι οι γνώσεις για τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά και τα χαρακτηριστικά βιωσιμότητας των κτιρίων μπορεί να αποδειχτούν εξίσου σημαντικοί δείκτες όσο και οι αποδόσεις των ενοικίων.
Η βιωσιμότητα περικλείει πλέον πολύ περισσότερα στοιχεία από τη μείωση του λειτουργικού κόστους των κτιρίων ή τη βελτίωση της εικόνας τους στα μάτια όσων ζουν σε αυτά. Ο κ. Kok πρόσθεσε: «Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες δεν είναι σημαντικοί μόνο για τους επενδυτές ακινήτων, αλλά και για τις τράπεζες. Ποια τράπεζα θα ήθελε να χρηματοδοτήσει ένα κτίριο που δεν θα πληροί τις νομικές απαιτήσεις στο μέλλον -για παράδειγμα κτίρια με ενεργειακή ετικέτα F ή G στο Ηνωμένο Βασίλειο;
Το Internet έχει επιφέρει ήδη επανάσταση στην ευρωπαϊκή αγορά οικιστικών ακινήτων και τώρα είναι η σειρά της αγοράς εμπορικών ακινήτων -η οποία μέχρι πρότινος αποτελούσε προνόμιο των θεσμικών επενδυτών λόγω της πολυπλοκότητας των πληροφοριών.
Έχοντας διαγράψει μια επαγγελματική πορεία στην επενδυτική στρατηγική και, συγκεκριμένα, στην αλληλεπίδραση της τεχνολογίας με τον κλάδο ακινήτων, ο Emmanuel Lumineau ίδρυσε την BrickVest -μια πλατφόρμα για ιδιώτες επενδυτές. «Προσπαθούμε να κόψουμε το νήμα ανάμεσα στον κλάδο ακινήτων και τον πλούτο και να διευρύνουμε την πρόσβαση χαμηλότερων εισοδημάτων στις ευκαιρίες θεσμικού επιπέδου που προσφέρει ο κλάδος ακινήτων», τονίζει.
